Wstęp 3
Rozdział I. Istota i zakres polityki bilansowej 5
1.1. Miejsce polityki bilansowej, polityki i zasad rachunkowości w polityce przedsiębiorstwa 5
1.2. Kryteria wyboru instrumentów polityki bilansowej 13
1.3. Obszary polityki bilansowej w świetle obowiązujących przepisów prawa 17
Rozdział II. Charakterystyka sprawozdań finansowych 22
2.1. Istota sprawozdań finansowych 22
2.2. Elementy sprawozdań 25
2.3. Oddziaływanie instrumentów polityki bilansowej na treści zawarte w sprawozdaniu 35
Rozdział III. Kierunki zastosowania polityki bilansowej w zarządzaniu 42
3.1. Możliwości polityki bilansowej w kreowaniu wyniku finansowego 42
3.2. Wpływ na zarządzanie płynnością finansową 50
3.3. Możliwości posłużenia się polityką bilansową w realizacji strategii podatkowej 59
Zakończenie 64
Bibliografia 66
Spis tabel 72
Spis rysunków 73
Wstęp
Prowadzenie rachunkowości w przedsiębiorstwie regulują przepisy prawa bilansowego, które mają charakter bezwzględnie obowiązujących lub alternatywnych. Przepisy prawa nie regulują szczegółowo wszystkich aspektów systemu rachunkowości w przedsiębiorstwach. Taki stan rzeczy jest podyktowany nie tylko obiektywną niemożliwością pełnego uregulowania wszystkich zdarzeń, które mogą wystąpić w działalności gospodarczej przedsiębiorstw, ale odpowiedzią na ich innowacyjność w kształtowaniu struktury majątku i kapitałów.
W czasach globalizacji, która oprócz nowych sposobów alokacji, wprowadza nieznane dotychczas rodzaje ryzyka gospodarczego i inwestycyjnego, w warunkach rosnącej złożoności procesów gospodarczych i powstawania ciągle nowych zjawisk – wymagających ujęcia i odzwierciedlenia w rachunkowości – przepisy prawa nie mogą ujmować i rozstrzygać wszystkich możliwych zjawisk występujących w środowisku gospodarczym jednostki, a ograniczona wiedza i liczba urzędników przygotowujących akty prawne nie może przewidzieć i rozstrzygać wszystkich problemów. W związku z powyższym istnieją w prawie bilansowym przepisy o charakterze alternatywnym. Dzięki takim przepisom przedsiębiorstwo dysponuje instrumentami wpływania na zawartość informacyjną sprawozdań finansowych i oddziaływania na decyzje ich odbiorców. Instrumenty te są prawami wyboru jednego z dwóch lub kilku rozwiązań danego problemu rachunkowości, dopuszczonych przepisami prawa bilansowego. Instrumentami tymi mogą być również rozwiązania znajdujące się w tzn. obszarach swobodnego działania, które nie zostały objęte regulacją prawną. Jedne, jak i drugie należą do instrumentów polityki bilansowej.
Zadaniem polityki bilansowej jest oddziaływanie na kształtowanie sprawozdań finansowych w ramach dopuszczonych prawem, które najlepiej służą do osiągnięcia celów przedsiębiorstwa, oddziaływanie na wypłaty z zysku na rzecz udziałowców oraz na poziom obciążeń podatkowych.
Polityka bilansowa to świadomy, wewnętrzny sposób kształtowania przez przedsiębiorstwo dopuszczalnych przez prawo bilansowe rozwiązań w dziedzinie rachunkowości, pomagających w osiągnięciu celów. Warto jednak podkreślić, że różne interesy powodują, iż wybór najkorzystniejszej polityki bilansowej jest utrudniony, gdyż polega on na szukaniu optymalnego rozwiązania między skrajnymi obrazami firmy. W związku z tym celem niniejszej pracy było omówienie wpływu polityki bilansowej na zawartość informacyjną sprawozdań finansowych.
Rozważania zawarto w trzech rozdziałach.
W rozdziale pierwszym ukazano istotę i zakres polityki bilansowej. Na wstępie wskazano miejsce polityki bilansowej, polityki i zasad rachunkowości w polityce przedsiębiorstwa. Następnie omówiono kryteria wyboru instrumentów polityki bilansowej. Pod koniec rozdziału przedstawiono obszary polityki bilansowej w świetle obowiązujących przepisów prawa.
W rozdziale drugim scharakteryzowano sprawozdania finansowe. Rozważania rozpoczęto od omówienia istoty sprawozdań finansowych. Następnie przedstawiono elementy sprawozdań finansowych. Pod koniec rozdziału omówiono problematykę oddziaływania instrumentów polityki bilansowej na treści zawarte w sprawozdaniu.
W rozdziale trzecim ukazano kierunki zastosowania polityki bilansowej w zarządzaniu. W rozdziale tym omówiono możliwości polityki bilansowej w kreowaniu wyniku finansowego, oraz wpływ na zarządzanie płynnością finansową. W rozdziale tym przedstawiono także możliwości posłużenia się polityką bilansową w realizacji strategii podatkowej.
Wszelkie rozważania, analizy i badania przeprowadzone w niniejszej pracy opierały się o dostępną literaturę przedmiotu, artykuły prasowe oraz raporty zamieszczone w Internecie oraz aktualne akty prawne i normatywne.