Archiwum kierunku Ekonomia

prace dyplomowe z ekonomii – prace magisterskie i prace licencjackie z zakresu ekonomii

Skuteczność zwalczania bezrobocia w Polsce z użyciem środków finansowych z UE

Wstęp 2

Rozdział I. Bezrobocie – istota i zakres pojęcia 4
1.1. Pojęcie bezrobocia 4
1.2. Sytuacja w dziedzinie zatrudnienia w dawnej gospodarce socjalistycznej 7
1.3. Założenia oraz realizacja „terapii szokowej” 9
1.4. Przyczyny bezrobocia w okresie transformacji 11
1.5. Wybrane cechy bezrobocia w Polsce dawniej i dziś 17
1.6. Polityka państwa w stosunku do bezrobocia 20

Rozdział II. Bezrobocie wyzwaniem dla polityki społecznej 24
2.1. Oblicze współczesnego bezrobocia 24
2.2. Bezrobocie z perspektywy różnych dyscyplin naukowych 33
2.3. Przeobrażenia zadań polityki społecznej w sferze pracy 36
2.4. Trzy obszary aktywności polityki społecznej państwa wobec kwestii bezrobocia w III RP 39

Rozdział III. Skuteczność zwalczania bezrobocia w Polsce z użyciem środków finansowych z UE 45
3.1. Kształtowanie się wspólnotowej polityki społecznej 45
3.2. Swoboda przepływu pracowników 47
3.3. Bezpieczeństwo socjalne bezrobotnych 48
3.4. Ochrona zwalnianych pracowników 51
3.5. Tworzenie unijnej strategii zatrudnienia 54
3.6. Implementacja Europejskiej Strategii Zatrudnienia w Polsce 59
3.7. Wykorzystanie środków unijnych w Polsce do walki z bezrobociem – podsumowanie 62

Zakończenie 65
Bibliografia 67
Spis tabel 73

Wstęp

Bezrobocie jest zjawiskiem występującym we wszystkich krajach o gospodarce rynkowej. Rezerwowa armia pracy mieszcząca się w pewnych, dopuszczalnych społecznie, granicach spełnia na rynku pracy rolę czynnika zmniejszającego nacisk zatrudnionych na płace i poprawę warunków pracy oraz podnoszącego dyscyplinę pracy. Nie ma jednak jasności — ani w nauce, ani w praktyce — gdzie przebiega owa dopuszczalna granica. Nie udało się także, jak dotychczas, znaleźć odpowie­dzi na pytanie, co zrobić w sytuacji, gdy skala bezrobocia przekracza granice akcep­towane społecznie oraz zagraża bezpieczeństwu socjalnemu znacznej części społe­czeństwa i utrzymaniu pokoju społecznego. Bezrobocie należy zwalczać.

W naszym kraju bezrobocie, w ciągu zaledwie kilku lat, stało się naj­poważniejszym problemem ekonomicznym i społecznym. Masowe i trwałe bezro­bocie jest ceną, którą polskie społeczeństwo płaci za transformację ustrojową i wprowadzenie gospodarki rynkowej. Ogromna skala bezrobocia (ok. 3 mln zare­jestrowanych bezrobotnych) i odczuwane coraz bardziej dotkliwie jego negatywne konsekwencje gospodarcze i społeczne sprawiają, że zjawisko to przekroczyło już w Polsce próg tolerancji oraz uważane jest za największą plagę naszego życia.

Bezrobocie jest zjawiskiem zarówno ekonomicznym, jak i społecznym. Bezro­bocie jako zjawisko społeczne było, od dawna, ważnym przedmiotem moich zain­teresowań badawczych. Motywem napisania niniejszej książki była chęć podsumo­wania określonego etapu moich prac badawczych dotyczących społecznych aspek­tów bezrobocia. Początek i koniec tego etapu wyznaczyły dwie istotne granice -pierwszą była zmiana ustroju w Polsce, wprowadzenie gospodarki rynkowej i poja­wienie się masowego bezrobocia rynkowego, natomiast drugą granicą stało się wej­ście naszego kraju do Unii Europejskiej. Były to lata transformacji, w których spo­łeczeństwo polskie najpierw przeżyło szok wywołany gwałtownym ujawnieniem się zjawiska masowego bezrobocia rynkowego i jego dynamicznym wzrostem, nato­miast później zaczęło uczyć się żyć w sytuacji nasilającego się zagrożenia przymu­sowym brakiem pracy. W analizowanym okresie stworzono także w Polsce ramy in­stytucjonalno-prawne dla realizacji zadań polityki społecznej państwa w dziedzinie przeciwdziałania bezrobociu.

Celem pracy jest przedstawienie zagadnienia zwalczania bezrobocia w Polsce z użyciem środków finansowych z UE.

Uczestnictwo Polski w strukturach UE ma dla naszego kraju ogromne znaczenie gospo­darcze i społeczne. Dla przedsiębiorstw i przedsiębiorców największy wymiar posiadają pro­cedury dostosowawcze i unifikacyjne, jakie zostały zapoczątkowane w ramach dostosowania do unijnych kryteriów w zakresie infrastruktury, jakości wytwarzania i procedur dotyczących bezpieczeństwa technologicznego. W ostatnich latach zostało uruchomionych szereg progra­mów dla małych, średnich i dużych przedsiębiorstw, dzięki którym firmy planujące inwesty­cje mogą pozyskać cześć środków pieniężnych z funduszy unijnych lub z budżetu państwa. Programy pomocowe są przeznaczone dla przedsiębiorstw spełniających określone warunki gospodarcze. Podstawowe z nich to: jawność działalności oznaczająca płacenie podatków i składki na ubezpieczenie społeczne, własny wkład w inwestycję oraz jej solidna dokumenta­cja.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

W pierwszym rozdziale zaprezentowana jest istota i zakres pojęcia bezrobocie, a więc pojęcie tegoż zagadnienia, sytuacja w dziedzinie zatrudnienia w dawnej gospodarce socjalistycznej, założenia oraz realizacja „terapii szokowej”, przyczyny bezrobocia w okresie transformacji, wybrane cechy bezrobocia w Polsce dawniej i dziś oraz polityka państwa w stosunku do bezrobocia.

W drugim rozdziale opisane jest bezrobocie jako wyzwanie dla polityki społecznej, a więc: oblicze współczesnego bezrobocia, bezrobocie z perspektywy różnych dyscyplin naukowych, przeobrażenia zadań polityki społecznej w sferze pracy oraz trzy obszary aktywności polityki społecznej państwa wobec kwestii bezrobocia w III RP.

W trzecim rozdziale przedstawiona jest skuteczność zwalczania bezrobocia w Polsce z użyciem środków finansowych z UE, a więc: kształtowanie się wspólnotowej polityki społecznej, swoboda przepływu pracowników, bezpieczeństwo socjalne bezrobotnych, ochrona zwalnianych pracowników, tworzenie unijnej strategii zatrudnienia, implementacja Europejskiej Strategii Zatrudnienia w Polsce oraz podsumowanie wykorzystania środków unijnych w Polsce do walki z bezrobociem.

W pracy wykorzystaną dostępną literaturę przedmiotu, artykuły z prasy fachowej o raz źródła ze stron internetowych. Dużą pomocą w pisaniu niniejszej pracy była lektura dwóch książek Jerzego Andrzeja Wojciechowskiego – „Stara – nowa Europa, czyli Unia Europejska, jej instytucje, prawo i problemy w krótkiej rozmowie z Czytelnikiem” oraz „Europa po liftingu”.

Pozycja kobiety na polskim rynku pracy

Wstęp 2

Rozdział 1. Charakterystyka polskiego rynku pracy 5
1.1. Struktura rynku pracy w Polsce 5
1.2. Formy zatrudnienia na polskim rynku pracy 8
1.3. Umowy cywilno prawne – jako forma zatrudnienia 17

Rozdział 2. Obowiązujący model prawa polskiego i wspólnotowego a prawa kobiet 26
2.1. Prawo obowiązujące w Polsce 26
2.1.1. Konstytucja RP 26
2.1.2. Prawo pracy 31
2.1.3. Przejęcia z prawa wspólnotowego 33
2.2. Wpływ ruchów kobiecych na obecny stan prawa 35
2.3. Przykłady z innych krajów 37
2.3.1. Stany Zjednoczone 37
2.3.2. Szwecja 43
2.3.3. Kraje arabskie 44

Rozdział 3. Patologiczne zjawiska w miejscu pracy 45
3.1. Sprawa mobbingu w Polsce 45
3.2. Dyskryminacja jako zjawisko najczęściej występujące na rynku pracy 54
3.3. Molestowanie jako przejaw wykorzystywania służbowej nadrzędności 57
3.4. Macierzyństwo a rzeczywistość 59

Rozdział 4. Zjawisko bezrobocia wśród kobiet oraz sposoby przeciwdziałania 62
4.1. Aktywność zawodowa kobiet 62
4.2. Przyczyny występowania bezrobocia 72
4.3. Sposoby walki i przeciwdziałania bezrobociu 73
4.3.1. Rola administracji państwowej w zwalczaniu bezrobocia 73
4.3.2. Alternatywne formy działania organizacji pozarządowych 75

Podsumowanie 79
Bibliografia 81
Spis tabel 86
Spis wykresów 87

Wstęp

Problemem, nad którym chciałabym się zastanowić w mojej pracy, są trudności, na jakie napotykają kobiety na rynku pracy. Już od jakiegoś czasu jedna myśl nie daje mi spokoju: czy kiedykolwiek kobiety doczekają się równości w sferze zawodowej? A jeżeli poprawa ta jest możliwa, to gdzie należy szukać pomocy w walce z tym wciąż zdominowanym przez mężczyzn światem? To, że dyskryminacja płci pięknej występuje, jest faktem niezaprzeczalnym i jak pokazują badania nie jest to wyłącznie wymysł feministek. Ponad połowa kobiet doświadczyła dyskryminacji w pracy. Przejawia się ona m.in. w niższych zarobkach, mniejszym odsetkiem płci żeńskiej na stanowiskach kierowniczych, w trudnościach z uzyskaniem zatrudnienia w pewnych zawodach, molestowaniu seksualnym w pracy.

Celem pracy jest zaprezentowanie zagadnienia pozycji kobiety na polskim rynku pracy w świetle obowiązujących przepisów prawa.

Praca składa się z czterech rozdziałów.

W pierwszym rozdziale scharakteryzowany jest polski rynek pracy, a więc: struktura rynku pracy w Polsce, formy zatrudnienia na polskim rynku pracy oraz umowy cywilno prawne – jako forma zatrudnienia.

W drugim rozdziale przedstawiony jest obowiązujący model prawa polskiego i wspólnotowego a prawa kobiet, a więc: prawo obowiązujące w Polsce, Konstytucja RP, prawo pracy, przejęcia z prawa wspólnotowego, wpływ ruchów kobiecych na obecny stan prawa, przykłady z innych krajów takich jak Stany Zjednoczone, Szwecja oraz kraje arabskie.

W trzecim rozdziale zaprezentowane są patologiczne zjawiska w miejscu pracy, a więc: sprawa mobbingu w Polsce, dyskryminacja jako zjawisko najczęściej występujące na rynku pracy, molestowanie jako przejaw wykorzystywania służbowej nadrzędności oraz macierzyństwo a rzeczywistość.

W czwartym rozdziale przedstawione jest zjawisko bezrobocia wśród kobiet oraz sposoby przeciwdziałania, a więc: aktywność zawodowa kobiet, przyczyny występowania bezrobocia, sposoby walki i przeciwdziałania bezrobociu, rola administracji państwowej w zwalczaniu bezrobocia oraz alternatywne formy działania organizacji pozarządowych.

Sytuacja polskich kobiet na rynku pracy pogorszyła się radykalnie po 1989 roku, gdy w kraju rozpoczęła się polityczna i ekonomiczna transformacja.

Wiele dowodów wskazuje na to, że reformy gospodarcze w różnym stopniu wpłynęły na życie kobiet i mężczyzn. Choć kobiety są lepiej wykształcone od mężczyzn, ich pozycja na rynku pracy jest słabsza niż przed transformacją. Kobiety zarabiają mniej niż mężczyźni, są chętniej zwalniane, a mniej chętnie zatrudniane. Oferty pracy zawierają najczęściej kryterium płci – zwykle rozstrzygające na niekorzyść kobiet.

Jest to rażąca praktyka dyskryminacyjna, stosowana nawet przez zachodnie firmy, które nie odważyłyby się na podobne postępowanie w krajach Unii Europejskiej czy w USA. Kobietom przeważnie oferuje się stanowisko sekretarki, przy czym kluczowym wymaganiem jest „odpowiednia prezencja” – podczas gdy oferty stanowisk kierowniczych adresowane są prawie wyłącznie do mężczyzn. Trzeba wprawdzie przyznać, że widoczna jest pewna poprawa w tym zakresie i oferty pracy są coraz częściej neutralne płciowo; niepokoi jednak fakt, że kryterium płci oraz pytania dotyczące stanu cywilnego są wciąż legalne.

Bezrobotne kobiety trudniej znajdują pracę i dłużej pozostają bez zatrudnienia, co czyni ich sytuację znacznie trudniejszą niż bezrobotnych płci męskiej. Szkolenia i kursy zawodowe służące przekwalifikowaniu, a także stanowiska w nowo powstających przedsiębiorstwach kierowane są przede wszystkim do mężczyzn. Rosną ceny instytucjonalnej opieki nad dzieckiem, co zmniejsza jej dostępność, zwłaszcza dla kobiet o niskich dochodach i eliminuje wiele kobiet z rynku pracy.
Do niedawna zaprzeczano istnieniu dyskryminacji kobiet. Obecnie, coraz częściej dostrzega upośledzoną pozycję kobiet na rynku pracy i niekorzystne skutki dyskryminacyjnych praktyk, utrudniających kobietom równy z mężczyznami dostęp do pracy.

W świadomości społecznej wciąż funkcjonuje wiele potocznych przekonań o pracy zawodowej kobiet, mających postać negatywnych stereotypów, czyli uproszczonych, przyjmowanych za prawdziwe i kulturowo zdefiniowanych przekonań na temat kobiet i mężczyzn.

Wśród najbardziej rozpowszechnionych można wymienić następujące stereotypy:

  • kobiety są z natury predysponowane do prac o charakterze opiekuńczym, mężczyźni zaś do prac technicznych i wymagających siły fizycznej;
  • kobiety są z natury uległe, współpracujące, skrupulatne, natomiast mężczyźni dominujący, łatwo podejmujący decyzje, nastawieni na sukces i rywalizację;
  • dom jest ważniejszy dla kobiet, praca dla mężczyzn;
  • kobiety same nie chcą pracować zawodowo, robić kariery i awansować;
  • kobiety lepiej znoszą bezrobocie, bezrobocie jest bardziej szkodliwe dla mężczyzn;
  • kobiety są mniej rzetelnymi pracownikami i częściej są nieobecne w pracy;
  • kobiety mniej angażują się w pracę, są do niej mniej przywiązane.

Takie przekonania wyznaczają mężczyźnie rolę zarządzającego (w domu – głowy rodziny, w pracy – szefa), a kobiecie – wykonawczyni (strażniczki ogniska domowego, w pracy zajmującej poboczne stanowiska) i wpływają na sposób traktowania kobiet i mężczyzn na rynku pracy.
Stereotypy wciąż stanowią jedną z głównych przyczyn nierówności, której przejawem jest dyskryminacja w miejscu pracy.

I choć kobiety masowo zasilają rynek pracy, ciągle jeszcze daleko nam do faktycznej równości, która umożliwi pełne wykorzystanie potencjału kobiet na rynku pracy, co przyniesie korzyści zarówno pracownikom, jak i firmom zatrudniającym zróżnicowane pod względem płci zespoły.

Makroekonomiczne przesłanki prywatyzacji wielkich monopoli w Polsce

Wstęp 4

Rozdział 1. Historia prywatyzacji monopoli państwowych w Polsce 6
1.1. Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych 6
1.2. Metody prywatyzacji przedsiębiortstw państwowych stosowane w Polsce 14
1.3. Rentowność monopoli państwowych w Polsce 24
1.4. Korzyści płynące z prywatyzacji 26

Rozdział II. Wzrost efektywności i konkurencyjności prywatyzowanych firm 29
2.1. Wpływ własności prywatnej na poprawę efektywności gospodarki 29
2.2. Restrukturyzacja i modernizacja prywatyzowanych firm 33
2.3. Konkurencja jako skuteczny stymulator wzrostu efektywności 46

Rozdział III. Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych a rozwój gospodarki polskiej 53
3.1 Prywatyzacja a rozwój rynku kapitałowego w Polsce 53
3.2. Wzrost dochodów budżetowych państwa 61
3.3. Wzrost wydatków na inwestycje i infrastrukturę 66
3.4. Wzrost wydatków na Badania i Rozwój 69

Zakończenie 79
Bibliografia 81
Spis tabel 85
Spis rysunków 86

Streszczenie

We współczesnej gospodarce przedsiębiorstwo jest podstawowym i ważnym podmiotem każdego kraju. Jest miejscem pracy i różnorakiej aktywności ludzkiej zatrudnionych w nim osób. Jest również miejscem powstawania i realizowania postępu technicznego. Jest źródłem uzyskiwania dochodów. Jest miejscem lokowania kapitałów
i uzyskiwania zwrotu dla inwestorów.

Fenomen przedsiębiorstwa jako podmiotu gospodarczego i zarazem instrumentu rozwoju społecznego znajduje odzwierciedlenie w licznych dyscyplinach naukowych oraz
w pracach badawczych prowadzonych przez ekonomistów, prawników, socjologów, psychologów, inżynierów, historyków itp.

Przedsiębiorstwo stało się już od dawna zasadniczym miejscem powstawania
i realizowania postępu technicznego, jednostką kształtującą osobowość człowieka, miejscem pracy, powstawania dochodu oraz aktywności ludzkiej zorientowanej na pełniejsze uczestnictwo w przemianach kulturowych i społecznych. Stoi przed nim wiele różnorodnych zadań, które zmieniają się pod wpływem licznych zewnętrznych
i wewnętrznych czynników.

Dzięki realizowanym przeobrażeniom systemowym powstały w latach dziewięćdziesiątych możliwości przeprowadzenia zasadniczych zmian w przedsiębiorstwach, zmian stwarzających warunki do odniesienia przez nich sukcesu, tj. racjonalizacji wykorzystania posiadanego kapitału, kreowania nowych zasobów potencjału wytwórczego wraz z wprowadzaniem innowacji, unowocześnienia zarządzania, podwyższania wartości rynkowej przedsiębiorstwa, zwiększenia jego atrakcyjności na rynku i uzyskania przewagi konkurencyjnej.

Emigracja młodzieży, szansa czy zagrożenie dla polskiego rynku pracy

Wstęp 2

Rozdział I. Rynek pracy – istota i zakres pojęcia 4
1.1. Definicja rynku pracy 4
1.2. Cechy rynku pracy 6
1.3. Polski rynek pracy – stan aktualny 17
1.4. Tendencje na europejskim rynku pracy 20

Rozdział II. Swobodny przepływ pracowników 24
2.1. Podstawy prawne swobody przepływu pracowników 24
2.2. Dostęp do zatrudnienia 27
2.3. Równość traktowania 32
2.4. Pojęcie pracownika 37
2.5. Zatrudnienie w administracji publicznej 40
2.6. Członkowie rodziny 42

Rozdział III. Emigracja młodzieży, szansa czy zagrożenie dla polskiego rynku pracy 45
3.1. Cechy polskiej migracji 45
3.2. Emigracja jako wyzwanie 50
3.3. Emigracja jako szansa dla polskiego rynku pracy 55
3.4. Emigracja jako zagrożenie dla polskiego rynku pracy 59

Bibliografia 65
Zakończenie 70

Wstęp

Masowa emigracja młodych Polaków wynika z braku perspektyw. Główną przyczyną dla której młodzi Polacy nie widzą szans dla siebie w swoim własnym kraju jest niesprawiedliwie wysokie opodatkowanie młodych pracujących. Polskie społeczeństwo starzeje się i jest naturalne, że rosną koszty emerytur i opieki zdrowotnej. Zamiast jednak sprawiedliwie dzielić te koszty, wynaturzono solidarność międzypokoleniową w drenaż kieszeni młodych obywateli. Polska drenuje kieszenie młodych podatników do tego stopnia, że praca w Polsce stała się towarem luksusowym na który nie stać jednej trzeciej młodych Polaków.

Polska jak każde współczesne państwo jest mechanizmem redystrybucji międzypokoleniowej. Ze składek i podatków młodych opłaca się emerytury i leczenie seniorów. Mechanizm ten funkcjonował całkiem dobrze, dopóki na każdego niepracującego i żyjącego z transferów przypadało kilkunastu pracujących i płacących podatki. Uprawnionym było nazwanie takiego rozwiązania solidarnością międzypokoleniową. Jednak uprawnionym było tylko do czasu. Obecnie państwo dobrobytu oparte o transfer od młodych do starych jest nie do utrzymania.

Systematyczny wzrost długości życia oraz spadek dzietności sprawiają, że liczba młodych pracujących w stosunku do seniorów pobierających świadczenia spada w większości krajów świata. W Polsce jeszcze w latach sześćdziesiątych na jednego emeryta i rencistę pobierającego świadczenia przypadało dwunastu pracujących i płacących podatki. Dziś na każdego emeryta i rencistę przypada dwie i pół osoby w wieku produkcyjnym oraz tylko dwie osoby pracujące! W takich realiach demograficznych utrzymanie solidarności międzypokoleniowej wymaga coraz większych transferów od młodych do starszych. Państwa solidarności międzypokoleniowej stały się państwami relatywnego dobrobytu dla seniorów. Natomiast dla młodych stają się nieuczciwymi piramidami finansowymi nakładającymi coraz wyższe podatki w zamian za coraz niższe świadczenia.

Celem pracy jest zaprezentowanie zagadnienia emigracji młodzieży.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

W pierwszym rozdziale opisany jest rynek pracy – istota i zakres pojęcia, a więc: definicja rynku pracy, cechy rynku pracy, polski rynek pracy – stan aktualny oraz tendencje na europejskim rynku pracy.

W drugim rozdziale przedstawiony jest swobodny przepływ pracowników, a więc: podstawy prawne swobody przepływu pracowników, dostęp do zatrudnienia, równość traktowania, pojęcie pracownika, zatrudnienie w administracji publicznej oraz członkowie rodziny.

W trzecim rozdziale zaprezentowana jest emigracja młodzieży – szansa czy zagrożenie dla polskiego rynku pracy, a więc: cechy polskiej migracji, emigracja jako wyzwanie, emigracja jako szansa dla polskiego rynku pracy oraz emigracja jako zagrożenie dla polskiego rynku pracy.

Migracje zarobkowe to fenomen społeczny obecny w świadomości Polaków już od pokoleń. Ostatnio obserwowana fala migracji – choć niewątpliwie przyciąga uwagę mediów i pojawia się często w debacie publicznej – stanowi bardziej kontynuację tradycji, niż istotne novum w wyborach życiowych Polaków. Z drugiej jednak strony, oprócz oczywistego dla większości zjawiska wyjazdów zagranicznych, ostatnie lata przyniosły także inne istotne pytania dotyczące otwartości Polski na imigrację i obecność cudzoziemców wśród polskich pracowników. Migracje zarobkowe są w dość oczywisty sposób powiązane z problematyką rynku pracy: z jednej strony uważa się, że czynniki takie jak bezrobocie czy niskie wynagrodzenia są kluczowe dla zrozumienia mechanizmów oraz uwarunkowań wyjazdów.

Z drugiej strony – zapotrzebowanie na pracowników w wielu krajach rozwiniętych stanowi często podstawową motywację dla akceptowania obecności obcokrajowców w kraju przyjmującym. Mobilność międzynarodowa to przemieszczenie zasobów pracy – wpływa na działanie rynku pracy zarówno w kraju przyjmującym, jak i wysyłającym migrantów. Te proste wydawałoby się zależności, obrastają jednak w debacie publicznej wieloma daleko idącymi hipotezami dotyczącymi natury współczesnych procesów migracyjnych Polaków. Te hipotezy dotyczą zarówno przyczyn stopniowej intensyfikacji wyjazdów, jak i potencjalnych konsekwencji dla gospodarki Polskiej. Upatruje się w migracjach cudownego leku na problem bezrobocia, ale także przekleństwa dla przedsiębiorców borykających się z problemami kadrowymi.

Dostępne sposoby wspierania rozwoju i finansowania MSP

WSTĘP 2

ROZDZIAŁ I. MAŁE I ŚREDNIE FIRMY W GOSPODARCE NARODOWEJ 4
1. Definicja MSP, kryteria włączenia przedsiębiorstwa do klasy małych i średnich przedsiębiorstw 4
2. Klasyfikacja przedsiębiorstw według kryteriów jakościowych i ilościowych 8
3. Systematyzacja małych firm, regulacje prawne 11
4. Rola małych i średnich przedsiębiorstw w gospodarce 17

ROZDZIAŁ II. INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE ROZWÓJ MSP 21
1. Strategia pomocy MSP 21
2. Instytucje które wykonują program pomocy 29
3. Formy finansowania 33

ROZDZIAŁ III. SPOSOBY FINANSOWANIA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW 38
1. Fundusze pożyczkowe 38
2. Kredyt bankowy 40
3. Faktoring 42
4. Leasing 49
5. Emisja krótkoterminowych papierów dłużnych 51

ZAKOŃCZENIE 53
BIBLIOGRAFIA 55
SPIS TABEL 57
SPIS RYSUNKÓW 58

WSTĘP

Szczególną cechą polskiej gospodarki jest relatywnie duża – na tle innych krajów regionu – liczba małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) i ich znaczący udział w tworzeniu dochodu narodowego i zatrudnieniu w gospodarce. Tak znacząca rola małych i średnich przedsiębiorstw w gospodarce wywołuje rosnące zainteresowanie tym sektorem ze strony polityki gospodarczej. Sprzyja mu w szczególności zwiększająca się od 1999 r. i bardzo wysoka stopa bezrobocia, ponieważ małym i średnim przedsiębiorstwom w Polsce słusznie przypisuje się szczególną rolę w generowaniu nowych miejsc pracy, zaś mikroprzedsiębiorstwom – tworzenie tzw. samozatrudnienia, czyli tworzenie miejsc pracy dla właściciela firmy i jego rodziny. Szybki rozwój sektora mikroprzedsiębiorstw począwszy od 1990 r. jest swoistym fenomenem procesu transformacji polskiej gospodarki. Dzięki temu rozwojowi osiągnięcie tych zostało wiele ważnych celów społecznych i ekonomicznych. Zaspokojony został popyt ludności na szereg wyrobów i usług, co pozwoliło społeczeństwu docenić zalety gospodarki wolnorynkowej wobec permanentnej przewagi popytu nad podażą w czasach realnego socjalizmu. Rozwój sektora najmniejszych przedsiębiorstw pozwolił złagodzić skutki upadku licznych przedsiębiorstw państwowych, absorbując osoby tracące pracę oraz wkraczającą na rynek pracy młodzież.

Charakterystyczną cechą najmniejszych przedsiębiorstw jest specyficzna pozycja ich właścicieli – właściciel firmy pracuje w firmie i to nie tylko zarządza nią, ale także wykonuje prace gdzie indziej wykonywane przez pracowników najemnych. Charakterystyczne dla mikroprzedsiębiorstw jest także to, że bardzo często pracują w nich członkowie rodziny właściciela, czyli mamy do czynienia z firmami rodzinnymi.

Celem pracy jest zaprezentowanie obrazu małych i średnich firm w gospodarce narodowej, instytucji wspierających rozwój oraz sposobów finansowania małych i średnich firm.
Praca składa się z trzech rozdziałów.

W pierwszym rozdziale opisane są małe i średnie firmy w gospodarce narodowej, a więc; definicja MSP, kryteria włączenia przedsiębiorstwa do klasy małych i średnich przedsiębiorstw, klasyfikacja przedsiębiorstw według kryteriów jakościowych i ilościowych, systematyzacja małych firm oraz regulacje prawne, jak również rola małych i średnich przedsiębiorstw w gospodarce.

W drugim rozdziale przedstawione są instytucje wspierające rozwój MSP, a więc: strategia pomocy MSP, instytucje, które wykonują program pomocy, oraz formy finansowania.

W trzecim rozdziale zaprezentowane są sposoby finansowania małych i średnich przedsiębiorstw, a więc: fundusze pożyczkowe, kredyt bankowy, factoring, leasing oraz emisja krótkoterminowych papierów dłużnych.

Małe i średnie przedsiębiorstwa jako kategoria ekonomiczna stały się przedmiotem zainteresowania nauk ekonomicznych w Polsce w latach dziewięćdziesiątych. Było to naturalną konsekwencją procesu transformacji gospodarczej, w wyniku którego obok dużych przedsiębiorstw państwowych zaczęły powstawać przedsiębiorstwa małe i średnie, tworząc podstawy prywatnego sektora w gospodarce. Powstanie sektora MSP wywołało wiele skutków ekonomicznych i społecznych.

Po pierwsze, zainicjowano dyskusję nad definicją i klasyfikacją małych i średnich przedsiębiorstw. Istniejąca marginalna sprawozdawczość GUS nie przystawała do klasyfikacji krajów Unii Europejskiej, a to ograniczało możliwości i jakość badań oraz utrudniało dokonywanie porównań międzynarodowych i obserwowanie tendencji w ich rozwoju.

Po drugie, zdefiniowanie oraz pomiar małych i średnich przedsiębiorstw stanowiły punkt wyjścia do badań nad problematyką ich funkcjonowania. Zaczęto systematyzować uwarunkowania i bariery rozwoju MSP oraz zwracać uwagę na ograniczone źródła finansowania, coraz bardziej skomplikowane regulacje prawne, politykę podatkową i wysokie koszty pracy.

Po trzecie, w wyniku napływającej do Polski pomocy zagranicznej w postaci funduszy, fundacji, pożyczek czy specjalistycznych kursów i szkoleń powstała, z jednej strony, potrzeba formułowania polityki ekonomicznej przez państwo i władze lokalne oraz, z drugiej strony, konieczność przygotowania przedsiębiorców do funkcjonowania w realiach gospodarki rynkowej. Pojawiła się zatem potrzeba badań nad problemem zakresu i skuteczności ingerencji państwa w sektorze MSP oraz profesjonalizacji spontanicznej przedsiębiorczości przez organizację obsługi i monitorowania przedsiębiorstw tej wielkości.

Po czwarte, zaczęto stopniowo poszerzać ten obszar badawczy o problemy kapitału ludzkiego, kultury przedsiębiorstwa, innowacji, budowania przewagi konkurencyjnej MSP, formułowania strategii marketingowych czy stosowania nowoczesnych metod zarządzania.

Ciężar podatkowy gospodarstwa rolnego działającego jako sp. z o.o.

Wstęp 2

Rozdział I. Ogólna charakterystyka podatków 4
1.1. Pojęcie podatku 4
1.2. Elementy konstrukcji podatków 8
1.3. Funkcje podatków 12
1.4. Zasady podatkowe 16
1.5. Klasyfikacje podatków 20

Rozdział II. Zasady funkcjonowania podatków obciążających rolnictwo 26
2.1. Podatek rolny 26
2.2. Podatek od nieruchomości 31
2.3. Podatek od towarów i usług (VAT) 36
2.4. Pozostałe podatki w rolnictwie 38
2.4.1. Podatek od działów specjalnych produkcji rolnej 38
2.4.2. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych 41
2.4.3. Karta podatkowa 43
2.4.4. Podatek od lasów 45
2.4.5. Podatek od środków transportowych 46

Rozdział III. Obciążenie podatkowe gospodarstw rolnych w regionie Mazowsza i Podlasia 49
3.1. Ogólna charakterystyka gospodarstw rolnych w regionie Mazowsze i Podlasie 49
3.2. Ocena obciążeń gospodarstw indywidualnych podatkiem rolnym 50
3.3. Rozrachunki gospodarstw indywidualnych z tytułu podatku VAT 54
3.4. Skutki zmian obciążeń podatkowych gospodarstw indywidualnych po wprowadzeniu podatku dochodowego 56

Zakończenie 62
Bibliografia 64
Spis rysunków 69
Spis tabel 70

Wstęp

Zmiany, jakie nastąpiły w polskim prawodawstwie podatkowym w ostatnich kilkunastu latach były wynikiem procesów transformacji polskiej gospodarki, która rozpoczęła się na początku lat 90., podczas gdy światowe systemy podatkowe kształtowały się w wyniku wielowiekowej ewolucji. Obowiązujący do końca lat 80. polski system podatkowy realizował określone zadania, właściwe dla doktryny politycznej minionej epoki.

Pierwszy okres przemian systemowych także cechował się w znacznym stopniu podporządkowaniu obiektywnych zasad podatkowych celom politycznym, co przyczyniło się do tego, że społeczeństwo polskie w zasadzie utraciło świadomość i wiedzę podatkową. Należy przy tym podkreślić, że jednym z elementów towarzyszących transformacji systemowej jest podniesienie poziomu informacji o zasadach i konstrukcjach opodatkowania oraz kierunkach zmian w systemach podatkowych Polski i krajów Unii Europejskiej.

Rolnictwo jest jedną z wielu dziedzin, w których Polska nie osiągnęła jeszcze poziomu rozwoju satysfakcjonującego pozostałych członków Unii Europejskiej (UE). Polskie rolnictwo jest traktowane jako ważny konkurent na rynku unijnym. Podpisując Traktat Akcesyjny Polska zobowiązała się do uczestniczenia w procesie ujednolicania unijnych systemów podatkowych. Najniższy stopień harmonizacji w krajach UE dotyczy opodatkowania rolnictwa. W Polsce opodatkowanie tego sektora podlega odrębnym zasadom niż w pozostałych sektorach gospodarki oraz znacząco różni się od modeli opodatkowania rolnictwa obowiązujących w krajach UE. Ponieważ od wielu lat w polskim systemie podatkowym podnoszony jest problem nierównego traktowania podatników, w związku z powyższym celem niniejszej pracy było omówienie zagadnień związanych z opodatkowaniem gospodarstwa rolnego oraz przedstawienie obciążeń podatkowych gospodarstw rolnych w konkretnym rejonie.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

W rozdziale pierwszym dokonano ogólnej charakterystyki podatków. Na wstępie zdefiniowano pojęcie podatku oraz przedstawiono jego elementy konstrukcyjne. Następnie ukazano funkcje podatków, zasady podatkowe oraz przedstawiono klasyfikację podatków.

W rozdziale drugim ukazano zasady funkcjonowania podatków obciążających rolnictwo. Omówiono istotę opodatkowania podatkiem rolnym, podatkiem od nieruchomości oraz podatkiem VAT. Omówiono także opodatkowanie rolnictwa innymi podatkami m.in.: podatkiem od działów specjalnych produkcji rolnej, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, kartą podatkową, podatkiem od lasów oraz podatkiem od środków transportu.

W rozdziale trzecim przeprowadzono analizę obciążeń podatkowych gospodarstw rolnych w regionie Mazowsza i Podlasia. Na wstępie badań ukazano ogólną charakterystykę gospodarstw rolnych w regionie Mazowsza i Podlasia. Następnie dokonano analizy obciążeń gospodarstw indywidualnych podatkiem rolnym. Przedstawiono także rozrachunki gospodarstw indywidualnych z tytułu podatku VAT oraz skutki zmian obciążeń podatkowych gospodarstw indywidualnych po wprowadzeniu podatku dochodowego.

Praca została napisana w oparciu o dostępną literaturę fachową, raporty i artykuły zamieszczone w prasie i w internecie oraz w oparciu o aktualne akty normatywne i prawne. Ponadto w pracy wykorzystano materiały, raporty i analizy Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy (IERiGŻ-PIB) w ramach Systemu Zbierania i Wykorzystywania Danych Rachunkowych z Gospodarstw Rolnych (Farm Accountancy Data Network – FADM).

Charakterystyka nierównowagi na rynku pracy w powiecie wołomińskim

Wstęp 2

Rozdział I. Rynek pracy w świetle Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy 4
1.1. Podstawowe pojęcia 4
1.2. Polityka rynku pracy 8
1.3. Usługi i podmioty rynku pracy 12
1.4. Instrumenty rynku pracy 21

Rozdział II. Zatrudnienie i bezrobocie w świetle prawa pracy 28
2.1. Prawo pracy w polskim ustawodawstwie 28
2.2. Warunki zatrudnienia 34
2.3. Bezrobocie jako zagadnienie prawa pracy 39
2.4. Ochrona miejsc pracy a interes prawników, pracodawców i bezrobotnych 44

Rozdział III. Rynek pracy w powiecie wołomińskim 52
3.1. Ogólna charakterystyka gminy 52
3.1.1. Położenie i podział administracyjny 52
3.1.2. Ludność – demografia, struktura 53
3.1.3. Struktura gospodarki i ogólna charakterystyka sytuacji społeczno-gospodarczej 55
3.2. Rynek pracy w gminie 56
3.2.1. Wielkość zatrudnienia i skala bezrobocia 56
3.2.2. Dynamika rynku pracy 58
3.2.3. Zmiany w liczbie podmiotów gospodarczych 59
3.2.4. Ogólna ocena sytuacji – czynniki wpływające na zmianę poziomu bezrobocia 60

Zakończenie 65
Bibliografia 71
Spis wykresów 74

Wstęp

Masowe i szybkie pojawienie się bezrobocia na początku transformacji gospodarki polskiej było związane z wieloma czynnikami, w tym także załamaniem się produktu krajowego brutto. Można było zatem oczekiwać, że wraz z ożywieniem gospodarczym stopa bezrobocia zacznie się obniżać i jego zakres maleć. Takie zjawisko obserwujemy obecnie w Polsce. Jednak wiadomo, że część bezrobocia nie zanika wraz ze wzrostem produktu, ale utrzymuje się w dłuższym okresie w każdej z faz cyklu koniunkturalnego. Przedmiotem tej pracy jest kształtowanie się tego typu bezrobocia (zwanego także strukturalnym) w gospodarce polskiej lat dziewięćdziesiątych.

Zainteresowanie tym tematem wynika z kilku ważnych powodów. Po pierwsze, gospodarki w okresie transformacji poddawane są rozmaitym wstrząsom popytowym i podażowym, rezultatem czego może być duża skala niedopasowań na rynku pracy i pojawienie się bezrobocia strukturalnego. Po drugie, nie da się zmniejszyć tego typu bezrobocia wyłącznie poprzez szybki wzrost gospodarczy. Po trzecie, z uwagi na uporczywość występowania ten rodzaj bezrobocia niesie ze sobą najbardziej dolegliwe skutki ekonomiczne i społeczne tak na poziomie mikroekonomicznym, jak i makroekonomicznym, w tym dla cen, finansów publicznych, prywatyzacji, konkurencyjności gospodarki, bilansu płatniczego itd. Po czwarte, mało jest publikacji poświęconych strukturalnym aspektom bezrobocia w Polsce.

Pełne wyjaśnienie przyczyn utrzymywania się bezrobocia strukturalnego jest zadaniem niezwykle skomplikowanym w odniesieniu nie tylko do powstającej gospodarki rynkowej, jaką analizujemy w swojej pracy, ale także do krajów uprzemysłowionych. Także krótki okres nie pozwala na zastosowanie już znanych modeli do weryfikacji determinant tego bezrobocia.

W niniejszej pracy podjęto próbę ukazania istoty i charakterystyki nierównowagi na rynku pracy  w powiecie wołomińskim. Taki też był zasadniczy cel opracowania.

Praca składa się z trzech rozdziałów:

Rozdział pierwszy to rynek pracy w świetle Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy: podstawowe pojęcia, instytucje rynku pracy, usługi rynku pracy, instrumenty rynku pracy.

Rozdział drugi to zatrudnienie i bezrobocie w świetle prawa pracy: prawo pracy w polskim ustawodawstwie, warunki zatrudnienia, bezrobocie jako zagadnienie prawa pracy, ochrona miejsc pracy a interes prawników, pracodawców i bezrobotnych.

Rozdział trzeci to rynek pracy w powiecie wołomińskim: ogólna charakterystyka gminy, rynek pracy w gminie.

Całość opracowania powstała w oparciu o literaturę fachową, artykuły prasowe, akty prawne oraz źródła ze stron WWW i badania własne.

Analiza produktywności majątku przedsiębiorstwa

Wstęp 2

Rozdział I. Pojęcie produktywności i czynniki jej kształtowania 4
1.1. Pojęcie produktywności 4
1.2. Czynniki kształtowania produktywności 7
1.3. Metody analizy produktywności 13

Rozdział II. Analiza produktywności w przedsiębiorstwie produkcyjno-handlowym XYZ 23
2.1. Ogólna charakterystyka badanego przedsiębiorstwa oraz plany na przyszłość 23
2.2. Analiza produktywności 26
2.2.1. Analiza wstępna 26
2.2.2. Analiza wskaźnikowa 30

Rozdział III. Kierunki i czynniki poprawy produktywności 43
3.1. Czynniki poprawy produktywności 43
3.2. Przykładowe strategie i programy poprawy produktywności 46
3.2.1. Poprawa produktywności w systemie zarządzania produkcją just-in-time 46
3.2.2. Poprawa produktywności w systemie zarządzania przez jakość – Total Quality Management 51

Zakończenie 59
Bibliografia 61
Spis rysunków 65
Spis tabel 66
Załączniki 67

Wstęp

Współczesne przedsiębiorstwa aby zachować swoją przewagę konkurencyjną, muszą stale dostosowywać się do panujących warunków ekonomicznych. W utrzymywaniu przewagi konkurencyjnej przydatna okazuje się analiza produktywności, która pozwala organizacji na stwierdzenie, jak dobrze radzi sobie obecnie, o ile lepsza może być, i co trzeba zrobić w przyszłości, aby przetrwać i sukcesywnie się rozwijać.

Można zatem powiedzieć, że produktywność stanowi jedno z podstawowych kryteriów oceny funkcjonowania systemu produkcji w przedsiębiorstwie. Stanowi ona stosunek wielkości produkcji wytworzonej i sprzedanej w danym okresie do ilości wykorzystywanych lub zużytych zasobów wejściowych. Można ją także interpretować jako efektywność wykorzystania zasobów wejściowych systemu, jakim jest przedsiębiorstwo – energii, materiałów, pracy ludzkiej, kapitału, informacji, powierzchni, a także czasu – w produkcji dóbr i usług stanowiących jego wyjście.

Głównym celem pracy jest przedstawienie źródeł poprawy produktywności, stopień wykorzystania majątku, znalezienie i eliminację kosztów zbędnych. Pozostałym celem jest zmierzenie obecnej efektywności działania przedsiębiorstwa XYZ, oraz ciągłe poszukiwanie dróg poprawy obecnego stanu.

Rozważania zawarto w trzech rozdziałach.

W rozdziale pierwszym ukazano podstawowe zagadnienia związane z produktywnością. Na wstępie zdefiniowano pojęcie produktywności. Następnie ukazano czynniki kształtowania produktywności. W ostatniej części rozdziału przedstawiono metody analizy produktywności z uwzględnieniem wstępnej i wskaźnikowej analizy sprawozdań finansowych.

Po ukazaniu zagadnień teoretycznych, w rozdziale drugim dokonano analizy produktywności w przedsiębiorstwie produkcyjno-handlowym XYZ. Rozważania rozpoczęto od ogólnej charakterystyki badanego przedsiębiorstwa oraz od ukazania jego planów na przyszłość. Następnie przystąpiono do analizy produktywności. Na podstawie informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych dokonano analizy wstępnej oraz wskaźnikowej. Pod koniec rozdziału podsumowano stan produktywności oraz ogólną sytuacje finansową badanej jednostki.

Mając na uwadze, fakt iż przedsiębiorstwo dążące do utrzymania przewagi konkurencyjnej powinno dbać o poprawę swojej produktywności, w rozdziale trzecim zaprezentowano kierunki i czynniki poprawy produktywności. Na wstępie przedstawiono ogólne czynniki poprawy produktywności z uwzględnieniem istoty przepływu informacji we przedsiębiorstwie. Następnie zaprezentowano przykładowe strategie i programy poprawy produktywności. W rozważaniach skupiono uwagę na systemie zarządzania produkcją just-in-time (JIT) oraz systemie kompleksowego zarządzania przez jakość Total Quality Management (TQM).

Wszelkie rozważania, analizy i badania przeprowadzone w niniejszej pracy opierały się o dostępną literaturę przedmiotu, artykuły prasowe oraz raporty zamieszczone w Internecie oraz aktualne akty prawne i normatywne. Ponadto w pracy wykorzystano materiały wewnętrzne przedsiębiorstwa produkcyjno-handlowego XYZ.

Analiza i ocena działalności sektora MSP w opolskim

Wstęp 2

Rozdział I. Małe i średnie przedsiębiorstwa wobec procesów integracji gospodarki światowej 5
1.1. Wyodrębnienie małej i średniej przedsiębiorczości z klasyfikacji podmiotów gospodarczych 5
1.2. Klasyfikacja kompetencji małych i średnich przedsiębiorców 9
1.3. Statystyka małych i średnich przedsiębiorstw 14
1.4. Bariery rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce 18

Rozdział II. Małe i średnie przedsiębiorstwa jako podmiot sprawczy regionalnej przedsiębiorczości 23
2.1. Zarządzanie przez przedsiębiorczość małymi i średnimi przedsiębiorstwami 23
2.2. Przedsiębiorczość w strategii rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw 29
2.3. Potrzeby szkoleniowe małych i średnich przedsiębiorstw w zakresie wyzwalania przedsiębiorczości w regionie 32
2.4. Formy wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw 37

Rozdział III. Wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorców w województwie opolskim 47
3.1. Historia i położenie województwa 47
3.2. Gospodarka i finanse województwa 51
3.2.1. Budżet i majątek 52
3.2.2. Strategia rozwoju 55
3.3. Analiza potencjału małych i średnich przedsiębiorstw 59
3.4. Rozwój małej i średniej przedsiębiorczości a rozwój województwa 64
3.5. Bariery rozwoju sektora MSP w województwie opolskim 68

Zakończenie 74
Bibliografia 78
Spis tabel 82
Spis rysunków 83

Wykorzystanie analizy wskaźnikowej np. przedsiębiorstwa Barlinek

Wstęp 2

Rozdział I. Istota analiz w przedsiębiorstwie 4
1.1. Istota analiz ekonomiczno-finansowych 4
1.2. Sprawozdawczość finansowa źródłem informacji o przedsiębiorstwie 9
1.3. Kierunki i sposoby analizy wyników finansowych przedsiębiorstwa 14
1.3.1. Przyczynowa ocena wyniku finansowego 14
1.3.2. Model Du’Ponta jako odzwierciedlenie rentowności kapitału własnego 18
1.3.3. Analiza piramidalna rentowności przedsiębiorstwa 21
1.4. Znaczenie analizy ekonomiczno – finansowej w zarządzaniu przedsiębiorstwem 23

Rozdział II. Metody analizy wskaźnikowej przedsiębiorstwa 27
2.1. Charakterystyka wybranych metod analizy finansowej 27
2.2. Wstępna analiza sprawozdawczości finansowej 32
2.3. Narzędzia analizy wskaźnikowej 35
2.3.1. Analiza płynności finansowej 35
2.3.2. Analiza zadłużenia 38
2.3.3. Analiza rentowności 41
2.3.4. Analiza sprawności działania przedsiębiorstwa 43
2.4. Prezentacja wyników analizy finansowej 46

Rozdział III. Analiza wskaźnikowa kondycji ekonomiczno – finansowej przedsiębiorstwa Barlinek S.A. 50
3.1. Analiza płynności finansowej 50
3.2. Analiza zadłużenia 52
3.3. Analiza rentowności 55
3.4. Analiza sprawności działania 57

Zakończenie 61
Bibliografia 63
Spis tabel 66
Spis rysunków 67
Spis wykresów 68
Załączniki 69