Archiwum kierunku Europeistyka

prace dyplomowe z europeistyki – prace magisterskie i prace licencjackie z zakresu europeistyki

Współpraca transgraniczna na przykładzie Euroregionu Bug

Wstęp 2

Rozdział I. Polityka integracyjna i regionalna Unii Europejskiej a współpraca transgraniczna 4
1.1. Krótka charakterystyka Unii Europejskiej 4
1.2. Polityka regionalna Unii Europejskiej 13
1.2.1. Teorie, strategie oraz metody polityki regionalnej 13
1.2.2. Cele oraz etapy polityki regionalnej Unii Europejskiej 16
1.2.3. Zasady polityki regionalnej Unii Europejskiej 18
1.2.4. Finansowanie polityki regionalnej w Polsce 23
1.3. Rozwój regionalny a współpraca transgraniczna 26

Rozdział II. Współpraca transgraniczna. Doświadczenia Euroregionu Bug 38
2.1. Przesłanki powstania Euroregionu Bug 38
2.2. Strategia rozwoju Euroregionu Bug 44
2.3. Przemiany demograficzno-osadnicze Euroregionu Bug 46
2.4. Współpraca samorządowa miedzy państwami należącymi do Euroregionu Bug 49

Rozdział III. Czynniki rozwoju Euroregionu Bug 56
3.1. Kapitał ludzki i społeczno-kulturowe czynniki rozwoju Euroregionu Bug 56
3.2. Turystyka jako czynnik aktywizacji pogranicza polsko-ukraińskiego 64
3.3. Podsumowanie i wnioski 66

Zakończenie 74
Bibliografia 76
Spis tabel 79
Spis rysunków 80
Spis fotografii 81

Wstęp

W następstwie rozszerzenia Unii Europejskiej z piętnastu relatywnie zamożnych krajów do dwudziestu siedmiu podmiotów o zróżnicowanych parametrach ekonomicznych, ogól już właściwie wysoko i średnio zaawansowanych państw Europy objęty został procesem integracji wynikającej z instytucji UE oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Dla charakteru przyszłej gospodarki europejskiej istotna pozostaje jednak jej w znacznej mierze zewnętrzna otwartość, wynikająca zarówno z przynależności państw członkowskich UE do Światowej Organizacji Handlu, Międzynarodowego Funduszu Walutowego i wielu innych organizacji międzynarodowych o wymiarach globalnych, jak też z coraz liczniejszych bilateralnych i multilateralnych porozumień unijnych z partnerami europejskimi bądź pozaeuropejskimi.

Państwa Wschodu zajmują w tym zakresie miejsce wyraźnie eksponowane. Pomijając odrębną sprawę specyficznych cech nowych unijnych państw członkowskich związanych nadal silnie ze wschodnimi relacjami gospodarczymi, ewentualne (za kilkanaście lat) dalsze rozszerzenia UE dotyczyć mogą w pierwszej kolejności też krajów wschodnioeuropejskich takich jak np. Ukraina. W rzeczywistości handlowej i inwestycyjnej – a więc obejmującej prostsze postacie międzynarodowej integracji – wiele wyniknąć powinno ponadto z instytucji stowarzyszenia lub innych preferencyjnych statusów wobec UE, ustanowionych w następstwie odnośnych intencji po stronie znacznej części krajów Wschodu, które – zwłaszcza w ramach unijnej polityki konstruktywnego sąsiedztwa – będą z rosnącą aktywnością kształtowane. A priorytetowo w odniesieniu do ważniejszych partnerów wschodnich. Aktualnie więc Rosji i Ukrainy, w perspektywie wyobrażalnych przemian – również zdemokratyzowanej Białorusi. Wspólna, możliwie ujednolicona wschodnia polityka unijna może przy tym, chociażby z przyczyn geoekonomicznych i geopolitycznych, mieć wyraźnie większe praktyczne znaczenie dla niektórych państw członkowskich. W tym Polski. Zwłaszcza jeśli chodzi o współpracę regionalną.

W niniejszej pracy podjęto próbę ukazania istoty współpraca transgranicznej na przykładzie Euroregionu Bug. Taki też był zasadniczy cel opracowania.

Praca składa się z trzech rozdziałów:

Rozdział pierwszy to polityka integracyjna i regionalna Unii Europejskiej a współpraca transgraniczna: krótka charakterystyka Unii Europejskiej, polityka regionalna Unii Europejskiej, rozwój regionalny a współpraca transgraniczna.

Rozdział drugi to współpraca transgraniczna. Doświadczenia Euroregionu Bug: przesłanki powstania Euroregionu Bug, strategia rozwoju Euroregionu Bug, przemiany demograficzno-osadnicze Euroregionu Bug, współpraca samorządowa miedzy państwami należącymi do Euroregionu Bug.

Rozdział trzeci to czynniki rozwoju Euroregionu Bug: kapitał ludzki i społeczno-kulturowe czynniki rozwoju Euroregionu Bug, turystyka jako czynnik aktywizacji pogranicza polsko-ukraińskiego, podsumowanie i wnioski.

Całość opracowania powstała w oparciu o literaturę fachową, artykuły prasowe, akty prawne oraz źródła ze stron WWW.

Wsparcie finansowe Unii Europejskiej dla sektora MŚP

Wstęp 3

Rozdział I. Historia polityki wsparcia UE dla sektora MSP 5
1.1. Ogólna polityka UE wobec MSP 5
1.2. Strategia Lizbońska oraz inne regulacje 13

Rozdział II. Fundusze Unii Europejskiej wspierające sektor MSP 17
2.1. Fundusze wsparcia MSP w okresie programowania 2004-2006 17
2.1.1. Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (SPO WKP) 17
2.1.2. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) 19
2.1.3. Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) 21
2.1.4. Wykorzystanie środków z programów w latach 2004-2006 22
2.2. Fundusze wsparcia MSP w okresie programowania 2007-2013 26
2.2.1. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG) 26
2.2.2. Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) 28
2.2.3. Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW) 29
2.2.4. Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego (RPO WP) 30
2.2.5. Wykorzystanie środków z programów w latach 2007-2013 32

Rozdział III. Dobre praktyki wykorzystania środków UE z PO KL do końca 2008 roku na projekt „Rynek pracy otwarty dla wszystkich” 37
3.1. Podstawowe cele projektu 37
3.2. Postęp w realizacji celów projektu 38
3.3. Analiza jakościowa realizacji projektu 41
3.3.1. Cel szczegółowy l: Zwiększenie zasięgu oddziaływania Aktywnej Polityki Rynku Pracy 41
3.3.2. Cel szczegółowy 2: Zwiększenie poziomu zatrudnienia wśród osób młodych 41
3.3.3. Cel szczegółowy 3: Zmniejszenie bezrobocia wśród osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy (kobiety, osoby długotrwale bezrobotne, osoby niepełnosprawne, osoby bezrobotne zamieszkujące na obszarach wiejskich) 42
3.3.4. Cel szczegółowy 4: Zwiększenie poziomu zatrudnienia wśród osób starszych 43
3.4. Problemy we wdrażaniu projektu 46

Zakończenie 47
Bibliografia 49
Spis tabel i wykresów 53
Załącznik 55

Wstęp

Małe i średnie firmy od dawna odgrywały istotną rolę w gospodarce, często nie przybierając żadnej formy prawnej. Cywilizacja, zmiany społeczno-gospodarcze i ustrojowe powodowały, iż w nierównomiernym stopniu zachodził ich rozwój. Często były w cieniu dużych firm, a później korporacji, by ponownie kształtować ścieżkę rozwoju wybranych sektorów gospodarki, szukać nisz rynkowych, a jednocześnie powstrzymywać próby podporządkowania siebie – ze strony otoczenia instytucjonalnego i prawnego – firmom mającym już silną pozycję na rynku.

MSP odgrywają zasadniczą rolę w tworzeniu miejsc pracy oraz w pobudzaniu wzrostu gospodarczego w Europie. Są one też istotnym źródłem przedsiębiorczości, energii i innowacji, a więc czynników podnoszących innowacyjność gospodarki w krajach Unii Europejskiej. To właśnie większość małych i średnich przedsiębiorstw w porównaniu z dużymi, tworzy nowe możliwości zatrudnienia, jakich obecnie potrzebuje Europa. Jednak, aby mogły jak najlepiej wykorzystać swój majątek i potencjał twórczy, potrzebują funduszy na przeprowadzenie restrukturyzacji, wprowadzanie innowacji, czy też na sfinansowanie produkcji. Rozmaitość warunków, w jakich one działają, sprawia, że ich potrzeby są w tym zakresie nadzwyczaj różnorodne, dlatego też celem niniejszej pracy było omówienie wsparcia finansowego sektora małych i średnich przedsiębiorstw z funduszy unijnych.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

Rozdział pierwszy ukazuje historię polityki wsparcia Unii Europejskiej dla sektora MSP. Rozważania rozpoczęto od przedstawienia ogólnej polityki Unii Europejskiej wobec małych i średnich przedsiębiorstw. Następnie omówiono Strategię Lizbońską oraz inne regulacje.

W rozdziale drugim ukazano fundusze Unii Europejskiej wspierające sektor MSP. Rozdział ten składa się z dwóch zasadniczych części, gdzie omówiono fundusze wsparcia MSP w okresie programowania 2004-2006 oraz fundusze wsparcia MSP w okresie programowania 2007-2013. W pierwszej części omówiono Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego oraz Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich. W drugiej części rozdziału drugiego omówiono Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej oraz Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego. Obie części zostały podsumowane analizą wykorzystania środków z programów.

W rozdziale trzecim dokonano badania empirycznego wykorzystania środków Unii Europejskiej do końca 2008 roku na projekt „Rynek pracy otwarty dla wszystkich” finansowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Na wstępie przedstawiono podstawowe cele analizowanego projektu. Następnie dokonano analizy postępu w realizacji celów projektu oraz analizę jakościową realizacji projektu z wyszczególnieniem celów. Pod koniec rozdziału przedstawiono podstawowe problemy na jakie natknięto się przy wdrażaniu projektu „Rynek pracy otwarty dla wszystkich”.

Wszelkie rozważania, analizy i badania przeprowadzone w niniejszej pracy opierały się o dostępną literaturę przedmiotu, artykuły prasowe oraz raporty zamieszczone w Internecie oraz aktualne akty prawne i normatywne.

Wprowadzenie euro jako podstawowego środka płatniczego

WSTĘP 2

ROZDZIAŁ I. EURO JAKO WALUTA UNII GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ 5
1.1. Rys historyczny 5
1.2. Dlaczego euro? 10
1.3. Czyje jest euro? 12

ROZDZIAŁ II. ZASADY WPROWADZANIA EURO DO OBIEGU 13
2.1. Etapy wprowadzania euro 13
2.2. Kursy konwersji. Sposób przeliczania EURO. 17
2.3. Prawne aspekty wprowadzenia euro 22
2.4. Wzory banknotów i monet 23

ROZDZIAŁ III. FUNKCJONOWANIE EURO JAKO PODSTAWOWEGO ŚRODKA PŁATNICZEGO UE 27
3.1. Kształtowanie kursu wymiany Euro 27
3.2. Co wpływa na kurs euro? 29
3.3. Wpływ wprowadzenia euro na strategię działania przedsiębiorstw 32

ROZDZIAŁ IV. SYSTEM WSPÓLNEJ WALUTY EUROPEJSKIEJ 39
4.1. Kryteria przystąpienia do EMU 39
4.2. Rozmiary EMU 42
4.3. Euro w polskim systemie bankowym 44

ZAKOŃCZENIE 49
BIBLIOGRAFIA 56
SPIS TABEL I RYSUNKÓW 57
ZAŁĄCZNIK 58

WSTĘP

Nie można mówić o euro bez przedstawienia krótkiej genezy międzynarodowego systemu walutowego. Dlaczego euro w ogóle zostało wprowadzone?[1] W grę wchodziły przynajmniej trzy motywy, o czym w kolejnych częściach pracy.

Międzynarodowy system walutowy (msw) jest konstrukcją historyczną, która przechodziła długą ewolucję. Ze względu na brak jednolitej definicji tego systemu, poniżej przedstawiane są definicje tego systemu przez różnych ekonomistów. Ronald McKinnon przez międzynarodowy system walutowy rozumie zespół mechanizmów regulujących wszystkie powiązania, jakie wywiązują się przy udziale rynku walutowego, kapitałowego oraz surowców między krajami biorącymi udział w handlu zagranicznym. Funkcjonowanie tego systemu się opiera na regułach kursowych, które odgrywają podobną rolę w tym systemie, co konstytucja w systemie o charakterze politycznym.

Paul Krugman definiuje msw jako zespół zasad funkcjonowania strefy sfery monetarnej i kursu walutowego, za pomocą których odbywa się regulowanie współzależności, jakie występują między wszystkimi otwartymi gospodarkami. Kazimierz Zabielski przez msw rozumie zespół układów, reguł, instytucji, zasad i zwyczajów, które określają warunki i sposoby funkcjonowania pieniądza w sferze stosunków międzynarodowych.[2] Jako ostatnią przytoczę definicję sformułowaną przez Karola Lutkowskiego, który definiuje ten system jako zestaw zasad, norm. narzędzi regulacyjnych i instytucji mających na celu zapewnienie możliwości swobodnego transferu siły nabywczej pomiędzy odrębnymi obszarami walutowymi, na których cyrkulują odrębne krajowe waluty.[3]

Z powyższych definicji wynika, że międzynarodowy system walutowy (msw) jest ściśle powiązany z gospodarką światową, a jego funkcjonowanie jest pochodną procesów, jakie w tej gospodarce zachodzą. Niemniej, system ten rządzi się własnymi prawami, które nie zawsze są zbieżne z tymi, jakie występują w gospodarce światowej. O ocenie systemu walutowego występującego w danym okresie czasowym decydują następujące kryteria: reguły kursowe występujące w tym systemie, zasady działania mechanizmu zarówno adiustacji, jak i jego płynności, a także zakres zaufania do takiego systemu.

Analiza wpływu euro na msw, będącego wynikiem uruchomienia europejskiej unii walutowej i gospodarczej, zostanie poprzedzona prezentacją dotychczasowej ewolucji msw. Prezentacja ta będzie się skupiać przede wszystkim na tych walutach, które odgrywały znaczącą rolę w funkcjonowaniu systemu walutowego. Tak ujęta analiza historyczna msw pozwoli na odpowiedź na pytanie, czy wprowadzenie euro istotnie wpłynie na dalsze funkcjonowanie msw.

Początek międzynarodowego systemu walutowego przypada na drugą połowę XIX wieku. Właśnie wtedy dwie rewolucje przemysłowe, jakie przeszły przez Europę, zainicjowały proces specjalizacji gospodarek poszczególnych krajów. Specjalizacja gospodarek była przyczyną wzrostu wymiany handlowej, który zmusił jej uczestników do znalezienia odpowiedniej formuły umożliwiającej rozwiązanie wszystkich zagadnień związanych z płatnościami, które wynikały z tej wymiany. Istniejący stan rzeczy nie sprzyjał łatwemu uregulowaniu tych zagadnień. Poszczególne kraje nie tylko posiadały odmienne jednostki monetarne, ale, dodatkowo, posiadały parytety względem srebra i złota, czyli dwóch kruszców, których ceny podlegały nieustannym wahaniom.

Warunkiem wykrystalizowania się msw było zakończenie zjawiska bimetalizmu, jakie występowało w Europie de facto od XVI wieku. Istota bimetalizmu polegała na jednoczesnym występowaniu złota i srebra w charakterze pieniądza w obiegu zarówno krajowym, jak i międzynarodowym. Bimetalizm stawał się kłopotliwy, gdyż cena tych dwóch kruszców ulegała ciągłym zmianom. W myśl prawa Kopernika-Greshama, pieniądz gorszy, o niższej wartości wypiera! pieniądz lepszy o wyższej wartości. Tak się też stało w przypadku złota, którego podaż gwałtownie wzrosła w XIX wieku. Złoto posiadało ponadto inne atrybuty: jednorodność, dużą wartość oraz, przede wszystkim, fakt, że się nie psuje.

Brak jednolitego parytetu między srebrem a złotem prowadził do ogromnego chaosu walutowego. Pierwszym krajem, który zdecydował się na pieniądz denominowany w jednym kruszcu (tzn. złocie) była Wielka Brytania. Kraj ten zaniechał bicia monet ze srebra już w 1798 r. Jednak nie ma jednoznaczności co do daty, kiedy Wielka Brytania zainicjowała system waluty złotej. Rzecz w tym. że na początku XIX wieku Brytyjczycy, na skutek działań wojennych z Francuzami, musieli zawiesić wymienialność funta na złoto. Dopiero na mocy zatwierdzonego przez parlament Resumption Act w 1819 r. zniesiono szereg ograniczeń dotyczących eksportu kapitału z Wielkiej Brytanii. [4]

Z kolei, inne źródła wskazują już na rok 1816 jako ten, w którym dokonano powiązania emisji banknotów ze stanem rezerw złota i wyeliminowano srebro jako pieniądz równorzędny wobec złota. Jednak, według brytyjskich źródeł, okres waluty złotej rozpoczął się dopiero w 1821 roku. Przejście Wielkiej Brytanii na monometalizm było wstępnym krokiem do powstania systemu waluty złotej – pierwszego etapu w ewolucji międzynarodowego systemu walutowego, w którym kraj ten odgrywał kluczową rolę. Ponadto, Wielka Brytania posiadała inne atrybuty, które umożliwiły jej odgrywanie wiodącej roli w msw. Funt sterling znajdował się w obiegu już na początku drugiego tysiąclecia, czyli zdecydowanie wcześniej niż waluty innych krajów europejskich. Za funtem przemawiał także ogromny potencjał gospodarczy Wielkiej Brytanii, która była wtedy największym dostarczycielem kapitału w gospodarce światowej, a przede wszystkim posiadała świetnie rozwinięty system bankowy.

Pozostałym krajom odejście od bimetalizmu zajęło znacznie więcej czasu – de facto dopiero od siódmej dekady dziewiętnastego wieku Niemcy uruchamiają system waluty złotej po zakończeniu wojny z Francją. W przypadku Niemiec, powiązanie marki ze złotem bardzo ułatwiły ogromne reparacje, jakie Francja musiały wypłacić Niemcom w zlocie. W literaturze anglosaskiej często wskazuje się rok 1879 jako datę zainicjowania systemu waluty złotej w gospodarce światowej. Właśnie wtedy Stany Zjednoczone, po siedemnastoletniej przerwie wywołanej wojną secesyjną, ponownie oparły emisję banknotów na złocie. Jednak formalne powiązanie waluty amerykańskiej ze złotem nastąpiło dopiero w 1900 na mocy US Gold Standard Act. W międzyczasie do tego systemu dołączają inne kraje, takie jak Japonia czy Argentyna. I tak, na początku dwudziestego wieku jedynymi znaczącymi krajami, które stosowały nadal parytet względem srebra, były Chiny i Meksyk.

Przejście przez zdecydowaną większość krajów na monometalizm polegający na powiązaniu poszczególnych walut ze złotem zainicjowało funkcjonowanie ujednoliconego systemu walutowego w gospodarce światowej.

[1] Por. W. M. Orłowski, Opytmalna ścieżka do euro, Scholar, Warszawa 2004, s. 7

[2] K. Zabielski, Finanse międzynarodowe, PWN, Warszawa 1994, s. 31

[3] K. Lutkowski, Międzynarodowy system walutowy, Poltext, Warszawa 1998, s. 15

[4] K. Zabielski, Finanse…, op. cit., s. 33 – 39

Wprowadzanie do obrotu finansowego środków z nielegalnych źródeł

Wstęp 3

Rozdział I. Geneza zjawiska, techniki prania brudnych pieniędzy 5
1.1. Definicja pojęcia prania brudnych pieniędzy 5
1.2. Źródła pochodzenia brudnych pieniędzy 12
1.3. Fazy i techniki prania brudnych pieniędzy 16
1.4. Nowe możliwości prania brudnych pieniędzy w związku z rozwojem Internetu 21
1.4.1. Zakłady bukmacherskie 21
1.4.2. E-cash 22
1.4.3. Smart cards 22
1.4.4. Digital Cash 23

Rozdział II. Prawne regulacje dotyczące zapobiegania i zwalczania procederu prania pieniędzy 25
2.1. Obecny stan uregulowań prawnych w Polsce 25
2.1.1. Ustawa z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy 28
2.1.2. Kierunki i zmiany w prawie polskim 30
2.2. Ustawa o pieniądzu elektronicznym 30
2.3. Prawo podatkowe a pranie brudnych pieniędzy jako aspekt walki z procederem 33
2.4. Instytucje powołane do zwalczania procederu i ich kompetencje 35
2.5. Instytucje powołane do zwalczania procederu i ich kompetencje 44

Rozdział III. Unia Europejska a pranie brudnych pieniędzy. 46
3.1. Regulacje prawne w Unii Europejskiej 46
3.2. Walka z praniem brudnych pieniędzy na arenie międzynarodowej 49
3.3. Walka z procederem prania brudnych pieniędzy na przykładzie kraju Unii Europejskiej 53
3.4. Kierunki walki z procederem w Unii 55
3.5. Przestępczość zorganizowana na świecie a pranie brudnych pieniędzy 55
3.6. Pranie brudnych pieniędzy w oazach podatkowych 59
3.7. Walka z praniem pieniędzy poza sektorem finansowym 59
3.8. Walka z przestępczością internetową 62

Rozdział IV. Wpływ procederu prania brudnych pieniędzy na gospodarkę i społeczeństwo 64
4.1. Skutki ekonomiczne 64
4.2. Skutki społeczne 65
4.2.1. Wzrost przestępczości i korupcji 65
4.2.2. Wzrost bezrobocia 68
4.2.3. Utrwalenie patologii 71
4.3. Efekt korupcji 71
4.4. Koszty związane z walką z procederem 75
4.5. Zmniejszenie wzrostu gospodarczego 76
4.6. Zwiększenie ryzyka makroekonomicznej destabilizacji 77

Zakończenie 78
Bibliografia 82

Wstęp

Podejmując próbę zdefiniowania, czym właściwie jest „pranie pieniędzy”, należałoby podejść do problemu od strony celu, jakiemu służyć ma ten proceder. W takim ujęciu jest to proces, służący w pierwszej kolejności ukryciu prawdziwego źródła pochodzenia określonych środków majątkowych, a w dalszej – wytworzeniu wiarygodnych podstaw ich pochodzenia ze źródeł odmiennych. Jest to definicja ogólna, obejmująca proces prania pieniędzy w znaczeniu szerszym. Celowo zostały w niej pominięte jakiekolwiek elementy wskazujące na charakter prawny omawianych środków finansowych oraz źródła ich pochodzenia. Przyczyną tego jest fakt, iż czynności składające się na proceder prania pieniędzy są również wykorzystywane w odniesieniu do mienia nabytego w drodze legalnej. Dzieje się tak w przypadku osób, które, uzyskując dochód z nie zarejestrowanych źródeł, nie chcą go ujawniać do opodatkowania. Zamiast nabyte w ten sposób fundusze schować w materacu, gdzie dewaluowałyby się, osoby takie mogą zdecydować się na zastosowanie mechanizmów charakterystycznych dla prania pieniędzy, aby w rezultacie zadeklarować dochód z innych źródeł, wolnych od opodatkowania lub w stosunku do których obowiązek podatkowy jest znacznie korzystniejszy. Podobne działania, choć szkodliwe z punktu widzenia interesów fiskalnych państwa, nie mają takiego ciężaru gatunkowego jak czynności objęte zakresem prania pieniędzy w znaczeniu szczególnym.

W niniejszej pracy podjęto próbę ukazania istoty wprowadzania do obrotu finansowego środków z nielegalnych źródeł w kontekście prawnych aspektów zwalczania procederu. Taki też jest zasadniczy cel pracy.

Tezą pracy jest założenie, iż polski system walki z korupcją jest wciąż mało sprawny w porównaniu z systemem europejskim, międzynarodowym.

Opracowanie składa się z czterech rozdziałów.

Rozdział pierwszy to geneza zjawiska, techniki prania brudnych pieniędzy: definicja pojęcia prania brudnych pieniędzy, źródła pochodzenia brudnych pieniędzy, fazy i techniki prania brudnych pieniędzy, nowe możliwości prania brudnych pieniędzy w związku z rozwojem Internetu.

Rozdział drugi to prawne regulacje dotyczące zapobiegania i zwalczania procederu prania pieniędzy: obecny stan uregulowań prawnych w Polsce, Ustawa z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy, o pieniądzu elektronicznym, prawo podatkowe a pranie brudnych pieniędzy jako aspekt walki z procederem, kierunki i zmiany w prawie Polskim. Instytucje powołane do zwalczania procederu i ich kompetencje oraz odpowiedzialność karna za pranie brudnych pieniędzy.

Rozdział trzeci to walka ze zjawiskiem, metody zwalczania procederu: walka z praniem brudnych pieniędzy na arenie międzynarodowej, regulacje prawne w Unii Europejskiej, walka z procederem prania brudnych pieniędzy, przestępczość zorganizowana na świecie a pranie brudnych pieniędzy, kierunki walki z procederem w Unii, walka z praniem pieniędzy poza sektorem finansowym oraz walka z przestępczością internetową.

Rozdział czwarty to wpływ procederu prania brudnych pieniędzy na gospodarkę: skutki ekonomiczne, skutki społeczne.

Całość opracowania powstała w oparciu o literaturę fachową, artykuły prasowe, akty prawne oraz źródła internetowe.

Wpływ zjednoczenia Niemiec na przyspieszenie procesów integracyjnych Europy

WSTĘP 2

ROZDZIAŁ I. Początki idei zjednoczeniowej dzisiejszej Unii Europejskiej 4
1.1. Stymulatory integracji po II wojnie światowej 4
1.2. Idea wspólnoty na przełomie lat 40. i 50. XX w. 8
1.3. Instytucjonalizacja procesów zjednoczeniowych 13
1.3.1. Wspólnota polityczna 13
1.3.2. Unia trzech filarów 20

ROZDZIAŁ II. Proces zjednoczenia Niemiec – implikacje dla Polski i państw Unii Europejskiej 29
2.1. Europejski proces integracyjny a zjednoczenie Niemiec 29
2.2. Środki finansowe Unii Europejskiej dla Niemiec Wschodnich 39
2.3. Wybrane wnioski dla Polski 43
2.4. Współpraca gospodarcza Niemiec z krajami wschodniego rozszerzenia UE 46

ROZDZIAŁ III. Czynniki determinujące obecną pozycję Niemiec w Unii Europejskiej 48
3.1. Okoliczności historyczno-polityczne 48
3.2. Założenia i ewolucja polityki europejskiej Niemiec 54
3.3. Determinanty instytucjonalne i socjologiczno-kulturowe 61
3.4. Czynniki ekonomiczne 63
3.5. Miejsce Niemiec w instytucjach UE 65
3.6. Niemcy a obecne procesy integracyjne – podsumowanie 67

ZAKOŃCZENIE 70
BIBLIOGRAFIA 72
SPIS TABEL I RYSUNKÓW 76

WSTĘP

Druga połowa dwudziestego wieku była okresem obfitującym w niezwykle interesujące wydarzenia w gospodarce światowej. Do najistotniejszych, a zarazem bardzo charakterystycznych dla lat powojennych, należy zaliczyć proces regionalnej integracji w ramach Unii Europejskiej. Jest to zarazem rzadki przykład skutecznej realizacji koncepcji teoretycznych w praktyce międzynarodowych stosunków gospodarczych.

Od pewnego czasu, tzn. od początku lat dziewięćdziesiątych, zaznacza się w Polsce potrzeba szerszych badań nad integracją europejską. Od tego bowiem momentu celem rządu polskiego stało się członkostwo naszego kraju we Wspólnotach Europejskich, a w czerwcu 1993 r. Rada Europejska na posiedzeniu w Kopenhadze określiła kryteria, od których spełnienia będzie uzależnione przystąpienie krajów Europy Środkowej i Wschodniej do Wspólnot. Można było zatem przypuszczać, że Polska stanie się w ciągu najbliższych kilku czy kilkunastu lat członkiem ugrupowania. Wspomnianą potrzebę prowadzenia rozległych badań potwierdziło dobitnie podjęcie przez Polskę rokowań akcesyjnych w marcu 1998 r., a następnie przystąpienie do Wspólnot w maju 2004 r.

Dogłębne poznanie funkcjonowania integracji europejskiej wymaga również przeanalizowania roli poszczególnych krajów członkowskich Wspólnot w jej rozwoju. Zbadanie tej ostatniej kwestii jest ważne tak ze względów praktycznych, jak i ogólno-poznawczych. Dla zapewnienia jak największej efektywności działań Polski na forum Unii politycy winni dysponować wiedzą na temat polityk europejskich innych państw członkowskich, a tej dostarczają także badania na temat ich wpływu w przeszłości na rozwój integracji ekonomicznej we Wspólnotach.

Celem niniejszej pracy jest ukazanie wpływu Niemiec na przyśpieszenie procesów integracyjnych Europy.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

W rozdziale pierwszym przybliżono początki idei zjednoczeniowej dzisiejszej Unii Europejskiej. Rozważania rozpoczęto od przedstawienia stymulatorów integracji po II wojnie światowej oraz idei wspólnoty na przełomie lat 40. i 50. XX w. Następnie omówiono instytucjonalizację procesów zjednoczeniowych, wyszczególniając takie zagadnienia jak Wspólnota polityczna oraz Unia trzech filarów.

W rozdziale drugim ukazano proces zjednoczenia Niemiec – implikacje dla Polski i państw Unii Europejskiej. Na wstępie zaprezentowano europejski proces integracyjny a zjednoczenie Niemiec oraz środki finansowe Unii Europejskiej dla Niemiec Wschodnich. W dalszej części rozdziału przedstawiono wybrane wnioski dla Polski oraz ukazano współpracę gospodarczą Niemiec z krajami wschodniego rozszerzenia UE.

W rozdziale trzecim omówiono czynniki determinujące obecną pozycję Niemiec w Unii Europejskiej za pomocą takich zagadnień jak okoliczności historyczno-polityczne, założenia i ewolucja polityki europejskiej Niemiec, determinanty instytucjonalne i socjologiczno-kulturowe, czynniki ekonomiczne, miejsce Niemiec w instytucjach UE. Pod koniec rozdziału zaprezentowano podsumowanie niniejszego rozdziału przedstawiając Niemcy a obecne procesy integracyjne.

Praca została napisana w oparciu o dostępną literaturę fachową, raporty i artykuły zamieszczone w prasie i w Internecie oraz w oparciu o aktualne akty normatywne i prawne.

Urząd Komitetu Integracji Europejskiej

Wstęp 3

Rozdział I. Integracja Polski ze strukturami Unii Europejskiej 5
1. Prawne fundamenty Unii Europejskiej 5
2. Etapy integracji Polski z Unią Europejską 22
3. Perspektywy rozwoju Unii Europejskiej 35

Rozdział II. Charakterystyka Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej 45
1. Geneza UKIE 45
2. Status prawny UKIE 46
3. Organizacja urzędu oraz jego departamenty 49
4. Budżet UKIE 52

Rozdział III. Działalność UKIE w procesie integracji Polski z krajami Unii Europejskiej 55
1. Działania realizowane do 1 maja 2004 r. 55
2. Działania realizowane od 1 maja 2004 r. 60
3. Kontrola w UKIE 61

Zakończenie 67
Bibliografia 71
Załącznik 75

Wstęp

Integracja Polski z Unią Europejską jest procesem, który szczególnego tempa nabrał wraz z inauguracją naszych rozmów o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi. Przełom lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych jest zatem formalnym początkiem naszego wchodzenia do struktur europejskich. Przemianom ustrojowym w Polsce towarzyszy więc równolegle proces dostosowywania naszych warunków do Unii Europejskiej. Równocześnie, prawie cały ten piętnastoletni okres, można scharakteryzować jako etap najbardziej gruntownych przeobrażeń wewnątrz Zjednoczonej Europy. W tym samym czasie: powołano Unią Europejską nastąpiło piąte rozszerzenie (Austria, Finlandia i Szwecja), utworzono unią walutową 12 państw ze wspólną walutą euro. Prawnie uregulowano i ostatecznie zagwarantowano pełną swobodą przepływu usług, towarów, osób i kapitału między państwami członkowskimi. Umowa z Schengen wprowadziła i usankcjonowała wspólną granicą zewnętrzną Na przełomie wieków określono natomiast ekonomiczne oraz prawne podstawy kolejnego powiększenia Unii Europejskiej.

Integracja Europejska to nie tylko korzyści ekonomiczne, to również bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne, a także upowszechnianie demokratycznych zasad funkcjonowania państwa oraz przestrzeganie praw człowieka. Te problemy nie są jednak głównym przedmiotem zainteresowania tej pracy. Występują one jedynie w tle, a istotę opracowania stanowią zagadnienia ekonomiki i organizacji naszego uczestnictwa w Unii Europejskiej.

Uczestnictwu temu towarzyszy szereg procesów, przeprowadzenie których nie byłoby możliwe gdyby nie pewne instytucje. Jedną z nich jest Urząd Komitetu Integracji Europejskiej i właśnie o nim jest niniejsza praca.

Opracowanie składa się z trzech rozdziałów:

Rozdział pierwszy to integracja Polski ze strukturami Unii Europejskiej: prawne fundamenty Unii Europejskiej, etapy integracji Polski z Unią Europejską oraz perspektywy rozwoju Unii Europejskiej.

Rozdział drugi to charakterystyka Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej: geneza UKIE, status prawny UKIE, organizacja urzędu oraz jego departamenty oraz budżet UKIE.

Rozdział trzeci to działalność UKIE w procesie integracji Polski z krajami Unii Europejskiej: działania realizowane do dnia 1 maja 2004 r., działania realizowane od dnia 1 maja 2004 r. oraz kontrola w UKIE.

Całość opracowania powstała w oparciu o literaturę fachową, artykuły prasowe, akty prawne oraz źródła ze stron WWW.

Środki pomocowe Unii Europejskiej w finansowaniu MSP

Wstęp 3

Rozdział I. Podstawowe źródła finansowania przedsiębiorstw 5
1.1. Formy prowadzenia działalności gospodarczej 5
1.2. Kapitały własne i kapitały obce 13
1.3. Finansowanie działalności gospodarczej z kapitałów własnych 16
1.3.1. Finansowanie z zatrzymanego zysku 16
1.3.2. Odpisy amortyzacyjne 17
1.3.3. Dopłaty wspólników 18
1.3.4. Fundusze wysokiego ryzyka – Venture Capital 18
1.3.5. Aniołowie biznesu 21
1.3.6. Centrum innowacji FIRE 22
1.3.7. Publiczna emisja na rynku kapitałowym 23
1.4. Finansowanie działalności gospodarczej z kapitałów obcych 25
1.4.1. Fundusze pożyczkowe 25
1.4.2. Faktoring 27
1.4.3. Leasing 29
1.4.4. Emisja krótkoterminowych papierów dłużnych 33
1.4.5. Franchising 35
1.4.6. Dotacje i subwencje 40

Rozdział II. Fundusze strukturalne i ich rola w finansowaniu działalności przedsiębiorstw 43
2.1. Fundusze strukturalne – ogólna charakterystyka 43
2.2. Fundusz Spójności 47
2.3. Fundusz Współpracy 47
2.4. Środki pomocowe UE wspierające rozwój przedsiębiorstw w latach 2004-2006 50
2.4.1. Sektorowy Program Operacyjny – Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw 50
2.4.2. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego – ZPORR 52
2.4.3. Sektorowy Program Operacyjny Rolnictwo 53
2.4.4. Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich 55
2.5. Fundusze strukturalne w latach 2007-2013 56
2.5.1. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 56
2.5.2. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 59
2.5.3. Program Operacyjny Kapitał Ludzki 61
2.5.4. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 62
2.5.5. Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 63
2.5.6. Program Europejskiej Współpracy Terytorialnej 67

Rozdział III. Rola funduszy pomocowych w finansowaniu przedsiębiorstwa X S.A. 68
3.1. Charakterystyka firmy 68
3.2. Dotychczasowe wykorzystanie funduszy europejskich 71
3.3. Możliwości dalszego korzystania z pomocy UE 74
3.4. Wnioski z przeprowadzonych badań 76

Zakończenie 79
Bibliografia 81
Spis tabel 87
Spis rysunków 88

Wstęp

Prawie 99 proc. firm działających w Unii Europejskiej zalicza się do kate­gorii małych i średnich przedsiębiorstw (MSP), zatrudniających do 250 pra­cowników. Zapewniają one miejsca pracy 2/3 ogółu zatrudnionych w UE i wytwarzają blisko 60 proc. produktu krajowego brutto (PKB) całej Unii. Cechuje je przede wszystkim duża elastyczność w dostosowywaniu się do stale zmieniających się warunków rynkowych. Tym samym w sposób decydujący wpływają na rozwój ekonomiczny krajów UE. To od nich zale­ży też konkurencyjność unijnej gospodarki na rynku międzynarodowym.

Celem wspólnej polityki UE w zakresie przedsiębiorczości jest stopnio­we usuwanie barier utrudniających swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i osób. Wspólnotowa polityka wobec MSP została podporządkowana obowią­zującej w Unii Europejskiej polityce konkurencji, która zabrania jakichkolwiek praktyk naruszających zasadę swobodnej konkurencji na rynku wewnętrz­nym UE: nadużywania przez przedsiębiorstwo pozycji monopolistycznej lub dominującej. Ograniczono także zakres przyznawanej przedsiębiorstwom pomocy publicznej w formie dotacji, ulg lub kredytów preferencyjnych.

Celem pracy jest zaprezentowanie zagadnienia, jakim są środki pomocowe Unii Europejskiej w finansowaniu działalności przedsiębiorstw sektora małego i średniego przedsiębiorstwa.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

W pierwszym rozdziale opisane są podstawowe źródła finansowania przedsiębiorstw, a więc: formy prowadzenia działalności gospodarczej, kapitały własne i kapitały obce, finansowanie działalności gospodarczej z kapitałów własnych, finansowanie z zatrzymanego zysku, odpisy amortyzacyjne, dopłaty wspólników, fundusze wysokiego ryzyka – Venture Capital, aniołowie biznesu, centrum innowacji FIRE, publiczna emisja na rynku kapitałowym, finansowanie działalności gospodarczej z kapitałów obcych, fundusze pożyczkowe, factoring, leasing, emisja krótkoterminowych papierów dłużnych, franchising oraz dotacje i subwencje.

W drugim rozdziale przedstawione są fundusze strukturalne, a więc: ich ogólna charakterystyka, Fundusz Spójności, Fundusz Współpracy, Fundusze Strukturalne w latach 2004-2006, Sektorowy Program Operacyjny – Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego – ZPORR, Sektorowy Program Operacyjny Rolnictwo, Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich oraz Fundusze strukturalne w latach 2007-2013.

W trzecim rozdziale zaprezentowana jest rola funduszy pomocowych w finansowaniu przedsiębiorstwa Pamapol S.A., a więc: charakterystyka tejże firmy, dotychczasowe wykorzystanie funduszy europejskich, możliwości dalszego korzystania z pomocy UE oraz wnioski z przeprowadzonych badań.

Warto we wstępie również zauważyć, że podczas trzech pierwszych dekad po wojnie produkcja na wielką skalę na­rzucała wzrost rozmiarów przedsiębiorstwa. Przedsiębiorczość i małe firmy były niedoceniane. Dopiero przechodzenie od gospodarki korporacyjnej (manager economies) do gospodarki przedsiębiorczej (entrepreneurial economy), które roz­poczęło się w Europie pod koniec lat dziewięćdziesiątych zostało zaakcentowa­ne w Strategii Lizbońskiej. Wynikało to z efektów, jakie daje przedsiębiorczość oparta o wiedzę w gospodarce Stanów Zjednoczonych. Ułatwia ona tworzenie no­wych różnorodnych przedsiębiorstw pod względem branży i lokalizacji.

Dlatego uważa się, że przedsiębiorczość generuje różnorodność i jest czynnikiem zmian w strukturze przedsiębiorstw, przyczyniając się do powstawania mikro, małych, a następnie średniej wielkości firm, które odgrywają zasadniczą rolę w tworzeniu miejsc pracy oraz pobudzaniu niezbędnego w Europie wzrostu gospodarczego. Jednym z głównych wyzwań, przed jakim stoi ten segment przedsiębiorstw, jest zapewnienie sobie wystarczającej ilości środków finansowych. Ma to szcze­gólne znaczenie podczas kluczowej, początkowej fazy rozwoju przedsiębiorstwa, ale także jest niemniej ważną kwestią na innych etapach funkcjonowania firmy.

Współczesne zmiany w otoczeniu finansowym mikro, małych i średnich przedsię­biorstw ukształtowały się w wyniku wieloletniej ewolucji. W polityce Unii Euro­pejskiej szczególny nacisk kładzie się od wielu lat na zmiany w szeroko pojętym otoczeniu MSP, następuje reorganizacja w dyrektoriatach Komisji Europejskiej, zmieniają się ich cele i misje, czego przykładem jest powstanie Dyrekcji Gene­ralnej do spraw Przedsiębiorczości. Tworzone są też doraźne grupy robocze do przeprowadzania badań z zakresu skuteczności wprowadzanych zmian w polityce Unii Europejskiej wobec MSP Rekomendując najlepsze rozwiązania, zachęca się do szerokiej wymiany doświadczeń między członkami Unii.

Skutki wspólnej polityki transportowej UE dla polskiego transportu

Wstęp 2

Rozdział I. Ogólna charakterystyka transportu 4
1.1. Pojęcie transportu i usługi transportowej 4
1.2. Funkcje transportu 11
1.3. Rozwój przewozów samochodowych i infrastruktury 21

Rozdział II. Polityka transportowa państwa 30
2.1. Pojęcie polityki transportowej 30
2.2. Cele i tendencje kształtowania polityki transportowej 32
2.3. Ogólna charakterystyka polityki transportowej Polski 40
2.4. Ogólna charakterystyka polityki transportowej Unii Europejskiej 45

Rozdział III. Istota polityki transportowej Polski i Unii Europejskiej 50
3.1. Polityka transportowa UE 50
3.2. Polityka transportowa Polski 56

Rozdział IV. Efekty integracji Polski z UE w obszarze transportu 67
4.1. Proces dostosowywania infrastruktury transportu do wymagań europejskich 67
4.2. Ekonomiczne przesłanki integracji w transporcie 71
4.3. Dostosowanie przedsiębiorstw transportowych do wymogów Unii Europejskiej 74
4.4. Ekonomiczne efekty dostosowań w Polsce do wspólnej polityki transportowej Unii Europejskiej 79

Zakończenie 82
Bibliografia 84
Spis rysunków 88
Spis tabel 89

Wstęp

W ciągu całej historii naszej cywilizacji transport odgrywa najważniejszą rolę w rozwoju zarówno relacji między ludzkich jak i wymianie handlowej. W obecnych czasach jego znaczenie niezmiernie wzrosło. W skutek tego powstały intermodalne technologie przewozowe, a w konsekwencji systemy transportowe.

W drugiej połowic XX wieku w różnych dziedzinach działalności człowieka zostały odnotowane znaczne przemiany. Globalizacja gospodarki oraz wzrost produkcji w różnych zakątkach świata, zmiany w innowacyjnych technikach i technologiach, a także wpływ czynników geograficznych, ekonomicznych, politycznych, socjalnych itp. doprowadziły do gwałtownego wzrostu popytu na przewozy przy jednoczesnym zaostrzeniu wymogów bezpieczeństwa oraz jakości.

Sieć potoków pasażerów oraz strumieni ładunkowych stała się globalna. Jednocześnie z rozwojem infrastruktur transportowych tradycyjne gałęzie transportu zostały poddane gruntownej modernizacji: znacząco powiększył się oraz unowocześnił tabor pojazdów, kilkokrotnie wzrosła jego zdolność przewozowa, został znacząco zredukowany czas dostarczania ładunków. Jednak to wszystko zaostrzyło problemy transportowe, w tym m.in. wzrost kosztów wewnętrznych i zewnętrznych, zanieczyszczenie środowiska oraz powstanie „wąskich gardeł” jako wynik kongestii na drogach.

Systemy transportowe zawsze wyróżniały się dynamiką rozwoju oraz wysokim poziomem adaptacji innowacyjnych rozwiązań zarówno technicznych, technologicznych, jak i organizacyjnych, wdrażanych w celu sprostania ciągle zmieniającym się preferencjom klientów rynku usług przewozowych. Od czasów starożytności można zauważyć przesłanki do powstania potrzeb na przewozy zintegrowane, kiedy ładunek np. transportem jucznym był dostarczany do pierwszych portów morskich i śródlądowych, by później transportować go tratwami lub czółnami drążonymi do punktów docelowych.

W niniejszej pracy podjęto próbę ukazania skutków wspólnej polityki transportowej Unii Europejskiej dla polskiego transportu. Taki też był zasadniczy cel opracowania.

Praca składa się z czterech rozdziałów:

Rozdział pierwszy to ogólna charakterystyka transportu: pojęcie transportu, funkcje transportu oraz rozwój przewozów samochodowych i infrastruktury.

Rozdział drugi to polityka transportowa państwa: pojęcie polityki transportowej, cele i tendencje kształtowania polityki transportowej, ogólna charakterystyka polityki transportowej Polski, ogólna charakterystyka polityki transportowej Unii Europejskiej.

Rozdział trzeci to istota wspólnej polityki transportowej Unii Europejskiej: polityka transportowa UE, polityka transportowa Polski.

Rozdział czwarty to Efekty integracji Polski z UE w obszarze transportu: proces dostosowywania infrastruktury transportu do wymagań europejskich, ekonomiczne przesłanki integracji w transporcie, dostosowanie przedsiębiorstw transportowych do wymogów Unii Europejskiej, ekonomiczne efekty dostosowań w Polsce do wspólnej polityki transportowej Unii Europejskiej.

Całość opracowania powstała w oparciu o literaturę fachową, artykuły prasowe, akty prawne oraz źródła ze stron WWW.

Skuteczność zwalczania bezrobocia w Polsce z użyciem środków finansowych z UE

Wstęp 2

Rozdział I. Bezrobocie – istota i zakres pojęcia 4
1.1. Pojęcie bezrobocia 4
1.2. Sytuacja w dziedzinie zatrudnienia w dawnej gospodarce socjalistycznej 7
1.3. Założenia oraz realizacja „terapii szokowej” 9
1.4. Przyczyny bezrobocia w okresie transformacji 11
1.5. Wybrane cechy bezrobocia w Polsce dawniej i dziś 17
1.6. Polityka państwa w stosunku do bezrobocia 20

Rozdział II. Bezrobocie wyzwaniem dla polityki społecznej 24
2.1. Oblicze współczesnego bezrobocia 24
2.2. Bezrobocie z perspektywy różnych dyscyplin naukowych 33
2.3. Przeobrażenia zadań polityki społecznej w sferze pracy 36
2.4. Trzy obszary aktywności polityki społecznej państwa wobec kwestii bezrobocia w III RP 39

Rozdział III. Skuteczność zwalczania bezrobocia w Polsce z użyciem środków finansowych z UE 45
3.1. Kształtowanie się wspólnotowej polityki społecznej 45
3.2. Swoboda przepływu pracowników 47
3.3. Bezpieczeństwo socjalne bezrobotnych 48
3.4. Ochrona zwalnianych pracowników 51
3.5. Tworzenie unijnej strategii zatrudnienia 54
3.6. Implementacja Europejskiej Strategii Zatrudnienia w Polsce 59
3.7. Wykorzystanie środków unijnych w Polsce do walki z bezrobociem – podsumowanie 62

Zakończenie 65
Bibliografia 67
Spis tabel 73

Wstęp

Bezrobocie jest zjawiskiem występującym we wszystkich krajach o gospodarce rynkowej. Rezerwowa armia pracy mieszcząca się w pewnych, dopuszczalnych społecznie, granicach spełnia na rynku pracy rolę czynnika zmniejszającego nacisk zatrudnionych na płace i poprawę warunków pracy oraz podnoszącego dyscyplinę pracy. Nie ma jednak jasności — ani w nauce, ani w praktyce — gdzie przebiega owa dopuszczalna granica. Nie udało się także, jak dotychczas, znaleźć odpowie­dzi na pytanie, co zrobić w sytuacji, gdy skala bezrobocia przekracza granice akcep­towane społecznie oraz zagraża bezpieczeństwu socjalnemu znacznej części społe­czeństwa i utrzymaniu pokoju społecznego. Bezrobocie należy zwalczać.

W naszym kraju bezrobocie, w ciągu zaledwie kilku lat, stało się naj­poważniejszym problemem ekonomicznym i społecznym. Masowe i trwałe bezro­bocie jest ceną, którą polskie społeczeństwo płaci za transformację ustrojową i wprowadzenie gospodarki rynkowej. Ogromna skala bezrobocia (ok. 3 mln zare­jestrowanych bezrobotnych) i odczuwane coraz bardziej dotkliwie jego negatywne konsekwencje gospodarcze i społeczne sprawiają, że zjawisko to przekroczyło już w Polsce próg tolerancji oraz uważane jest za największą plagę naszego życia.

Bezrobocie jest zjawiskiem zarówno ekonomicznym, jak i społecznym. Bezro­bocie jako zjawisko społeczne było, od dawna, ważnym przedmiotem moich zain­teresowań badawczych. Motywem napisania niniejszej książki była chęć podsumo­wania określonego etapu moich prac badawczych dotyczących społecznych aspek­tów bezrobocia. Początek i koniec tego etapu wyznaczyły dwie istotne granice -pierwszą była zmiana ustroju w Polsce, wprowadzenie gospodarki rynkowej i poja­wienie się masowego bezrobocia rynkowego, natomiast drugą granicą stało się wej­ście naszego kraju do Unii Europejskiej. Były to lata transformacji, w których spo­łeczeństwo polskie najpierw przeżyło szok wywołany gwałtownym ujawnieniem się zjawiska masowego bezrobocia rynkowego i jego dynamicznym wzrostem, nato­miast później zaczęło uczyć się żyć w sytuacji nasilającego się zagrożenia przymu­sowym brakiem pracy. W analizowanym okresie stworzono także w Polsce ramy in­stytucjonalno-prawne dla realizacji zadań polityki społecznej państwa w dziedzinie przeciwdziałania bezrobociu.

Celem pracy jest przedstawienie zagadnienia zwalczania bezrobocia w Polsce z użyciem środków finansowych z UE.

Uczestnictwo Polski w strukturach UE ma dla naszego kraju ogromne znaczenie gospo­darcze i społeczne. Dla przedsiębiorstw i przedsiębiorców największy wymiar posiadają pro­cedury dostosowawcze i unifikacyjne, jakie zostały zapoczątkowane w ramach dostosowania do unijnych kryteriów w zakresie infrastruktury, jakości wytwarzania i procedur dotyczących bezpieczeństwa technologicznego. W ostatnich latach zostało uruchomionych szereg progra­mów dla małych, średnich i dużych przedsiębiorstw, dzięki którym firmy planujące inwesty­cje mogą pozyskać cześć środków pieniężnych z funduszy unijnych lub z budżetu państwa. Programy pomocowe są przeznaczone dla przedsiębiorstw spełniających określone warunki gospodarcze. Podstawowe z nich to: jawność działalności oznaczająca płacenie podatków i składki na ubezpieczenie społeczne, własny wkład w inwestycję oraz jej solidna dokumenta­cja.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

W pierwszym rozdziale zaprezentowana jest istota i zakres pojęcia bezrobocie, a więc pojęcie tegoż zagadnienia, sytuacja w dziedzinie zatrudnienia w dawnej gospodarce socjalistycznej, założenia oraz realizacja „terapii szokowej”, przyczyny bezrobocia w okresie transformacji, wybrane cechy bezrobocia w Polsce dawniej i dziś oraz polityka państwa w stosunku do bezrobocia.

W drugim rozdziale opisane jest bezrobocie jako wyzwanie dla polityki społecznej, a więc: oblicze współczesnego bezrobocia, bezrobocie z perspektywy różnych dyscyplin naukowych, przeobrażenia zadań polityki społecznej w sferze pracy oraz trzy obszary aktywności polityki społecznej państwa wobec kwestii bezrobocia w III RP.

W trzecim rozdziale przedstawiona jest skuteczność zwalczania bezrobocia w Polsce z użyciem środków finansowych z UE, a więc: kształtowanie się wspólnotowej polityki społecznej, swoboda przepływu pracowników, bezpieczeństwo socjalne bezrobotnych, ochrona zwalnianych pracowników, tworzenie unijnej strategii zatrudnienia, implementacja Europejskiej Strategii Zatrudnienia w Polsce oraz podsumowanie wykorzystania środków unijnych w Polsce do walki z bezrobociem.

W pracy wykorzystaną dostępną literaturę przedmiotu, artykuły z prasy fachowej o raz źródła ze stron internetowych. Dużą pomocą w pisaniu niniejszej pracy była lektura dwóch książek Jerzego Andrzeja Wojciechowskiego – „Stara – nowa Europa, czyli Unia Europejska, jej instytucje, prawo i problemy w krótkiej rozmowie z Czytelnikiem” oraz „Europa po liftingu”.

Rola Parlamentu Europejskiego w zintegrowanej Europie

Wstęp 3

ROZDZIAŁ I. Geneza i cele Unii Europejskiej 5
1.1 Od idei wspólnej Europy do Unii Europejskiej 5
1.2 Traktat o Unii Europejskiej z 7 lutego 1992 r. 8
1.3 Cele Unii Europejskiej 13
1.4 Traktat Amsterdamski i jego znaczenie 19
1.5 Projekt traktatu Unii Europejskiej 21
1.6 Od Jednolitego Aktu Europejskiego do Traktatu Amsterdamskiego 23

ROZDZIAŁ II. Prezentacja Parlamentu Europejskiego 27
2.1 Historia powstania Parlamentu Europejskiego 27
2.1.1 Położenie geograficzne oraz Kompetencje i skład Parlamentu Europejskiego 27
2.1.2 Siedziba i miejsca pracy Parlamentu Europejskiego 30
2.1.3 Grupy polityczne, komisje parlamentarne, sekretariat generalny 31
2.1.4 Deputowani Europejscy 33
2.2 Władza i rola polityki Parlamentu Europejskiego 34
2.2.1 Uprawnienia legislacyjne 34
2.2.2 Rola Parlamentu w odniesieniu do budżetu 36
2.2.3 Badanie, kontrola i mianowania do Parlamentu Europejskiego 37
2.3 Parlament Europejski w świetle Traktatu Europejskiego 39
2.4 Miejsce Polski w Parlamencie Europejskim 39
2.5 Parlament Europejski a inne organy Unii Europejskiej 41
2.5.1 Komisja Europejska 41
2.5.2 Rada Europejska 43
2.5.3 Rada Unii Europejskiej 44
2.5.4 Trybunał Sprawiedliwości 45
2.5.5 Organy pomocnicze 46

ROZDZIAŁ III. Perspektywy Parlamentu Europejskiego 49
3.1. Perspektywy i zadania polityczne Parlamentu Europejskiego 49
3.2. Perspektywy i zadania gospodarcze Parlamentu Europejskiego 54
3.3. Perspektywa finansowa 2008 – 2013 59
3.4. Rola Parlamentu Europejskiego w zintegrowanej Europie – podsumowanie i wnioski 63

Zakończenie 71
Bibliografia 73

Wstęp

Parlament Europejski jest jedynym organem Unii Europejskiej reprezentującym w sposób bezpośredni wszystkich obywateli Unii Europejskiej. Na przełomie ostatniej dekady rola Parlamentu Europejskiego zyskała na znaczeniu, zwłaszcza w procesie podejmowania decyzji. Jednak mimo wzrostu jej znaczenia nadal duża część opinii publicznej jest sceptycznie nastawiona do prac Parlamentu Europejskiego lub nie posiada dostatecznych informacji na temat jego funkcjonowania. W rezultacie taka sytuacja doprowadza do niepokojąco niskiej frekwencji w wyborach do Parlamentu Europejskiego.

Parlament Europejski stanowi demokratyczny głos narodów Europy. Parlamentarzyści wybierani są co pięć lat według przynależności do partii politycznych, a nie według klucza narodowego. Każda z ośmiu grup parlamentarnych reprezentuje ideologię partii, z której zostali wybrani członkowie Parlamentu Europejskiego w swoim kraju.

Parlament Europejski jest prawdziwym forum międzynarodowym, na którym przedstawiają swoje stanowiska liczni przywódcy. Z upływem lat stał się on rzecznikiem zewnętrznych i wewnętrznych działań Unii, umożliwiając obywatelom, wybierających swoich przedstawicieli – eurodeputowanych, udział w kształtowaniu ich wizji europejskiej polityki.

Parlament Europejski jest oryginalną i niespotykaną dotychczas konstrukcją instytucjonalną w Europie i na świecie. Jako jedyna instytucja Unii Europejskiej posiada bezpośrednią legitymatyzację do sprawowania władzy.

Praca składa się z trzech rozdziałów:

W rozdziale pierwszym ukazano genezę i cele Unii Europejskiej. Zaprezentowano również ideę wspólnej Europy do Unii Europejskiej, Traktat o Unii Europejskie z 7 lutego 1992 r., Cele Unii Europejskiej, Traktat Amsterdamski i jego znaczenie, Projekt traktatu Unii Europejskiej oraz przebieg działań od Jednolitego Aktu Europejskiego do Traktatu Amsterdamskiego.

Rozdział drugi to prezentacja Parlamentu Europejskiego która w podrozdziale pierwszym przestawia: historię powstania Parlamentu Europejskiego, położenie geograficzne oraz kompetencje i skład Parlamentu Europejskiego, siedziba i miejsca pracy Parlamentu Europejskiego, grupy polityczne, komisje parlamentarne, sekretariat generalny, deputowani Europejscy. Podrozdział drugi prezentuje władzę i rolę polityki Parlamentu Europejskiego, uprawnienia legislacyjne, rolę Parlamentu w odniesieniu do budżetu, badań, kontroli i mianowania do Parlamentu Europejskiego. Podrozdział trzeci przedstawia Parlament Europejski w świetle Traktatu Europejskiego oraz miejsce Polski w Parlamencie Europejskim, Parlament Europejski a inne organy Unii Europejskiej, Komisję Europejską, Radę Europejską, Radę Unii Europejskiej, Trybunał Sprawiedliwości oraz Organy pomocnicze.

W rozdziale trzecim przedstawiono perspektywy Parlamentu Europejskiego w którym zaprezentowano perspektywy i zadania polityczne Parlamentu Europejskiego, perspektywy i zadania gospodarcze Parlamentu Europejskiego, perspektywę finansową 2008 – 2013, rolę Parlamentu Europejskiego w zintegrowanej Europie – podsumowanie i wnioski.

Całość opracowania powstała w oparciu o literaturę fachową, artykuły prasowe, akty prawne oraz źródła ze stron WWW.