Wstęp 5

Rozdział pierwszy
Istota, cechy i rodzaje fundraisingu 7
1.1. Istota fundraisingu 7
1.2. Cechy fundraisingu 11
1.3. Rodzaje fundraisingu 20
1.3.1. Fun-raising 20
1.3.2. Friends-raising 21
1.4. Fundraising na świecie 25

Rozdział drugi
Fundraising w Polsce 27
2.1. Przejawy fundraisingu w Polsce 27
2.2. Najpopularniejsze metody fundraisingowe 30
2.3. Kampanie fundraisingowe w Polsce 37
2.4. Inne stowarzyszenia fundraisingowe w Polsce – sektor pozarządowy jako odpowiedź na potrzeby społeczne 38

Rozdział trzeci
Fundraising w organizacjach niekomercyjnych 46
3.1. Fundraising w szkołach / trzeci sektor w opiece nad dzieckiem 46
3.2. Fundraising na wyższych uczelniach i w fundacjach 62
3.3. Ocena i podsumowanie fundraisingu w Polsce i na świecie 62

Zakończenie 67
Bibliografia 70
Aneksy 73

Wstęp

Kres istnienia państwa opiekuńczego w bardzo ostry sposób ujawnił skrywaną całą głębię problemów społecznych. Dotąd, wypracowany w państwie system opieki, okazał się bowiem niezdolny do rozwiązywania trudnych sytuacji życiowych poszczególnych jednostek i grup społecznych.

W odpowiedzi na ujawniony i rozszerzający się kryzys opiekuńczy państwa zaczęła odradzać się względnie niezależna aktywność obywatelska. Impulsem do działania stała się wewnętrzna potrzeba zwrotu ku naturalnym powinnościom człowieka wobec drugiego człowieka, rozwijającym się na podłożu czy to motywacji altruistycznych, czy też prospołecznych. Natomiast uzewnętrznieniem owej potrzeby, jak wskazuje Jerzy Materne, jest „…przyjęty i utrwalony kulturowo obyczaj – etos opiekuńczy”.

Jak wyjaśnia cytowany tu Autor, „etos opiekuńczy jednostek jako trwały obyczaj postępowania wyrażającego troskę o innych ludzi ma swoje źródła zarówno w biologicznym instynkcie ludzi, jak i w ich właściwościach duchowych. Jednak celem owego postępowania jest dobro ludzi zawsze skonkretyzowane ich określoną sytuacją życiową. (…) Etos opiekuńczy ma więc wymiar głęboko moralny i duchowy. Wynikające z tego normy życiowe stają się zasadą porządkującą oraz scalającą osobiste działania opiekuńcze. Tradycja, głębia oraz wielostronność owego obyczaju – etosu opiekuńczego decydują, między innymi, o bogactwie i poziomie kulturowym ludzi.

Współcześnie, obserwując prężny rozwój sektora pozarządowego ukierunkowanego na rozwiązywanie problemów z obszaru działania pomocy społecznej, którego główną siłą są właśnie ludzie aktywizujący się w służbie drugiemu człowiekowi na zasadzie wolontariatu, można stawiać sobie pytanie, na ile społeczeństwo nasze już cechuje owy etos opiekuńczy.

Celem rozważań prowadzonych w pracy jest próba analizy istoty fundraising w organizacjach niekomercyjnych. Zdaniem autora społeczeństwo obywatelskie, społeczeństwo aktywne, otwarte, demokratyczne, solidarne, wolne i odpowiedzialne zarazem, nie jest łatwą do ukształtowania strukturą, w gruncie rzeczy waha się gdzieś na pograniczu utopii, lecz też jest jedynym rozsądnym tudzież dającym nadzieje wyjściem z problemów funkcjonowania społeczeństw współczesnych. Jedynie taki partner jest w siłach kontrolować ogromne struktury politycznej i ekonomicznej władzy a także łagodzić skutki różnorakich wewnętrznych konfliktów w społeczeństwie. Postawa taka jest wielce przydatna szczególnie jeśli chodzi o fundraising.

W Polsce – zasadniczą blokadą obywatelskiej samoorganizacji jest niechętna pozarządowemu sektorowi postawa większości elit – zresztą nie tylko elit politycznych, lecz również medialnych, kulturalnych, biznesowych, a wręcz intelektualnych. Stosunek tychże kręgów do kategorii oddolnej społecznej samoorganizacji zawiera się w stanowiskach politowania tudzież pogardliwej wyższości. Wystarczy nadmienić, iż w ciągu siedemnastu lat polskiej transformacji w żadnym poważnym polskim medium nie miała miejsca rzetelna debata poświecona kondycji polskiego społeczeństwa obywatelskiego, a publicyści i intelektualiści nadający ton polskiemu dyskursowi publicznemu dopiero od niedawna zaczynają dostrzegać problematykę samoorganizacji społecznej.

Ważkimi cechami konstytutywnymi organizacji non-profit są takie przesłanki działania jak: bezinteresowność, dobroczynność, dobrowolność, spontaniczność, intuicja i ekspresja osobowości działającego, a także następujące priorytety: indywidualizacja, decentralizacja, deinstytucjonalizacja, mobilizacja do samopomocy i pomocy wzajemnej oraz motywacja do samodzielnych działań podmiotów. Inne znaczące cechy to: podstawa i legitymizacja działań, a więc statut i regulaminy ustalane wewnętrznie w poszczególnych agendach oraz adresat działania czyli nasz człowiek. W tym pojęciu uwidacznia się bliskość emocjonalna między dawcami i biorcami, wielowymiarowe i różnorodne interakcje międzyludzkie oraz identyfikacja z podmiotem działania. Równie znamienną cechą organizacji non-profit jest odpowiedzialność działającego podmiotu wobec odbiorców danego działania.

Praca składa się z trzech rozdziałów. W rozdziale pierwszym scharakteryzowano fundraising na świecie, jego istotę, cechy, rodzaje. Przejawy fundraisingu w Polsce, najpopularniejsze metody fundraisingowe, kampanie fundraisingowe w Polsce, stowarzyszenia fundraisingowe w Polsce omówiono w rozdziale drugim. W trzecim poddano analizie fundraising organizacji niekomercyjnych: fundraising w szkołach, fundraising na wyższych uczelniach, fundraising w fundacjach oraz ocena i podsumowanie fundraisingu w Polsce i na świecie.

W rozważaniach wykorzystano dostępna literaturę przedmiotu w postaci zwartej, artykułów, aktów normatywnych oraz materiałów niepublikowanych.