Wstęp 2
Rozdział I. Znaczenie oraz miejsce transportu we współczesnym handlu zagranicznym 4
1.1. Handel światowy i proces transportowy w handlu zagranicznym RP z krajami sąsiadującymi 4
1.2. Ogólny obraz transportowego zagospodarowania świata 9
1.3. Transport we współczesnej międzynarodowej wymianie towarowej 12
1.4. Tendencje oraz procesy dostosowawcze w transporcie międzynarodowym RP 16
Rozdział II. Transport – pojęcie i jego rola w procesie gospodarowania 21
2.1. Definicyjne ujęcia transportu 21
2.2. Działalność transportowa a budżet państwa 27
2.3. Nakłady inwestycyjne na transport a wzrost dochodu narodowego w RP po akcesji do Unii Europejskiej 28
2.4. Transport a administracja państwowa w gospodarce rynkowej 31
2.5. Potrzeby transportowe w świetle problematyki transportu UE 35
2.6. Nowe tendencje w transporcie 39
Rozdział III. Rola usług transportowych w międzynarodowej wymianie towarowej 42
3.1. Determinanty popytu i podaży na międzynarodowym rynku usług transportowych 42
3.2. Charakterystyka poszczególnych gałęzi transportu w handlu międzynarodowym 45
3.2.1. Transport morski 45
3.2.2. Transport samochodowy 50
3.2.3. Transport kolejowy 53
3.2.4. Transport lotniczy 56
3.2.5. Żegluga śródlądowa 60
3.3. Koszty i ceny w transporcie międzynarodowym 63
Zakończenie 66
Bibliografia 68
Spis rysunków 70
Wstęp
Z transportem międzynarodowym mamy do czynienia od momentu istnienia granic państwowych, natomiast jego najbardziej współczesne formy niewątpliwie wiążą się z procesem globalizacji światowej gospodarki, a co za tym idzie mają również wpływ na handel zagraniczny.
W ramach transportu międzynarodowego towary przekraczają nie tylko granice państwowe, ale także strefy klimatyczne, co może mieć znaczenie dla towarów, których okres trwałości podlega pewnym ograniczeniom. Nie bez znaczenia jest zmiana środków transportu, odmienne systemy pakowania i magazynowania obowiązujące w różnych państwach, wreszcie różnice stref czasowych, różnice językowe i kulturowe.
Dynamiczny rozwój usług transportowych ma szczególne znaczenie dla obecnego i przyszłego obrotu towarowego za granicą. Współcześnie, w warunkach wysokiego tempa postępu technicznego określanego również niekiedy mianem nowego etapu działalności gospodarczej człowieka, czy tez mianem nowej rewolucji naukowo-technicznej, mamy do czynienia z wieloma szybko postępującymi procesami. Chodzi między innymi o procesy umiędzynarodowienia życia gospodarczego na świecie, inaczej mówiąc o jego globalizację. Ma ona związek z przepływem informacji, który między innymi powoduje upodabnianie się oczekiwań i gustów klientów na całym świecie lub w licznych jego częściach. Powstanie standaryzowanych produktów powoduje, że zapotrzebowanie na nie można planować w sposób globalny. Zjawiska te oczywiście łączą się z powstaniem zwiększonego zapotrzebowania na usługi transportu międzynarodowego, w celu przemieszczania powstałych towarów z miejsca na miejsce.
Celem pracy jest zbadanie wzajemnego wpływu transportu na handel zagraniczny w Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej.
Praca została napisana na podstawie studiów literatury fachowej, artykułów zamieszczonych w prasie i w Internecie oraz aktów normatywnych i prawnych.
Opracowanie składa się z trzech rozdziałów.
W rozdziale pierwszym ukazuję znaczenie oraz miejsce transportu we współczesnym handlu zagranicznym, a w szczególności przedstawiam handel światowy i proces transportowy w handlu zagranicznym, ogólny obraz transportowego zagospodarowania świata, transport we współczesnej międzynarodowej wymianie towarowej oraz tendencje i procesy dostosowawcze w transporcie międzynarodowym.
Rozdział drugi poświęciłam analizie pojęcia transportu oraz jego roli w procesie gospodarowania. W rozdziale tym ujęto takie zagadnienia jak: pojęcie transportu, nakłady inwestycyjne na transport a wzrost dochodu narodowego, transport a administracja państwowa oraz potrzeby transportowe i nowe tendencje w transporcie.
W rozdziale trzecim analizuję rynek usług transportowych w międzynarodowej wymianie towarowej, jak również zajmuję się problematyką determinantów popytu i podaży na międzynarodowym rynku usług transportowych, kosztów i cen w transporcie międzynarodowym. Analizuję rolę poszczególnych gałęzi transportu w handlu międzynarodowym, w szczególności: transportu morskiego, transportu samochodowego, transportu kolejowego, transportu lotniczego oraz żeglugi śródlądowej.