Wstęp 2
Rozdział I. Istota migracji 4
1.1. Pojęcie migracji 4
1.2. Nielegalna migracja 11
1.3. Rodzaje migracji ludności 22
1.4. Przyczyny migracji 25
Rozdział II. Przeciwdziałanie migracji 27
2.1. Opis polskiego systemu prawnego i struktura instytucjonalna w przeciwdziałaniu migracji w Polsce 27
2.2. Unia Europejska wobec problemu nielegalnej migracji 32
2.3. Skala nielegalnej migracji w Polsce 40
Rozdział III. Organy i sposoby zwalczania nielegalnej migracji 53
3.1. Sposoby zwalczania nielegalnej migracji 53
3.2. Policja i Straż Graniczna 62
3.3. Sądy 65
Zakończenie 67
Bibliografia 72

Wstęp

Zjawisko uchodźstwa charakteryzuje się ogromną dynamika. Stworzenie przez Unie Europejską polityki wobec uchodźców było reakcją na wzrost ich napływu do państw członkowskich. Stopniowe uwspólnatawianie Unii następowało pod presja napływu uchodźców do jej państw członkowskich. Istotne znaczenie miał także proces integracji i związane z tym znoszenie granic wewnętrznych. Do momentu wprowadzenia swobody przepływu osób, problem uchodźców nie był rozpoznawany przez pryzmat wspólnotowy. Stworzenie tzw. Schengenlandii ograniczyło kontrole na granicach wewnętrznych i dało możliwość swobodnego poruszania się osób po całym terytorium Unii Europejskiej.

Lata dziewięćdziesiąte XX wieku to okres rozwoju współpracy państw członkowskich Unii Europejskiej w ramach kształtowania wspólnej polityki wobec uchodźców. Instrumenty pozawspólnotowej polityki były i są przenoszone do pierwszego filaru Unii Europejskiej. Osiągnięcie pełnego uwspólnotowienia w tym zakresie jest niemożliwe, ponieważ większość państw jest przekonana, że przynajmniej część tych uprawnień powinna być zachowana na szczeblu krajowym. Dzieje się tak dlatego, że polityka wobec uchodźców była zawsze traktowana jako składowa polityki wewnętrznej państwa. Nic zmienia to jednak faktu, że od szczytu w Tampere kwestia polityki wobec uchodźców stała się jednym z istotnych obszarów polityki Unii Europejskiej.

W niniejszej pracy podjęto próbę ukazania istoty nielegalnej migracji. Taki też był zasadniczy cel opracowania.

Problemy badawcze dotyczą takich zagadnień jak: przeciwdziałanie migracji, organy i sposoby zwalczania nielegalnej migracji. Przedział czasowy niniejszego opracowania obejmuje czas po 2000 roku. W pracy przywołano także lata 60, 70 oraz okres transformacji ustrojowej – celem porównania.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

Rozdział pierwszy to istota migracji: pojęcie migracji, zagadnienie nielegalnej migracji, rodzaje migracji ludności, przyczyny migracji.

Rozdział drugi to polski system prawny w przeciwdziałaniu migracji: opis polskiego systemu prawnego i struktura instytucjonalna w przeciwdziałaniu migracji w Polsce, Unia Europejska wobec problemu nielegalnej migracji, skala nielegalnej migracji w Polsce.

Rozdział trzeci to organy i sposoby zwalczania nielegalnej migracji: sposoby zwalczania nielegalnej migracji, Straż Graniczna, Policja oraz Prokuratura.

Całość opracowania powstała w oparciu o literaturę fachową, artykuły prasowe, akty prawne oraz źródła ze stron WWW.