Wstęp 2
Rozdział I. Ustrój samorządu terytorialnego 4
1.1. Istota samorządu – kontrowersje wokół problematyki samorządowej 4
1.2. Miejsce gminy w samorządzie terytorialnym 9
1.3. Podstawy prawne gospodarki budżetowej samorządu terytorialnego 11
1.4. Źródła zasilania zewnętrzne i wewnętrzne budżetów samorządowych 14
1.5. Zasady opracowywania, uchwalania i wykonania budżetów JST 17
Rozdział II. Gmina jako podmiot mienia publicznego 23
2.1. Pojęcie i klasyfikacja mienia publicznego 23
2.2. Organy i kompetencje gminy 25
2.3. Pochodzenie mienia gminnego 31
2.4. Sposoby dysponowania mieniem 36
2.5. Związek między mieniem gminnym i zadaniami gminy 37
Rozdział III. Dochody z majątku gminy 40
3.1. Pojęcie dochodów z majątku gminy 40
3.2. Dochody z wynajmu bądź wydzierżawienia nieruchomości, lokali i przedmiotów majątkowych 43
3.2.1. Dochody ze sprzedaży majątku gminy 43
3.2.2. Odsetki od środków finansowych 46
3.2.3. Odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę 48
3.2.4. Wpłaty z zysku od przedsiębiorstw komunalnych 50
Rozdział IV. Analiza mienia w Gminie Świdnik 52
4.1. Ogólna charakterystyka Gminy Świdnik 52
4.2. Informacja o stanie mienia Gminy Świdnik 53
4.3. Zestawienie zbiorcze majątku Gminy Świdnik 55
4.4. Dochody z majątku Gminy Świdnik 60
Zakończenie 63
Bibliografia 65
Spis rysunków, wykresów i tabel 70
Wstęp
Gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego. Do zakresu jej działania należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Można powiedzieć, że gmina wyposażona w majątek ma możliwości rozwijania działalności gospodarczej służącej ogółowi mieszkańców i spełniania ich oczekiwań. Podmiotowość gminy przemawia za wyposażeniem tej wspólnoty w możliwość nabywania i zbywania mienia.
W świetle postanowień ustawy o samorządzie gminnym – własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, jak też mienie innych komunalnych osób prawnych (w rym przedsiębiorstw i spółek jednoosobowych) stanowią mienie komunalne. Mienie komunalne służyć ma przede wszystkim jednostkom samorządu terytorialnego do realizacji zadań przypisanych ustawami.
Problematyka własności komunalnej w Polsce nadal są na etapie kształtowania, również w wymiarze ustrojowym. Wiąże się to nie tylko z kwestią dostosowania krajowych instrumentów prawnych do ustawodawstwa Unii Europejskiej, ale przede wszystkim z koniecznością usytuowania ustrojowego omawianych zagadnień. W związku z powyższym celem niniejszej pracy było przybliżenie problematyki mienia gminnego oraz dochodów z majątku gminy.
Rozważania zawarto w czterech rozdziałach, gdzie trzy pierwsze rozdziały stanowią rozważania teoretyczne, natomiast rozdział czwarty to empiryczna część niniejszej pracy.
W rozdziale pierwszym ukazano ustrój samorządu terytorialnego. Na wstępie rozważań przedstawiono istotę samorządu, wskazując na kontrowersje wokół problematyki samorządowej. Następnie wskazano miejsce gminy w samorządzie terytorialnym oraz podstawy prawne gospodarki budżetowej samorządu terytorialnego. W rozdziale pierwszym omówiono także wewnętrzne i zewnętrzne źródła zasilania budżetów samorządowych oraz zasady opracowywania, uchwalania i wykonywania budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
W rozdziale drugim przedstawiono gminę jako podmiot mienia publicznego. Na wstępie zdefiniowano pojęcie mienia publicznego oraz jego klasyfikacje. Następnie omówiono organy i kompetencje gminy a także pochodzenie mienia gminnego. W kolejnych częściach rozdziału drugiego przedstawiono sposoby dysponowania mieniem oraz związek między mieniem gminnym a zadaniami gminy.
W rozdziale trzecim ukazano dochody z majątku gminy. Na wstępie tego rozdziału zdefiniowano pojęcie dochodów z majątku gminy. Następnie omówiono dochody z wynajmu bądź wydzierżawienia nieruchomości, lokali i przedmiotów majątkowych, z uwzględnieniem dochodów ze sprzedaży majątku gminy, odsetek od środków finansowych, odsetek od pożyczek udzielanych przez gminę oraz wpłat z zysku od przedsiębiorstw komunalnych.
W rozdziale czwartym przeprowadzono analizę mienia w Gminie Świdnik. Badania rozpoczęto od ogólnej charakterystyki Gminy Świdnik. Następnie przedstawiono informacje o stanie mienia badanej gminy. Dokonano także zestawienia zbiorczego majątku Gminy Świdnik oraz przebadano dochody z majątku Gminy Świdnik.
Praca została napisana w oparciu o dostępną literaturę fachową, raporty i artykuły zamieszczone w prasie i w internecie oraz w oparciu o aktualne akty normatywne i prawne. Ponadto w pracy wykorzystano materiały wewnętrzne Gminy Świdnik.