WSTĘP 2
ROZDZIAŁ I. STRUKTURA SYSTEMU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 4
1.1. System ubezpieczeń 4
1.2. Ubezpieczeni 9
1.3. Płatnicy składek 14
ROZDZIAŁ II. STRUKTURA ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 22
2.1. Organy 24
2.2. Zakres działania 29
2.3. Funkcje kontrolne 31
ROZDZIAŁ III. ZUS JAKO GWARANT ŚWIADCZEŃ PIENIĘŻNYCH W RAZIE CHOROBY I MACIERZYŃSTWA 36
3.1. Zakres ubezpieczenia chorobowego 36
3.2. Zasiłek chorobowy 39
3.3. Świadczenie rehabilitacyjne 46
3.4. Zasiłek wyrównawczy 48
3.5. Zasiłek macierzyński 49
3.6. Zasiłek opiekuńczy 53
ROZDZIAŁ IV. KOORDYNACJA WSPÓLNOTOWA 56
4.1. Wprowadzenie 56
4.2. Zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego 58
4.3. Świadczenia pieniężne a świadczenia rzeczowe 61
ZAKOŃCZENIE 64
BIBLIOGRAFIA 65
SPIS RYSUNKÓW 69
WSTĘP
Przez zabezpieczenie społeczne rozumie się zapewnienie warunków bytu wszystkim, którzy z powodu swego wieku, niepełnosprawności lub bezrobocia nie są w stanie podjąć pracy. Państwo jest realizatorem tej idei, działając w sferach ubezpieczenia społecznego, zaopatrzenia społecznego i pomocy społecznej. Polski system zabezpieczenia społecznego obejmuje: ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, świadczenia na wypadek bezrobocia oraz świadczenia z pomocy społecznej. System ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oparty jest na kilku podstawowych aktach prawnych, których znajomość jest niezbędna dla osób zajmujących się tym zagadnieniem. Problematyka ubezpieczeń społecznych została uregulowana przede wszystkim w ustawie z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz rozporządzeniach wykonawczych do tych ustaw.
Choroba jest przeciwieństwem zdrowia. Często więc traktuje się wobec tego chorobę jako brak zdrowia i definiuje raczej zdrowie, ujmując je jako życie ustroju w takich warunkach środowiska zewnętrznego, do których jest on przystosowany.
„Choroba” w ujęciu ubezpieczenia na wypadek choroby (jako ryzyko chorobowe) jest więc synonimem tego m.in. skutku choroby biologicznej, który określa się jako „niezdolność do pracy wskutek choroby”.
Natomiast macierzyństwo jest to stan kobiety, która jest matką i w związku z tym pozostaje przez pewien okres czasu w domu, aby zajmować się dzieckiem, a jednocześnie nie przestaje ona pobierać świadczenia pieniężne.
Celem niniejszej pracy jest przedstawienie systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce w obszarze choroby i macierzyństwa z uwzględnieniem koordynacji wspólnotowej.
Praca składa się z czterech rozdziałów:
Rozdział pierwszy ukazuje strukturę systemu ubezpieczeń społecznych.
W rozdziale drugim przedstawiono strukturę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Rozdział trzeci ukazuje ZUS jako gwarant świadczeń pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa.
W rozdziale czwartym przedstawione są zagadnienia koordynacji wspólnotowej wraz z zasadami i odróżnieniem świadczeń pieniężnych od rzeczowych.
Niniejsza praca nie opisuje rozwiązań stosowanych w przypadku ubezpieczeń społecznych rolników i ich rodzin.
Praca została napisana w oparciu o literaturę fachową, akty prawne, materiały udostępnione przez ZUS oraz informacje zawarte na stronach internetowych.