Wstęp 2

Rozdział I Pojęcie agroturystyki i jej znaczenie dla obszarów wiejskich (Agroturystyka jako działalność biznesowa) 5
1.Biznes i jego rola społeczna 5
1.1. Ekonomiczny wymiar biznesu 5
1.2. Promocja aktywności społecznej – Społeczny wymiar biznesu 10
2. Agroturystyka jako czynnik lokalnego rozwoju gospodarczego 17
2.1. Kultura lokalna, styl życia 17
2.2. Pojęcie agroturystyki i ruchu agroturystycznego 18
2.3. Miejsce agroturystyki w polskiej gospodarce 20
2.4. Rozwój agroturystyki a świadomość ekologiczna społeczności lokalnej 22
2.5. Uwarunkowania prowadzenia usług agroturystycznych w gminie Zagórz 25
2.6. Zmiany na polskim rynku turystycznym po wejściu do UE, świadczenie usług agroturystycznych w świetle przepisów prawnych Polski i UE 34

Rozdział II Metodologia badań własnych 36
2.1. Przedmiot i cel badań 36
2.2. Problemy i hipotezy badawcze 39
2.3. Zmienne i ich wskaźniki 45
2.4. Metoda, technika i narzędzia badawcze 47
2.5. Dobór próby 52

Rozdział III Wyniki badań własnych 54
3.1. Prezentacja i analiza wyników badań 54
3.2. Weryfikacja hipotez badawczych 64

Zakończenie 68
Bibliografia 70
Spis tabel 74
Spis rysunków 75
Spis zdjęć 76
Aneks 1 77
Aneks 2 83

Wstęp

Biznes agroturystyczny jest nie tylko jedną z form aktywności ludzkiej, lecz także ważnym zjawiskiem społeczno-gospodarczym współczesnego świata. Jako zjawisko dyna­miczne
i wielowymiarowe, znajdujące odzwierciedlenie w różnych obszarach: społecznym, kulturowym, psychologicznym, przestrzennym i ekonomicznym, spełnia określone funkcje, interpretowane jako skutki jej rozwoju dla wielu sfer współczesnego życia. Te ostatnie mogą być pozytywne i negatywne.

Przyjmując, że walory turystyczne miejscowości w zasadniczy sposób kształtują potencjalne możliwości lokalnego biznesu agroturystycznego, aby mogły w nich działać podmioty ją reprezentujące, trzeba tworzyć w tych miejscowościach, gminach, regionach różne elementy szeroko rozumianej infrastruktury, czyli trzeba aktywizować rozwój lokalnego rolnictwa i przemysłu rolno-spożywczego jako źródła produktów żywnościowych, handlu detalicznego, a także podmiotów zajmujących się produkcją materiałów budowlanych i budownictwem, rozwijać sfery ściśle powiązane z turystyką, np. transport publiczny, telekomu­nikację, usługi komunalne, produkcję i sprzedaż pamiątek nawiązujących do tradycji i specyfiki miejscowości/regionu, usługi sektora bankowego, usługi gwarantujące porządek publiczny i bezpieczeństwo itp., rozwijać infrastrukturę techniczną gwarantującą zaopatrzenie miejscowości (gmin) w wodę, gaz i energię elektryczną oraz sprzyjającą ochronie walorów naturalnych środowiska (rozwój sieci kanalizacyjnej i lokalnych oczyszczalni ścieków), oraz stymulować rozwój infrastruktury socjalnej (np. obiektów służby zdrowia, urządzeń kulturalno-oświatowych oraz sportowo-rekreacyjnych). Dopiero po spełnieniu tych warunków można oczekiwać istotniejszego wpływu turystyki na gospodarczy i społeczny rozwój miejscowości, gminy czy regionu, a tym samym spodziewać się korzyści ekonomicznych z jej rozwoju. Aby rezultaty tego pozytywnego oddziaływania turystyki na ekonomikę regionu mogły się pojawić, rozwój wymienionych elementów infrastruktury oraz samej turystyki musi być koordynowany.

Celem pracy jest zaprezentowanie społecznej roli biznesu agroturystycznego w mieście Zagórz w opinii mieszkańców.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

W pierwszym rozdziale opisane jest pojęcie agroturystyki i jej znaczenie dla obszarów wiejskich – agroturystyka jako działalność biznesowa, a więc: biznes i jego rola społeczna, ekonomiczny wymiar biznesu, promocja aktywności społecznej czyli społeczny wymiar biznesu, agroturystyka jako czynnik lokalnego rozwoju gospodarczego, kultura lokalna, styl życia, pojęcie agroturystyki i ruchu agroturystycznego, miejsce agroturystyki w polskiej gospodarce, rozwój agroturystyki a świadomość ekologiczna społeczności lokalnej, uwarunkowania prowadzenia usług agroturystycznych w gminie Zagórz, zmiany na polskim rynku turystycznym po wejściu do UE, świadczenie usług agroturystycznych w świetle przepisów prawnych Polski i UE .

W drugim rozdziale przedstawiona jest metodologia badań własnych, a więc: przedmiot i cel badań, problemy i hipotezy badawcze, zmienne i ich wskaźniki, metoda, technika i narzędzia badawcze oraz dobór próby.

W trzecim rozdziale zaprezentowane są wyniki badań własnych wraz z weryfikacją hipotez badawczych.

Praca napisana została w oparciu o dostępną literaturę przedmiotu, artykuły z czasopism, źródła internetowe oraz badania własne.

Biznes agroturystyczny rozumiany jako czynnik (dziedzina aktywności) polaryzujący rozwój społeczno-gospodarczy regionu/miejscowości ma duży i bezpośredni wpływ na ten proces. Dzieje się tak w tych obszarach (miejscowościach), w których o rozwoju agroturystyki i lokalnej gospodarki agroturystycznej decydują nie tylko atrakcyjne walory agroturystyczne (podaż podstawowych dóbr agroturystycznych), lecz także warunki ekonomiczne pozwalające na osiągnięcie dodatkowych w po­równaniu z innymi lokalizacjami (obszarami) korzyści. Dzięki których odbiorcami są mieszkańcy nie tylko danego regionu, lecz także kraju, a nawet innych państw. W ten sposób agroturystyka i rozwijająca się gospodarka agroturystyczna wpływają na kierunki rozwoju innych dziedzin gospodarki w regionie (gminie, miejscowości) i stają się czynnikiem wyznaczającym aktywność gospodar­czą, katalizatorem rozwoju gospodarczego i społecznego.

Rozwój biznesu agroturystycznego i gos­podarki agroturystycznej w takim regionie tworzy warunki do kompleksowej spec­jalizacji, co oznacza, że rozwój innych dziedzin aktywności gospodarczej mniej lub bardziej powiązanych z agroturystyką jest wyznaczony przez potrzeby i popyt agroturystów. Odbywa się to w warunkach współpracy w ramach gminy, regionu, a także pomiędzy poszczególnymi jednostkami administracyjnymi. Rozmiary tej kooperacji miejscowości, gmin lub regionów zależą oczywiście od ich specjalizacji ekonomicz­nej.

Biznes agroturystyczny występuje jako czynnik stymulujący rozwój społeczno-gospodarczy regionu, miejscowości lub gminy, a nie jako czynnik polaryzujący, wówczas, gdy ma tylko pośredni wpływ na ten rozwój. Wtedy to rolę dziedziny dynamizującej ich rozwój społeczny i gospodarczy odgrywają inne gałęzie gospodarki (obszary aktywności gospodarczej). Agroturystyka pełni funkcję dodatkowego czynnika pobu­dzającego rozwój regionalnej lub lokalnej gospodarki.

Jako czynnik naturalny agroturystyka występuje wówczas, gdy wprawdzie nie ma istotniejszego wpływu na rozwój gospodarczy i społeczny, ale w miejscowości, gminie lub regionie stanowi element uzupełniający ten rozwój. W tym kontekście należy zwrócić uwagę na znaczenie lokalnej polityki gospodarczej, w tym polityki biznesu agroturystycznego, mogącego aktywnie wspierać oraz kształtować rozwój agroturystyki i gospodarki agroturystycznej w miejscowości, gminie, powiecie lub regionie, a także ich otoczenia, co może i powinno potęgować korzyści z tego rozwoju dla lokalnej gospodarki i społeczności. Podmiotami lokalnej polityki gospodarczej, w tym agroturystycznej, powinny być przede wszyst­kim ogniwa samorządu terytorialnego, a także samorządu gospodarczego w agroturystyce.

Praktycznymi celami takiej polityki, zapewniającymi korzyści z rozwoju agroturystyki, powinny być m.in. systematyczna obserwacja społeczno-ekonomicznych skutków rozwoju turys­tyki i branży turystycznej, dywersyfikacja lokalnej gospodarki,  systematyczne badanie regionalnego/lokalnego rynku turystycznego, określenie docelowej pojemności miejscowości turystycznej, zachęcanie usługodawców do kooperacji na rzecz rozszerzania lokalnej oferty usługowej, inspirowanie proturystycznych rozwiązań prawnych, podatkowych i finansowych, wspieranie selektywnego rozwoju infrastruktury turystycznej,  prowadzenie wspólnego marketingu, a szczególnie promocji miejscowości, gminy turystycznej, wspieranie inicjatyw lokalnej społeczności pragnącej aktywnie uczestniczyć w rozwoju branży turystycznej, działanie na rzecz ochrony praw konsumenta (turysty), podnoszenie świadomości turystycznej wśród lokalnej społeczności, przejawia­jącej się m.in. w gościnności, życzliwości, otwartości na potrzeby i oczekiwania turystów, oraz preferowanie rozwoju turystyki i gospodarki turystycznej nie tylko jako źródła dochodów lokalnego budżetu, lecz także jako pracodawcy tworzącego nowe miejsca pracy.

Chociaż nie jest to pełna lista celów lokalnej polityki agroturystycznej, wskazuje ona na szeroki krąg zagadnień, które powinny być przedmiotem zainteresowania władz samorządowych. Identyfikacja tych problemów w konkretnych warunkach (jeśli chodzi o czas i miejsce) może
i powinna sprzyjać rozwojowi sektora agroturystycznego i osiąganiu widocznych korzyści gospodarczych i społecznych z tego rozwoju w miejscowościach, gminach i regionach agroturystycznych.