Wstęp 2

Rozdział I. Miejsce menedżera w przedsiębiorstwie 4
1.1. Pojęcie i geneza zawodu menedżera 4
1.2. Rola i znaczenie menedżera w przedsiębiorstwie 8
1.3. Wizerunek skutecznego menedżera 14
1.4. Kierowanie ludźmi w przedsiębiorstwie 20
1.5. Źródła pozyskiwania menedżerów 23

Rozdział II. Cechy i umiejętności współczesnego menadżera 27
2.1. Zakres zadań i ról menadżera 27
2.2. Kierowanie zespołem 35
2.3. Umiejętności (kierownicze) menadżerskie 38
2.4. Style kierowania 44

Rozdział III. Funkcje menedżera w przedsiębiorstwie 49
3.1. Przesłanki kształtujące cechy menadżera przyszłości 49
3.2. Techniki kierowania pracownikami 52
3.3. Zdolności zarządzania przez menadżerów 57
3.4. Funkcja i style zarządzania 60

Podsumowanie 69
Bibliografia 71
Spis rysunków 75
Spis tabel 76

Wstęp

Menedżerowie ze średniego szczebla zarządzania w zna­cznym stopniu decydują dziś o sukcesie firmy. Podsta­wowym wyzwaniem, jakie przed nimi stoi, jest zapewnienie przedsiębiorstwu sprawności operacyjnej, stanowiącej istotny element strategii uzyskiwania przewagi nad konkurencją. Choć od menedżerów tych zależy sukces firmy, trzeba nie­stety stwierdzić, że w minimalnym tylko zakresie szkoli się ich w sprawach wykraczających poza wąską specjalizację, wskutek czego zbyt wcześnie zasklepiają się w określonej, dziedzinie, a ich praca jest oceniana i nagradzana niemal wyłącznie z pun­ktu widzenia wyników uzyskiwanych na konkretnym polu.

Celem pracy jest zaprezentowanie roli menadżera w efektywnym kierowaniu firmą.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

W pierwszym rozdziale opisane jest miejsce menadżera w przedsiębiorstwie, a więc: pojęcie i geneza zawodu menadżera, rola i znaczenie menadżera w przedsiębiorstwie, wizerunek skutecznego menadżera, kierowanie ludźmi w przedsiębiorstwie oraz źródła pozyskiwania menedżerów.

W drugim rozdziale przedstawione są cechy i umiejętności współczesnego menadżera, a więc: zakres zadań i ról menadżera, kierowanie zespołem, umiejętności (kierownicze) menadżerskie oraz style kierowania.

W trzecim rozdziale zaprezentowane są funkcje menedżera w przedsiębiorstwie, a więc: przesłanki kształtujące cechy menadżera przyszłości, techniki kierowania pracownikami, zdolności zarządzania przez menadżerów oraz funkcja i style zarządzania.

W przypadkach interakcji z innymi działami firmy lub gdy nad­chodzi czas, by objąć stanowisko kierownicze, ich doświadcze­nia i nastawienie okazują się całkowicie nieadekwatne do nowej roli, jaką przychodzi im odegrać, i nie pozwalają im się uporać ze skomplikowanymi kwestiami wykraczającymi poza granice jednego działu. Najlepiej czują się wtedy, gdy optymalizują dzia­łanie własnej jednostki organizacyjnej lub kontrolują je z punktu widzenia zgodności z budżetem. Tymczasem sukces w działalności gospodarczej nie ma zbyt wiele wspólnego z trzymaniem się budżetu. Aby sukces stał się możliwy, konieczna jest taka obsługa klientów, którą ocenią oni jako wyjątkową. Sukces to pokonywanie konkurentów, zostawianie ich na pobitym polu zawsze, gdy zdarzy się sposobność rozwoju; to takie zarządzanie firmą, by pracownicy niecierpliwie oczekiwali poniedziałku, kiedy znów wrócą do pracy; to wreszcie zapewnianie akcjonariuszom długoterminowych zysków, a jednocześnie wykorzystywanie krótkoterminowego potencjału firmy. Aby sprostać tym zadaniom, należy skorygować sposoby oceny sukcesu oraz wyposażyć menedżerów w nowe kwalifi­kacje. W pierwszym rzędzie chodzi o energiczne wykorzysty­wanie nadarzających się okazji uzyskania wzrostu i zysku. Przy­jęte w firmie metody pomiaru wyników muszą odpowiadać temu nadrzędnemu celowi. Zbyt często jednak sprzyjają one nagra­dzaniu menedżerów unikających niepewności i niespodzianek, a więc tych, którzy zamiast ryzykować i inwestować we wzrost, wolą podążać bezpieczną drogą nieistotnych cięć w kosztach.

Me­nedżerowie muszą patrzeć nowocześnie na rolę ludzi w organizacji i uwarunkowania ich aktywności, widzieć w nich potencjał intelektual­ny, a nie tylko koszty zmienne. Potrzebne są im więc nowe kompe­tencje interpersonalne, nowe rozumienie funkcji kierowania jako sztu­ki pobudzania inwencji twórczych i rozwoju osobowości pracowników, sztuki łączenia wartości i celów pracowników z wartościami i celami organizacji realizującej zadania własne i społeczne.

Stary styl kierowania utrwalał wzorzec człowieka jednowymiaro­wego, reaktywnego, działającego według reguły: bodziec-reakcja. Dzisiaj obowiązują już inne teorie zachowań ludzkich i inne koncepcje działania zbiorowego. Jednowymiarowego człowieka epoki przemysłowej zastąpić musi człowiek, który umie podejmować decyzje i jest zdolny do peł­nego angażowania się: człowiek, który ma zdolność indywidualnego i zbiorowego uczenia się, a więc ucząc się – sam się zmienia. W przyszłości inni będą pracownicy i inni też będą menedżero­wie. Nowe pokolenie pracowników, tzw. ludzie nowych wartości ma zupełnie inny stosunek do pracy i życia niż pokolenie starsze. Poko­lenie to ma znacznie mniejszą ochotę na określanie swojej tożsa­mości przez ścisły związek z organizacją. Ludzie „nowych wartości” wolą raczej traktować siebie jako niezależnych, mogących przepro­wadzić się na inne miejsce jeśli to, w którym się znajdują nie przy­padnie im do gustu. Uważają oni, że lojalność wobec firmy jest przeżytkiem i będą się wiązać z organizacjami, które tworzą prawdzi­we poczucie wspólnoty. Ludzie „nowych wartości” bardzo cenią sobie godność, naturalnie szeroko rozumianą. Chodzi im o cieszenie się życiem i bycie bardziej niezależnym. Menedżerowie, którzy nie posiądą odpowiednich kompetencji in­terpersonalnych, nowej wiedzy i nowych umiejętności kierowania ludźmi w organizacji – ludźmi nowych wartości, stanowić będą ha­mulec postępu, a drogę naszej transformacji uczynią długą i wybo­istą, zaś zarządzane przez nich firmy nie spełnią oczekiwań organi­zacji.