WSTĘP

ROZDZIAŁ I. CZŁOWIEK W STRUKTURZE PRACY
1.1. Istota pracy
1.1.1. Teorie na temat pracy
1.1.2. Czynniki mające wpływ na pracę
1.1.3. Zmiany w modelu pracy
1.1.4. Oczekiwania w zakresie kariery
1.1.5. Postawy wobec pracy
1.2. Stosunek pracy
1.2.1. Istota stosunku pracy
1.2.2. Znacznie stosunku pracy
1.3. Kontrakt psychologiczny
1.3.1. Istota kontraktu psychologicznego
1.3.2. tworzenie kontraktu psychologicznego

ROZDZIAŁ II. SPECYFIKA PRACY NAUCZYCIELA
2.1. Obciążenia w zawodzie nauczyciela i ich skutki
2.1.1. Czas pracy
2.1.2. Ryzyko chorób i wczesna emerytura
2.1.3. Rodzaje odczuwanych obciążeń
2.1.4. Zachowanie autorytetu a nadmiar obowiązków
2.1.5. Wiek a zawód nauczyciela
2.2. Stres i możliwości jego redukcji
2.2.1. Klasyczna teoria stresu
2.2.2. Transakcyjna teoria stresu
2.2.3. Wzorce reagowania na stres
2.3. Wyczerpanie dniem szkolnym
2.3.1. Przerwy w pracy nauczyciela
2.3.2. Niechęć do pracy

ROZDZIAŁ III. WYPALENIE ZAWODOWE W PRACY NAUCZYCIELA
3.1. Przyczyny wypalenia zawodowego
3.2. Wypalenie w perspektywie wielowymiarowej
3.3. Wypalenie w perspektywie egzystencjalnej
3.2.1. Wypalenie a stres
3.2.2. Wypalenie a alienacja
3.2.3. Wypalenie a depresja
3.2.4. Wypalenie a nerwice
3.4. Sposoby zapobiegania wypaleniu zawodowemu

ROZDZIAŁ IV. METODOLOGIA BADAŃ WŁASNYCH.
4.1. Cel badań
4.2. Problemy badawcze
4.3. Metody i techniki badawcze
4.4. Hipotezy badawcze
4.4. Charakterystyka terenu badawczego; dobór próby, zakres i organizacja badań

ROZDZIAŁ V. ANALIZA BADAŃ WŁASNYCH
5.1. Wyniki badań
5.2. Diagnoza badań
5.2.1. Zakres występowania zjawiska wypalenia zawodowego
5.2.2. Czynniki osobowościowe nauczycieli a wypalenie zawodowe
5.2.3. Metody walki z wypaleniem zawodowym i ich skuteczność
5.2.4. Perspektywy zapobiegania wypaleniu zawodowemu

ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA
SPIS TABEL
SPIS RYSUNKÓW
ZAŁĄCZNIKI

WSTĘP

Tematyka wypalenia zawodowego nauczycieli to nie tylko zagadnienie jednej z głównych bolączek współczesnego systemu edukacji, ale także wgląd w fundamentalne aspekty ludzkiej pracy oraz jej wpływu na jednostki. W dzisiejszym społeczeństwie praca nauczyciela jest uważana za jeden z najważniejszych i najbardziej wpływowych zawodów. Nauczyciele kształtują przyszłe pokolenia, przekazując wiedzę, wartości i umiejętności niezbędne do funkcjonowania we współczesnym świecie. Jednocześnie stają w obliczu rosnących wyzwań, które mogą prowadzić do negatywnych konsekwencji, takich jak wypalenie zawodowe.

Rozpoczynając od zrozumienia istoty pracy, przyjrzymy się różnym teoriom, które określają jej naturę, czynnikom mającym wpływ na pracę oraz zmianom w jej modelu. Dla nauczycieli, praca jest nie tylko środkiem do zarabiania na życie, ale także misją edukacyjną i kulturową. Przy tym jednak oczekiwania wobec ich kariery, jak również ich postawy wobec pracy, ulegają zmianie, prowadząc do tworzenia stosunku pracy i kontraktu psychologicznego – kluczowych elementów w zrozumieniu kontekstu, w którym funkcjonują.

Przejście do analizy specyfiki pracy nauczyciela pozwala na uwzględnienie różnorodnych obciążeń, jakim są oni poddawani. Długie godziny pracy, ryzyko chorób zawodowych, presja utrzymania autorytetu przy jednoczesnym nadmiarze obowiązków oraz kwestia wieku w kontekście zawodu nauczyciela tworzą skomplikowaną mozaikę czynników wpływających na ich codzienne funkcjonowanie. To z kolei prowadzi do rozważań na temat stresu, wzorców reagowania na niego oraz możliwości jego redukcji.

Następnie skupimy się na problemie wypalenia zawodowego w pracy nauczyciela. Przyczyny tego zjawiska są wielowymiarowe, od stresu, poprzez alienację, po głębsze problemy egzystencjalne. Wypalenie zawodowe może prowadzić do poważnych skutków, w tym depresji i nerwic. Jednocześnie rozważymy sposoby zapobiegania temu zjawisku, które mogą pomóc nauczycielom w radzeniu sobie z wyzwaniami, jakie stawia przed nimi ich praca.

Badania własne przeprowadzone w ramach tej pracy mają na celu zdiagnozowanie zjawiska wypalenia zawodowego wśród nauczycieli, zbadanie czynników wpływających na to zjawisko oraz ocenę skuteczności różnych metod walki z wypaleniem. Analiza wyników badań pozwoli na zrozumienie, jak powszechne jest to zjawisko, jakie czynniki osobowościowe wpływają na ryzyko wypalenia oraz jakie metody walki są najbardziej skuteczne.

Niniejsza praca ma na celu zarówno przedstawienie teoretycznych aspektów pracy, specyfiki zawodu nauczyciela i zjawiska wypalenia zawodowego, jak i dostarczenie praktycznych wniosków, które mogą pomóc w zapobieganiu i radzeniu sobie z wypaleniem w tej kluczowej dla społeczeństwa profesji.