Wstęp 2

Rozdział I. Rozwój psychofizyczny 4
1.1. Pojęcie rozwoju 4
1.2. Kierunki rozwoju 10
1.3. Rozwój biologiczny 15
1.4. Rozwój intelektualny 20
1.5. Rozwój emocjonalny 23
1.6. Rozwój społeczno – moralny 24

Rozdział II. Zmiany rozwojowe w okresie adolescencji 29
2.1. Pojęcie adolescencji 29
2.2. Cechy okresu dorastania 30
2.3. Bariery rozwojowe okresu adolescencji 37
2.4. Zaburzenia okresu adolescencji 38

Zakończenie 45
Bibliografia 46
Spis rysunków 48

Wstęp

Okres adolescencji to czas eksperymentowania, sprawdzania się w nowych rolach (w okresie dzieciństwa niedostępnych czy mało jeszcze istotnych i atrakcyjnych), określania własnych granic oraz swojego miejsca w społeczności, a także wytyczania zadań i celów. Zarówno gotowość do wchodzenia w role społeczne, jak i snucie planów na przyszłość, wynikają z przeszłych doświadczeń, dotychczasowego obrazu siebie budowanego w relacjach ze społecznym otoczeniem oraz nacisków płynących z zewnątrz.

Ten nowy i jakościowo jakże znaczący etap życia wymaga wypracowania nowych strategii adaptacyjnych. Wszystko zaś co nowe, niesprawdzone, nieprzewidywalne, nieznane, interpretowane i doświadczane jest przez podmiot jako sytuacja trudna, rujnująca dotychczasową homeostazę, pewność, obraz siebie i świata. Aby jednostka mogła dostosować się do życia w naszej kulturze, a równocześnie czerpać z niego radość, zmierzyć się winna ze specyficznymi dla tego okresu zadaniami rozwojowymi. I tu mogą pojawić się pierwsze trudności i niekonstruktywne formy adaptacji, komplikujące dalszy prawidłowy rozwój.

Pierwsza kategoria zadań specyficznych dla okresu adolescencji dotyczy odkrycia i zaakceptowania własnej płciowości. Proces ten nie jest łatwy przede wszystkim z powodu burzliwych zmian o podłożu hormonalnym, jakie dokonują się w ciele nastolatka. Ta przejściowa utrata kontroli nad własną physis w starciu z kulturowymi naciskami dotyczącymi spełniania określonego wizerunku (zwłaszcza w przypadku dziewcząt i młodych kobiet) utrudnia akceptowanie swojego wyglądu, fizjologii związanej z przynależnością do określonej płci, a w końcu umiejętne odgrywanie męskiej lub kobiecej roli społecznej. Lęk młodych ludzi (zwłaszcza zaś dziewcząt) przed dojrzewaniem/dorastaniem i jego konsekwencjami redukowany jest coraz częściej przez podejmowanie zachowań autodestrukcyjnych, takich jak anoreksja czy bulimia, samookaleczenia i inne formy eksperymentowania na własnym ciele, jakby było ono obcą i nieczułą materią.

W niniejszej pracy podjęto próbę ukazania istoty prawidłowości i zaburzeń rozwoju w okresie adolescencji. Taki też był zasadniczy cel opracowania.

Praca składa się z dwóch części:

Część pierwsza to rozwój psychofizyczny: pojęcie rozwoju, kierunki rozwoju, rozwój biologiczny, rozwój intelektualny, rozwój emocjonalny oraz rozwój społeczno – moralny.

Cześć druga to zmiany rozwojowe w okresie adolescencji: pojęcie adolescencji, cechy okresu dorastania, bariery rozwojowe okresu adolescencji oraz zaburzenia okresu adolescencji.

Całość opracowania powstała w oparciu o literaturę fachową, artykuły prasowe, akty prawne oraz źródła ze stron WWW.