Wstęp 2

Rozdział 1. Środki odurzające a młodzież 4
1. Istota i rodzaje środków odurzających 4
2. Przyczyny zażywania środków odurzających 9
2.1. Uwarunkowania ogólnospołeczne 9
2.2. Wpływ grupy rówieśniczej 11
2.3. Rola rodziny 13
2.4. Uwarunkowania indywidualne 15
3. Zagrożenia dla rozwoju młodzieży w okresie dorastania 18
3.1. Tożsamość negatywna 18
3.2. Świadomość 22
3.3. Uzależnienie od środków odurzających 24

Rozdział 2. Metodologia badań własnych 27
1. Cele i przedmiot badań 27
2. Problemy i hipotezy badań 28
3. Metody, techniki badań 31
4. Organizacja i przebieg badań 38

Rozdział 3. Zjawiska nikotynizmu, alkoholizmu i narkomani w opinii badanej młodzieży 48
1. Rozmiary zjawiska wśród badanych licealistów 48
2. Przyczyny zażywania narkotyków, palenia papierosów i picia alkoholu 52
3. Skutki zażywania narkotyków, palenia papierosów i picia alkoholu 56
4. Źródła wiedzy 61
5. Stosunek młodzieży badanej do narkotyków, papierosów i alkoholu 63

Zakończenie 69
Spis tabel 71
Spis wykresów 72
Bibliografia 73
Aneks 76

Wstęp

Nie ma żadnej przesady w twierdzeniu, że w krajach słabo rozwiniętych konsekwencje uzależnienia się ponosi przede wszystkim osoba chora i jej najbliższa rodzina, natomiast w krajach wysoko rozwiniętych społeczeń­stwo oczekuje kompetentnej i wszechstronnej pomocy dla uzależnionych i ich rodzin od instytucji rządowych i samorządowych. Pomimo ogromnych różnic co do zakresu podejmowanych działań ochronnych i socjalnych, to chyba nie ma już dzisiaj państwa, które nie realizowałoby jakiegoś pakietu ustaw o pomocy osobom uzależnionym i ich rodzinom. W wielu krajach pod wpływem nacisków społecznych utworzono także specjalne fundusze, które z jednej strony finansują lub wspierają programy badań naukowych w obszarze uzależnień, z drugiej umożliwiają tworzenie i realizację programów kształcenia specjalistów zajmujących się leczeniem i profilaktyką. Tak wykształceni specjaliści stosują nabytą wiedzę i posiadane umiejętności w praktyce klinicznej, niosąc pomoc osobom nadużywającym i uzależnionym od substancji psychoaktywnych lub uzależnionych pewnych form aktyw­ności, przybierających postać nałogu.

Celem pracy jest zaprezentowanie wiedzy i postaw uczniów wobec nikotynizmu, alkoholizmu i narkomani.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

W pierwszym opisane jest zagadnienie środków odurzających, a więc: istota i rodzaje środków odurzających, przyczyny zażywania środków odurzających, uwarunkowania ogólnospołeczne, wpływ grupy rówieśniczej, rola rodziny, uwarunkowania indywidualne, zagrożenia dla rozwoju młodzieży w okresie dorastania, tożsamość negatywna, świadomość oraz uzależnienie od środków odurzających.

W drugim rozdziale zawarta jest metodologia badań własnych, a więc: cele i przedmiot badań, problemy i hipotezy badań, metody, techniki badań oraz organizacja i przebieg badań.

W trzecim rozdziale przedstawione jest zjawisko nikotynizmu, alkoholizmu i narkomani w opinii badanej młodzieży, a więc: rozmiary zjawiska wśród badanych licealistów, przyczyny zażywania narkotyków, palenia papierosów i picia alkoholu, skutki zażywania narkotyków, palenia papierosów i picia alkoholu, źródła wiedzy oraz stosunek młodzieży badanej do narkotyków, papierosów i alkoholu.

Pojęcie uzależnienie jest najbardziej odpowiednim terminem dla określe­nia zjawisk związanych z zażywaniem narkotyków, alkoholi i papierosów. Uzależnienia od tych substancji, jak i uzależnienia od pewnych form aktywności występujących w codziennym życiu jednostki są przedmiotem zainteresowania teoretycznego i badawczego wielu dziedzin naukowych, takich jak medycyny, socjologii, ekonomii, pedagogiki czy psy­chologii społecznej. To szerokie zainteresowanie wielu dyscyplin zajmują­cych się funkcjonowaniem człowieka wynika z negatywnych konsekwencji zdrowotnych, społecznych czy ekonomicznych, jakie niosą za sobą różne uzależnienia i towarzyszące im zjawiska w rodzinie, pracy czy środowisku społecznym. Społeczeństwa wielu krajów coraz natarczywiej domagają się bardziej radykalnych i ostatecznych rozwiązań, które z jednej strony zmniejszałyby negatywne skutki już istniejących uzależnień; po drugie chroniły następne pokolenia przed działaniem szerokiego spektrum czyn­ników ryzyka ich wystąpienia.

Historia ludzkości dowodzi, że istnieje odwieczna potrzeba ucieczki w świat raju, w którym wyobrażana sobie rzeczywistość odbierana jest jako przeżywanie permanentnego zadowolenia i szczęścia. Tymczasem w normalnej rzeczywistości zdarzające się chwile szczęścia jawią się jak bańka mydlana, która, ledwie dotknięta, pryska. Może dlatego człowiek od niepamiętnych czasów usiłował realizować swoje iluzoryczne pragnie­nia przez zmianę wizji świata i do tego celu wykorzystywał różne sposo­by. Szybko też odkrył, że szybciej i łatwiej można to osiągnąć, korzystając z obfitości darów otaczającej go przyrody. Znaleźć tam można rośliny za­wierające w korzeniach lub liściach soki, których zażywanie poprawia na­strój i powoduje, że życie staje się łatwiejsze i przyjemniejsze. Z zażywaniem substancji psychoaktywnych ludzkość miała do czynie­nia już w najstarszych okresach historii. Do najpopularniejszych należy zaliczyć picie alkoholu, palenie tytoniu oraz branie narkotyków.

Współcześnie niepokój budzi coraz częstsze przyjmowanie substancji psychoaktywnych w celu osiągnięcia przyjemności, przyrostu energii, zwiększenia osiągnięć i przeżycia ekstremalnych doznań oraz zażywanie substancji psychoaktywnych przez dzieci i młodzież, co wiąże się z dodat­kowymi, poważnymi szkodami zdrowotnymi.