Wstęp 2
Rozdział I. Rodzina jako kategoria socjologiczna 4
1.1. Pojęcie i typologie rodziny 4
1.2. Funkcje rodziny 11
1.3. Rodzina jako środowisko wychowawcze 13
Rozdział II. Rola ojca w procesie socjalizacji dziecka 20
2.1. Rola ojca w kształtowaniu tożsamości dziecka 20
2.2. Emocjonalne i społeczne zadania ojca w procesie socjalizacji 33
2.3. Kryzys ojcostwa 36
Rozdział III. Historyczna przemiana roli ojca w rodzinie 39
3.1. Rodzina i ojciec w starożytności i wiekach średnich 39
3.2. Rodzina i ojciec w społeczeństwie preindustrialnym i industrialnym 44
3.3. Specyfika współczesnej roli ojca 53
Zakończenie 58
Bibliografia 60
Wstęp
Rodzina skupia na sobie uwagę wielu badaczy różnych dyscyplin naukowych oraz całego społeczeństwa, gdyż stwarza jednostce niepowtarzalne warunki rozwoju psychicznego, moralnego i społecznego. Zarówno dorośli, jak i dzieci znajdują w niej zaspokojenie potrzeb biologicznych, a szczególnie psychicznych. Rodzina realizuje potrzebę wspólnoty poprzez wykonywanie określonych funkcji. Ich zakres jest wskaźnikiem funkcjonowania rodziny. Jako określona mikrostruktura społeczna, rodzina wprowadza swe potomstwo w świat kultury i aktywnego życia społecznego w warunkach odpowiedniego klimatu emocjonalnego.
W rodzinie dziecko poddawane jest wszechstronnemu procesowi oddziaływania wychowawczego. Kieruje ona procesem poznawania przez dziecko świata przyrody i kultury, procesem rozumienia zjawisk i faktów otaczającego świata, uczy je rozumienia norm i ich wartościowania.
Rodzina niezbędna jest każdemu dziecku, jeśli ma ono czuć się bezpiecznie w otaczającym świecie, odczuwać bliskość kochających je rodziców, rodzeństwa i krewnych. Życie we wspólnocie rodzinnej kształtuje u dzieci poczucie własnej wartości. Rodzice, wypełniając swe funkcje wychowawcze i opiekuńcze, wprowadzają małe dziecko w świat wartości, na bazie których człowiek tworzy swoje późniejsze życie. Od najwcześniejszego okresu rodzina uczy dziecko podstawowych czynności, podaje wzory ich doskonalenia, steruje jego zachowaniami oraz zapoznaje i kształtuje normy wzajemnego współżycia. Tb właśnie ze środowiska rodzinnego dziecko wynosi podstawowe zasady, wzory zachowań w różnych sytuacjach życiowych, sposoby współżycia z ludźmi, a także przekonanie o słuszności określonych wartości i niezbędności ich przestrzegania.
Nie jest zatem sprawą obojętną, jaka jest rodzina polska, na jakich wartościach oparta, jak zorganizowana i ku jakim celom zmierza w wychowaniu swojego potomstwa. Ojciec, matka i dziecko to najważniejsze i podstawowe składniki rodziny ludzkiej. Brak któregokolwiek z nich stanowi zagrożenie, które deformuje biologiczną i społeczną wartość tej grupy społecznej. Rodzina współczesna przechodzi wiele przeobrażeń. Na szczególna uwagę zasługuje zmiana pozycji ojca i właśnie o tym traktuje niniejsza praca. Taki też jest cel zasadniczy opracowania – ukazanie ewolucji, przeobrażeń owej roli na przestrzeni lat, dekad.
Praca składa się z trzech rozdziałów:
Rozdział pierwszy to istota rodziny jako kategorii socjologicznej. Tutaj ukazano takie problemy jak: pojęcie i typologie rodziny, funkcje rodziny oraz rodzina jako środowisko wychowawcze.
W rozdziale drugim scharakteryzowano ojcostwo – rolę ojca w kształtowaniu tożsamości dziecka oraz emocjonalne i społeczne zadania ojca w procesie socjalizacji, jak również zagadnienie kryzysu ojcostwa.
W rozdziale trzecim opisano zagadnienie historycznej przemiany roli ojca w rodzinie a w tym takie zagadnienia jak: rodzina i ojciec w starożytności i wiekach średnich, rodzina i ojciec w społeczeństwie preindustrialnym i industrialnym oraz specyfika współczesnej roli ojca.
Całość opracowania powstała w oparciu o literaturę fachową, artykuły prasowe, akty prawne oraz źródła pochodzące ze stron WWW.