Wstęp 3

Rozdział I. Podstawowe źródła finansowania przedsiębiorstw 5
1.1. Formy prowadzenia działalności gospodarczej 5
1.2. Kapitały własne i kapitały obce 13
1.3. Finansowanie działalności gospodarczej z kapitałów własnych 16
1.3.1. Finansowanie z zatrzymanego zysku 16
1.3.2. Odpisy amortyzacyjne 17
1.3.3. Dopłaty wspólników 18
1.3.4. Fundusze wysokiego ryzyka – Venture Capital 18
1.3.5. Aniołowie biznesu 21
1.3.6. Centrum innowacji FIRE 22
1.3.7. Publiczna emisja na rynku kapitałowym 23
1.4. Finansowanie działalności gospodarczej z kapitałów obcych 25
1.4.1. Fundusze pożyczkowe 25
1.4.2. Faktoring 27
1.4.3. Leasing 29
1.4.4. Emisja krótkoterminowych papierów dłużnych 33
1.4.5. Franchising 35
1.4.6. Dotacje i subwencje 40

Rozdział II. Fundusze strukturalne i ich rola w finansowaniu działalności przedsiębiorstw 43
2.1. Fundusze strukturalne – ogólna charakterystyka 43
2.2. Fundusz Spójności 47
2.3. Fundusz Współpracy 47
2.4. Środki pomocowe UE wspierające rozwój przedsiębiorstw w latach 2004-2006 50
2.4.1. Sektorowy Program Operacyjny – Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw 50
2.4.2. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego – ZPORR 52
2.4.3. Sektorowy Program Operacyjny Rolnictwo 53
2.4.4. Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich 55
2.5. Fundusze strukturalne w latach 2007-2013 56
2.5.1. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 56
2.5.2. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 59
2.5.3. Program Operacyjny Kapitał Ludzki 61
2.5.4. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 62
2.5.5. Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 63
2.5.6. Program Europejskiej Współpracy Terytorialnej 67

Rozdział III. Rola funduszy pomocowych w finansowaniu przedsiębiorstwa X S.A. 68
3.1. Charakterystyka firmy 68
3.2. Dotychczasowe wykorzystanie funduszy europejskich 71
3.3. Możliwości dalszego korzystania z pomocy UE 74
3.4. Wnioski z przeprowadzonych badań 76

Zakończenie 79
Bibliografia 81
Spis tabel 87
Spis rysunków 88

Wstęp

Prawie 99 proc. firm działających w Unii Europejskiej zalicza się do kate­gorii małych i średnich przedsiębiorstw (MSP), zatrudniających do 250 pra­cowników. Zapewniają one miejsca pracy 2/3 ogółu zatrudnionych w UE i wytwarzają blisko 60 proc. produktu krajowego brutto (PKB) całej Unii. Cechuje je przede wszystkim duża elastyczność w dostosowywaniu się do stale zmieniających się warunków rynkowych. Tym samym w sposób decydujący wpływają na rozwój ekonomiczny krajów UE. To od nich zale­ży też konkurencyjność unijnej gospodarki na rynku międzynarodowym.

Celem wspólnej polityki UE w zakresie przedsiębiorczości jest stopnio­we usuwanie barier utrudniających swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i osób. Wspólnotowa polityka wobec MSP została podporządkowana obowią­zującej w Unii Europejskiej polityce konkurencji, która zabrania jakichkolwiek praktyk naruszających zasadę swobodnej konkurencji na rynku wewnętrz­nym UE: nadużywania przez przedsiębiorstwo pozycji monopolistycznej lub dominującej. Ograniczono także zakres przyznawanej przedsiębiorstwom pomocy publicznej w formie dotacji, ulg lub kredytów preferencyjnych.

Celem pracy jest zaprezentowanie zagadnienia, jakim są środki pomocowe Unii Europejskiej w finansowaniu działalności przedsiębiorstw sektora małego i średniego przedsiębiorstwa.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

W pierwszym rozdziale opisane są podstawowe źródła finansowania przedsiębiorstw, a więc: formy prowadzenia działalności gospodarczej, kapitały własne i kapitały obce, finansowanie działalności gospodarczej z kapitałów własnych, finansowanie z zatrzymanego zysku, odpisy amortyzacyjne, dopłaty wspólników, fundusze wysokiego ryzyka – Venture Capital, aniołowie biznesu, centrum innowacji FIRE, publiczna emisja na rynku kapitałowym, finansowanie działalności gospodarczej z kapitałów obcych, fundusze pożyczkowe, factoring, leasing, emisja krótkoterminowych papierów dłużnych, franchising oraz dotacje i subwencje.

W drugim rozdziale przedstawione są fundusze strukturalne, a więc: ich ogólna charakterystyka, Fundusz Spójności, Fundusz Współpracy, Fundusze Strukturalne w latach 2004-2006, Sektorowy Program Operacyjny – Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego – ZPORR, Sektorowy Program Operacyjny Rolnictwo, Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich oraz Fundusze strukturalne w latach 2007-2013.

W trzecim rozdziale zaprezentowana jest rola funduszy pomocowych w finansowaniu przedsiębiorstwa Pamapol S.A., a więc: charakterystyka tejże firmy, dotychczasowe wykorzystanie funduszy europejskich, możliwości dalszego korzystania z pomocy UE oraz wnioski z przeprowadzonych badań.

Warto we wstępie również zauważyć, że podczas trzech pierwszych dekad po wojnie produkcja na wielką skalę na­rzucała wzrost rozmiarów przedsiębiorstwa. Przedsiębiorczość i małe firmy były niedoceniane. Dopiero przechodzenie od gospodarki korporacyjnej (manager economies) do gospodarki przedsiębiorczej (entrepreneurial economy), które roz­poczęło się w Europie pod koniec lat dziewięćdziesiątych zostało zaakcentowa­ne w Strategii Lizbońskiej. Wynikało to z efektów, jakie daje przedsiębiorczość oparta o wiedzę w gospodarce Stanów Zjednoczonych. Ułatwia ona tworzenie no­wych różnorodnych przedsiębiorstw pod względem branży i lokalizacji.

Dlatego uważa się, że przedsiębiorczość generuje różnorodność i jest czynnikiem zmian w strukturze przedsiębiorstw, przyczyniając się do powstawania mikro, małych, a następnie średniej wielkości firm, które odgrywają zasadniczą rolę w tworzeniu miejsc pracy oraz pobudzaniu niezbędnego w Europie wzrostu gospodarczego. Jednym z głównych wyzwań, przed jakim stoi ten segment przedsiębiorstw, jest zapewnienie sobie wystarczającej ilości środków finansowych. Ma to szcze­gólne znaczenie podczas kluczowej, początkowej fazy rozwoju przedsiębiorstwa, ale także jest niemniej ważną kwestią na innych etapach funkcjonowania firmy.

Współczesne zmiany w otoczeniu finansowym mikro, małych i średnich przedsię­biorstw ukształtowały się w wyniku wieloletniej ewolucji. W polityce Unii Euro­pejskiej szczególny nacisk kładzie się od wielu lat na zmiany w szeroko pojętym otoczeniu MSP, następuje reorganizacja w dyrektoriatach Komisji Europejskiej, zmieniają się ich cele i misje, czego przykładem jest powstanie Dyrekcji Gene­ralnej do spraw Przedsiębiorczości. Tworzone są też doraźne grupy robocze do przeprowadzania badań z zakresu skuteczności wprowadzanych zmian w polityce Unii Europejskiej wobec MSP Rekomendując najlepsze rozwiązania, zachęca się do szerokiej wymiany doświadczeń między członkami Unii.