Wstęp 3

Rozdział I. Teorie handlu a założenia marketingu 9
1.1. Organizacja działalności marketingowej a handel pozasklepowy i sektor B2B 9
1.1.1. Marketing w handlu pozasklepowym 12
1.1.2. Marketing w sektorze B2B 14
1.2. Istota handlu hurtowego 16
1.3. Istota handlu detalicznego 21

Rozdział II. Charakterystyka Przedsiębiorstwa XYZ 31
1.1. Działalność Firmy XYZ 31
1.2. Struktura zatrudnienia w Firmie XYZ 38
1.3. Struktura organizacyjna w Firmie XYZ 47

Rozdział III. Organizacja sprzedaży w Firmie XYZ 55
1.1. Organizacja sprzedaży i jej wpływ na efektywność w Firmie XYZ 55
1.2. Organizacja promocji sprzedaży 56
1.3. Umiejętności handlowe sprzedawców 70

Zakończenie 77
Bibliografia 82
Spis tabel i wykresów 84

Wstęp

Powodem wyboru tematu pracy odnośnie organizacji sprzedaży jest fakt, iż zagadnienie to jest niezwykle ważne, wiąże się z życiem gospodarczym i warto pogłębić ten aspekt, ponieważ handel stanowi główne ogniwo łączące produkcję z konsumpcją, a sprzedaż jest potwierdzeniem akceptowania przez finalnych nabywców zarówno wartości i satysfakcji dostarczanych przez produkty, jak i marketingowych kompetencji działania na rynku przez przedsiębiorstwa producentów, hurtowników i detalistów.

Zarządzanie sprzedażą jest szczególnie trudne – trudne z tego względu, że należy do nielicznych zadań menedżerskich, przy realizacji których menedżer rzadko widzi swoich pracowników. Jest to na ogół zarządzanie na dystans. Sytuacja ta znacznie utrudnia motywowanie i utrzymywanie odpowiedniego morale zespołu sprzedaży.

Organizacja sprzedaży, jako integralna część zarządzania marketingiem, jest wiedzą i praktyką działania na rynku. Dotyczy to m.in. zdolności pozyskiwania nabywców, dzięki produkcji zaspokajającej ich potrzeby, tworzeniu i organizowaniu handlu dla oferowania produktów we właściwym czasie i miejscach, motywowaniu pracowników oraz doskonaleniu ich umiejętności obsługiwania klientów i odnoszeniu sukcesów ze sprzedaży produktów i usług na krajowych i zagranicznych docelowych rynkach przedsiębiorstw.

Szczególnym sektorem jest sektor B2B. Sektor B2B Business-to-Business jest dziedziną, która ma jeszcze przed sobą niewątpliwie fazę dynamicznego wzrostu i nie ma żadnych wskaźników, które mogłyby sugerować, że będzie inaczej. Należy jednakowoż pamiętać, że istnieją czynniki, które w znaczny sposób mogą spowolnić bądź wręcz zahamować ten wzrost.

Należy do nich sceptyczne podejście do zwrotu z inwestycji w rynki B2B. Stopa zwrotu z inwestycji (Return On Investment – ROI) jest podstawowym wskaźnikiem sukcesu z punktu widzenia czysto ekonomicznego. To ona decyduje, które z nowych informatycznych technologii zostaną przyjęte pozytywnie w świecie biznesu. Efekty ankiety firmy Goldman Sachs, przeprowadzonej pośród personelu najwyższego szczebla zarządzającego w dużych, międzynarodowych korporacjach, sugerują, iż korporacje nie osiągnęły jeszcze pełni zaufania do inwestycji w sektor B2B. Ankietowani wskazywali niepewną stopę zwrotu jako podstawowy powód, dla którego nie są jeszcze zdecydowani na rozpoczęcie agresywnego inwestowania w tego typu rozwiązania. Należy zauważyć przy tym, że obawy te dotyczą opłacalności prowadzenia rynku B2B z punktu widzenia jego operatora, a nie samego uczestnictwa w rynkach w roli klienta.

Celem pracy jest próba odpowiedzi na pytanie, jak organizacja sprzedaży wpływa na jej efektywność. Zakres czasowy pracy obejmuje horyzont od 1997 roku do 2008 roku, gdyż analizowana firma powstała w 1997 roku i działa aż do dzisiejszego dnia. Natomiast zakres przestrzenny oddziaływania firmy to okrąg około 100 km od Poznania choć zdarzają się i klienci z miejscowości oddalonych znacznie dalej. Z kolei, zakres przedmiotowy to ceny, działania promocyjne (umiejętności handlowe sprzedawców) oraz dystrybucja. A zakres podmiotowy to firma XYZ.

Źródłami, które posłużyły do napisania pracy są źródła empiryczne oraz literatura polska i zagraniczna.

Praca składa się z trzech rozdziałów. W pierwszym rozdziale omówione są zagadnienia związane z teorią sprzedaży, a więc: organizowanie działalności marketingowej, handel hurtowy oraz handel detaliczny. Handel we wszelkich formach jego występowania jest narzędziem wymiany towarowej. Handel bowiem to zawodowe pośrednictwo w wymianie. Jednakie, aby to pośrednictwo mogło zaistnieć i upowszechnić się, wymiana towarowa musiała osiągnąć pewien etap rozwoju. Należałoby więc uzupełnić dotychczasową konstatację i dodać, że handel jest narzędziem wymiany towarowo-pieniężnej, czyli w pełni rozwiniętej formy wymiany.
W drugim rozdziale omówiony jest podmiot pracy – jest to firma XYZ. Odpowiedzią na ciągle rosnące potrzeby rynku związane z drukowaniem, kopiowaniem, skanowaniem i archiwizacją dokumentów jest działająca od 1997 roku firma XYZ, wyspecjalizowana w zakresie handlu i usług serwisowych urządzeń techniki biurowej tj. kopiarki, drukarki, faksy oraz materiały eksploatacyjne. Jako Autoryzowany Partner Konica Minolta oraz Riso zaopatruje klientów w kompleksowe, innowacyjne i niezawodne rozwiązania świadcząc najwyższą jakość usług. Zatrudnienie w Firmie XYZ jest na poziomie firm mikro. Zarząd (właściciele) w liczbie dwóch osób oraz 3 osób – dział handlowy, 3 osób – serwis, 1 osoba – administracja/zarząd jest również serwisem ( wchodzi w skład serwisu ).

W trzecim rozdziale poruszony jest problem badawczy pracy czyli jak organizacja sprzedaży wpływa na jej efektywność. Efektywność to korzyść maksymalizacji produkcji i sprzedaży wynikająca z właściwej alokacji zasobów pracy, środków produkcji, kapitału i dóbr rynkowych, przy istniejących ograniczeniach podaży przez koszty produkcji i sprzedaży oraz ograniczeniach popytu na skutek wielkości siły nabywczej i preferencji nabywców. Istotne jest również to, że organizacja sprzedaży wpływa na jej efektywność.

Warto również zaznaczyć, iż mówi się niekiedy, że sprzedaż jest oknem wystawowym krajowej gospodarki. Być może jest to przesadą, ale rzeczywiście wygląd sklepowych witryn i codzienne zakupy, od targowiska począwszy, a na hipermarkecie skończywszy, wiele mówią o zamożności społeczeństwa, jego materialnej kulturze, obyczajach i sposobie spędzania wolnego czasu. Jednakże autopsja nie wystarczy, by poznać systemy i mechanizmy, które wyznaczają rytm codziennego funkcjonowania wielkiej liczby obiektów handlowych i tysięcy zatrudnionych w nich ludzi; nie pozwoli poznać kierunku, w jakim toczy się proces rozwojowy w dziedzinie gospodarowania, której instytucje, jak nigdy dotąd, absorbują uwagę konsumentów ofertą mającą zaspokoić nie tylko codzienne potrzeby, ale i pragnienia (a te, jak wiadomo, są nieograniczone).

W bardzo wczesnych fazach procesu społecznego gospodarowania, kiedy krąg wymieniających był ograniczony, a przedmioty podlegające wymianie nieliczne, występowała naturalna, prosta forma wymiany: towar za towar. Okazję do takiej wymiany stanowiły powstające w procesie wytwarzania nadwyżki dóbr ponad własne potrzeby. Były one wymieniane na inne dobra nadwyżkowe bezpośrednio, między ich wytwórcami. Dobra nadwyżkowe, z początku powstające przypadkowo, w miarę doskonalenia procesu produkcji nabrały szczególnej właściwości. Stały się towarem, czyli dobrem wytwarzanym w celu wymiany na inne dobra. Świadomość tego nowego celu wytwarzania wpłynęła, ogólnie rzecz biorąc, na wzrost produktywności i wielkość skali produkcji. Jednakże dla zdynamizowania procesów wymiany konieczne było przyspieszenie cyrkulacji powstających nadwyżek. Tu zaś główną rolę odegrał pieniądz, czyli powszechnie akceptowany towar, za pomocą którego można dokonać płatności za pożądane dobra.

Dla wymiany za sprawą pieniądza uległ podzieleniu na dwa akty: sprzedaż i kupno. Doszło tym samym do rozwinięcia formuły wymiany ze względu na możliwość niezależnej realizacji aktów sprzedaży, czyli zamiany towarów na pieniądz, aby z kolei, w stosownym miejscu i czasie, zamienić tenże pieniądz na pożądany towar, a więc dokonać kupna towarów. Utrwalaniu się tego nowego stanu rzeczy sprzyjało uczestnictwo pośredników w wymianie, wyręczających producentów w poszukiwaniu okazji do sprzedaży produkowanych towarów, a konsumentów, użytkowników określonych dóbr, w poszukiwaniu okazji do ich kupna. Istotą pośrednictwa handlowego jest bowiem kupno towarów w celu ich odsprzedaży.

Handel zatem jako nowa profesja przyczyniał się do doskonalenia procesu wymiany. Mowa tu o profesji, ponieważ kupcy, jako pośrednicy w wymianie, wykonywali swe usługi zawodowo, a motywem tego działania było, poza skalkulowanym wynagrodzeniem, poszukiwanie okazji do realizacji zysku ekonomicznego (zysku nadzwyczajnego).

Przeobrażenie formy wymiany z prostej w złożoną wpłynęło przede wszystkim na szybkość cyrkulacji dóbr, ale z czasem stało się podstawowym czynnikiem rozwoju procesu gospodarowania. Handel sprzyjał podziałowi pracy działający w dowolnej skali, chętnie są angażowani do tej czynności, jeśli potrafią wykazać się wiedzą o warunkach panujących na danym rynku oraz aktywnością w zdobywaniu niezbędnych do tego informacji. Jednakże czynności analizy rynku są coraz częściej powierzane wyspecjalizowanym instytucjom badawczym lub są wykonywane bezpośrednio przez głównych kontrahentów wymiany. Wiele zależy tu od marketingowego profilu organizacji uczestniczących w danym rynku. Mogą one bowiem profil ten kształtować przy założeniu zachowania kompetencji w zakresie analizy rynku lub przeciwnie – przekazania ich, a nawet oddania pośrednikom (np. w wyniku przegranej rywalizacji).

Istotne jest także to, że fizyczna dystrybucja towarów obejmuje wiele szczegółowych czynności związanych z przepływem towarów od ich producentów do finalnych nabywców, które są realizowane zgodnie ze zgłoszoną albo zwyczajowo określoną wielkością zapotrzebowania. Produkcja każdego dobra jest obwarowana wieloma warunkami koniecznymi (technologia, techniki, skala produkcji), które czynią ją możliwą i ekonomicznie efektywną. Z drugiej strony użyteczność (postrzegana wartość) dóbr dla konsumentów lub podmiotów gospodarczych wykorzystujących je jako nakład w procesie produkcji oceniana jest według ich cech, właściwości i własności oraz warunków świadczenia. Ten stan rzeczy powoduje, że pomiędzy strumieniem produkcji dóbr określonego rodzaju a strumieniem zapotrzebowania na te dobra występują rozbieżności. Powstają one zwykle ze względu na: odległość miejsc produkcji dóbr od miejsc ich konsumpcyjnego lub produkcyjnego wykorzystania, różnice w czasie produkcji i konsumowania (zużywania) danego dobra, odmienność struktury asortymentowej wytwarzanego dobra (lub dóbr) od struktury asortymentowej spożycia lub zużycia, determinowanej związkami komplementarności lub substytucji dóbr. Pokonywanie wymienionych rozbieżności wymaga od uczestników procesu wymiany podjęcia działań związanych z: ruchem towarów (czynności transportowe i koordynacja dostaw pomiędzy uczestnikami wymiany), tworzeniem i regulacją wielkości zapasów towarowych (czynności magazynowania, przechowywania i formowania dostaw towarów), przekształcaniem asortymentu produkcyjnego w handlowy (czynności przerobu handlowego).

Wymienione czynności są podzielone zwyczajowo lub doraźnie pomiędzy ogniwa tworzące łańcuchy dostaw towarów od producentów do finalnych użytkowników. Niemałą rolę w podziale tych czynności odgrywa postęp technologiczny i techniczny w sferze produkcji oraz rozwój systemów transportowych i centrów logistycznych służących kompleksowemu przygotowywaniu i dostarczaniu partii towarów do ich ostatecznych odbiorców, względnie końcowych ogniw pośrednictwa. Uczestnictwo handlu w fizycznej dystrybucji towarów jest w związku z tym zróżnicowane i zależy w pierwszym rzędzie od rodzaju towarów i ich przeznaczenia. Dystrybucja większości towarów konsumpcyjnych odbywa się nadal przy znacznym udziale handlu, który, jak dotąd, w sposób najbardziej skuteczny i efektywny potrafi dostarczyć je indywidualnym nabywcom. Jednakże i w takim wypadku łańcuch pośrednictwa jest wydatnie skracany. Wielu uczestniczących w nim pośredników handlowych, niekiedy ściśle wyspecjalizowanych w przygotowywaniu towarów do sprzedaży finalnym nabywcom (przetwarzanie, kompletowanie, pakowanie itd.), zostało wyeliminowanych wskutek przejęcia tych czynności przez samych producentów lub wielkich dostawców. Wiele z dotychczas wykonywanych przez pośredników czynności (m.in. kształtowanie partii dostaw, dokonywanie wyboru tras przewozu towarów) przejęły z kolei instytucje zarządzające systemami kompleksowej obsługi nabywców w zakresie fizycznej dystrybucji towarów. Również udział handlu w dystrybucji dóbr inwestycyjnych i dóbr pośrednich ulega zmianie. Należy zwłaszcza podkreślić jego rosnące znaczenie w organizacji i realizacji dostaw towarów dla szybko rozwijającej się sfery usług, a jednocześnie kurczący się udział w obsłudze produkcji przemysłowej.