Zrównoważony rozwój turystyki, a świadomość ekologiczna

Wstęp 3

Rozdział I. Turystyka i jej zadania społeczno- polityczne 6
1.1. Turystyka – zakres pojęciowy 6
1.2. Turystyka jako zjawisko społeczno – polityczne 11
1.3. Tradycja w rozwoju turystyki 16
1.4. Funkcje i cele turystyki 18

Rozdział II. Turystyka zrównoważona i jej rozwój 24
2.1. Istota i formy turystyki zrównoważonej 24
2.2. Zrównoważony rozwój i ekopolityka w turystyce 28
2.3. Ekoturystyka jako element zrównoważonego rozwoju 31
2.4. Uwarunkowania rozwoju turystyki zrównoważonej 36
2.5. Stymulatory prawne i ekonomiczne turystyki zrównoważonej 38
2.6. Czynniki wpływające na zrównoważony rozwój turystyki 41
2.6.1. Świadomość ekologiczna społeczeństwa 41
2.6.2. Turystyka masowa 46

Rozdział III. Podstawy metodologiczne badań własnych 50
1.1. Przedmiot i cel badań 50
1.2. Problemy i hipotezy badawcze 51
1.3. Metody i techniki badań (analiza dokumentów, metoda sondażu diagnostycznego – ankieta) 57
1.4. Charakterystyka próby badawczej 62

Rozdział IV. Wpływ turystyki masowej na zrównoważony rozwój turystyki w świetle opinii społecznej 64
4.1. Analiza wyników badań 64
4.2. Kierunki doskonalenia strategii zrównoważonej turystyki w Łebie i
Krynicy Morskiej 72

Rozdział V. Zrównoważony rozwój turystyki na terenie Łeby i Krynicy Morskiej 75
5.1. Zrównoważony rozwój turystyki w Łebie 75
5.1.1. Ogólna charakterystyka miasta 75
5.1.2. Działania restrukturyzacyjne i ekologizacyjne istniejącego zagospodarowania i użytkowania turystycznego Łeby 81
5.1.3. Wprowadzanie nowych elementów zagospodarowania turystycznego na terenie Łeby 84
5.2. Zrównoważony rozwój turystyki w Krynicy Morskiej 91

Zakończenie 97

Bibliografia 99

Spis tabel 102

Spis rysunków 103

Aneks 104

WSTĘP

Na negatywne skutki rozwoju turystyki dla środowiska naturalnego nie zwracano do lat 70. XX w. szczególnej uwagi, a zwłaszcza nie podejmowano zasadniczych rozwiązań im przeciwdziałających. Dopiero w sytuacji, gdy ujawniła się zależność, że zdegradowane środowisko naturalne nie stanowi obiektu zainteresowania turystów, jest przez nich omijane, wyspecjalizowane instytucje turystyczne, dla których stanowiło ono źródło funkcjonowania ekonomicznego, podniosły problem pilnej potrzeby jego ochrony. Stał się on przedmiotem zainteresowania międzynarodowych podmiotów rozwoju turystyki. W latach 80. deklaracje w tej kwestii ogłosiły np.: Światowa Organizacja Turystyki (oraz Program Środowiskowy przy Organizacji Narodów Zjednoczonych. W 1987 r. przedstawiono ideę „zrównoważonego rozwoju”, co spowodowało ogłoszenie dalszych licznych deklaracji oraz organizację konferencji. W 1995 r. na międzynarodowej konferencji o zrównoważonej turystyce w Lanzarote na Wyspach Kanaryjskich ogłoszono Kartę Lanzarocką o Zrównoważonej Turystyce. W ostatnich latach podnoszą się również głosy wskazujące na konieczność propagowania i organizowania turystyki przyjaznej środowisku.

Turystyka staje się współcześnie jednym z fundamentalnych zjawisk ekonomicznych, społecznych, kulturowych oraz politycznych. W ładzie ekonomicznym postrzegana jest za jedną z prężniej rozwijających się gałęzi usług. Według ustaleń Światowej Rady Turystyki i Podróży sektor turystyczny wygenerował w poprzednim roku 3,7% Produktu Światowego Brutto oraz zatrudniał około 70 milionów osób. Odnotowano też 694 min podróży międzynarodowych, z czego ponad połowa była ukierunkowana na Europę.

Rozwój turystyki zarówno w wymiarze lokalnym, jak i w skali światowej, jest uzależniony od sytuacji ekonomicznej, politycznej i zdrowotnej. Niestabilność polityczna, konflikty zbrojne i zagrożenia zdrowotne w istotnym stopniu wpływają na zmniejszenie liczby turystów w danym regionie świata.

W ostatnich latach wrażliwość na te czynniki była niezwykle wyraźna. Istotny wpływ na nią miała ogólnie niekorzystna koniunktura gospodarcza, ataki terrorystyczne w Stanach Zjednoczonych oraz innych krajach świata, interwencje zbrojne w Afganistanie i Iraku, zaostrzający się konflikt palestyńsko-izraelski, jak też epidemia pryszczycy na Wyspach Brytyjskich, SARS w Azji Południowo-Wschodniej i Kanadzie czy ptasia grypa w Chinach. Zjawiska te przyczyniły się do zmniejszenia ruchu turystycznego w tych rejonach. Pomimo tych problemów przemysł turystyczny rozwija się. Światowa Organizacja Turystyki przewiduje, że liczba podróży w celach turystycznych przekroczy l mld w 2010 r., a dziesięć lat później osiągnie poziom ponad 1,5 mld osób. Wobec tej ilości osób pracujących i korzystających z usług podmiotów turystyki w tej sferze gospodarki musi następować zmiana poglądów i postaw, które generują nową świadomość ekologiczną.

Celem niniejszej pracy jest ukazanie istoty zrównoważonego rozwoju turystyki na przykładzie Łeby oraz Krynicy Morskiej.

Praca składa się z pięciu rozdziałów:

W rozdziale pierwszym przedstawiony został zakres pojęciowy turystyki oraz jej zadania społeczno- polityczne, a więc: zakres pojęcia turystyka, turystyka jako zjawisko społeczno- polityczne, tradycja w rozwoju turystyki oraz funkcje i cele turystyki.

Rozdział drugi ukazuje istotę turystyki zrównoważonej i jej rozwój, a więc przedstawia: formy turystki zrównoważonej, zrównoważony rozwój i ekopolityka w turystyce, ekoturystyka jako element zrównoważonego rozwoju, uwarunkowania rozwoju turystyki zrównoważonej, stymulatory prawne i ekonomiczne turystyki zrównoważonej, czynniki wpływające na zrównoważony rozwój turystyki, świadomość ekologiczna społeczeństwa oraz turystyka masowa.

Podstawy metodologiczne badań własnych zawarte zostały w trzecim rozdziale pracy, a więc: przedmiot i cel badań, problemy i hipotezy badawcze, metody i techniki badań oraz charakterystyka próby badawczej.

Rozdział czwarty dotyczy wpływu turystyki masowej na zrównoważony rozwój turystyki w świetle opinii społecznej, a więc zawiera: analizę wyników badań oraz kierunki doskonalenia strategii zrównoważonej turystyki w Łebie i Krynicy Morskiej.

W ostatnim- piątym- rozdziale pracy zaprezentowano charakterystykę zrównoważonego rozwoju turystyki na terenie Łeby oraz Krynicy Morskiej, a więc opisano Łebę jako miasto, przestawiono działania restrukturyzacyjne i ekologizacyjne istniejącego zagospodarowania i użytkowania turystycznego Łeby oraz wprowadzenie nowych elementów zagospodarowania turystycznego na terenie Łeby.

Praca została napisana w oparciu o literaturę fachową, artykuły prasowe, informacje zawarte na stronach internetowych oraz w oparciu o wyniki badań własnych i informacje udostępnione przez Urząd Miasta Krynica Morska oraz Urząd Miasta Łeba.

W pracy metodą przeprowadzonych badań był sondaż diagnostyczny. Dzięki metodzie sondażu diagnostycznego mamy możliwość poznania określonego zjawiska społecznego, ustalenia jego zasięgu, poziomu i intensywności, a następnie oceny, oraz w wyniku – zaprojektowanie modyfikacji. Sondaż diagnostyczny jest to sposób gromadzenia wiedzy o atrybutach strukturalnych, jak też i funkcjonalnych oraz dynamice zjawisk społecznych, opiniach i poglądach wybranych zbiorowości, nasilaniu się i kierunkach rozwoju określonych zjawisk i wszelkich innych zjawisk instytucjonalnie nie zlokalizowanych – posiadających znaczenie wychowawcze – w oparciu o specjalnie dobraną grupę reprezentującą populację generalną, w której badane zjawisko występuje.