Terapia pedagogiczna

Spis treści

Wstęp

  1. Cele terapii pedagogicznej.
  2. Zasady terapii pedagogicznej.
  3. Działania terapeutyczne.
  4. Metoda dobrego startu.

Podsumowanie

Bibliografia

Wstęp

Słowo terapia wywodzi się z nauk medycznych, pochodzi z języka greckiego i oznacza leczenie. Jedną z wielu terapii jest terapia pedagogiczna jest to oddziaływanie za pomocą środków pedagogicznych (wychowawczych i dydaktycznych) na przejawy i przyczyny trudności w uczeniu się mające na celu eliminowanie oraz likwidowanie przyczyn niepowodzeń szkolnych oraz ich złych skutków, niechęć do dalszej nauki, niska samoocena, zaburzenia koncentracji uwagi, kontaktów interpersonalnych, trudna patologiczna sytuacja domowa, nerwica. Jak również wyrównanie wiadomości szkolnych.

  1. Cele terapii pedagogicznej.

Nadrzędnym celem terapii jest stymulowanie rozwoju dziecka.

Pozostałe cele to:

  • stymulowanie i usprawnianie rozwoju funkcji psych – motorycznych,
  • wyrównanie braków w wiadomościach i umiejętnościach,
  • eliminowanie niepowodzeń szkolnych poprzez różne techniki,
  • eliminowanie niepowodzeń emocjonalno – społecznych i ich konsekwencji.

W terapii pedagogicznej bardzo ważny jest dobór metody pracy ukierunkowany na trudności jakie ma dziecko. Poprzez trafny dobór metody można osiągnąć zamierzony cel, czyli na przykład: zmianę nastawienia dziecka do nauki, pracy, niechęci do szkoły oraz opanowanie. Terapia pedagogiczna prowadzona jest indywidualnie (1 dziecko) lub grupowo (od 2 – 5 dzieci). Ważne jet aby spowodować pozytywne zmiany w zakresie strefy poznawczej i emocjonalnej, zdobycie przez dziecko większej wiedzy oraz doskonalenie jego umiejętności. Terapię pedagogiczną prowadzą odpowiednio to tego przygotowani nauczyciele. Terapia pedagogiczna jest bardzo ważna na początku kariery szkolnej dziecka, stwarza ona możliwości wszechstronnego rozwoju dzieci z zakłóceniami rozwojowymi. Odbywa się ona zazwyczaj poprzez zajęcia korekcyjno – kompensacyjne oraz wyrównawcze.

  1. Zasady terapii pedagogicznej.

Pierwszą zasadą terapii pedagogicznej jest indywidualizacja środków i metod oddziaływania korekcyjnego. Dal każdego dziecka w grupie jest dobierany indywidualny program, metody dydaktyczne i wychowawcze, jak również zabiegi wychowawcze i psychoterapeutyczne. Podczas  zajęć  kontrolowany jest przebieg oraz wyniki pracy dziecka. Zasadą jest również przezwyciężanie trudności. Drugą zasadą jest stopniowanie trudności w nauce czytania i pisania. Najpierw stosuje się materiał łatwy do zrozumienia oraz objętościowo mały. Później odpowiednio to umiejętności dziecka poszerza i utrudnia się go. Każde zadania ćwiczy się tak długo, aż dziecko doskonale je opanuje i dopiero wtedy przechodzi się do zadań trudniejszych oraz obszerniejszego materiału. Niem ma określonego czasu ćwiczenia danego zadania, materiału. Trzecia zasada to zasada korekcji zaburzeń. Polega ona na ćwiczeniu tych największych zaburzeń i najsłabszych umiejętności. Nie oznacza to jednak ćwiczenia ciągle tego samego zadania. Przy wykonywaniu tylko trudnych zadań dziecko szybciej się męczy, dlatego  zalecane jest mieszanie trudnych zadań z łatwymi. Ćwiczenie tylko jednej funkcji może doprowadzić do przetrenowania, znudzenia oraz do powrotu do złych nawyków. Podczas ćwiczeń korzystamy również z odpoczynku. Kolejna czwarta zasada to łączenie w jedno ćwiczenie funkcji zaburzonych z funkcjami nie zaburzonymi. Funkcja sprawniejsza pomaga funkcji bardziej zaburzonej. Poprzez te ćwiczenia sprawniejsza jest integracja psychomotoryczna. Piąta metoda to systematyczność. Zajęcia powinny odbywać się codziennie bez jedno czy też kilkudniowej przerwy. Ostatnią szósta zasadą jest ciągłość oddziaływania psychoterapeutycznego. Działania psychoterapeutyczne w pierwszym okresie powinny dominować, gdyż pełnią funkcje profilaktyczne, bronią dziecko przed dalszymi negatywnymi następstwami niepowodzeń związanych ze szkołą.

  1. Działania terapeutyczne.

Należy odpowiednio zaplanować pracę terapeutyczna. Zdiagnozować, jakie trudności dziecko ma w szkole i jakie są ich przyczyny, opracować odpowiedni plan zajęć oraz zaplanować kolejne zajęcia. Plan powinien zawierać w sobie różne ćwiczenia: Korekcyjne zaburzonych funkcji, korekcyjno – kompensacyjne ćwiczenia mniej z bardziej zaburzonymi funkcjami, relaksacyjne i odpoczynkowe oraz oddziaływania psychoterapeutyczne.

Gdy już terapia jest zaplanowana, przechodzimy kolejno do jej etapów. Pierwszym jest etap przygotowawczy, gdzie zaczynamy od ćwiczeń usprawniających ogólne sprawności ruchowe i manualne: ćwiczenia ogólnej sprawności ruchowej, sprawności ruchowej, rozmachowe, manualne – ćwiczenia małych ruchów ręki oraz ćwiczenia graficzne. Następne to ćwiczenia funkcji wzrokowej i orientacji przestrzennej, podczas których dziecko opanowuje czytanie i pisanie. W skład tych ćwiczeń wchodzi: spostrzegawczość, analiza wzrokowa, synteza wzrokowa, kierunkowość i pamięć wzrokowa. Kolejne ćwiczenia odnoszą się do funkcji słuchowej, są to: ćwiczenia wrażliwości słuchowej, koncentracja na bodźce, różnicowanie dźwięków, pamięć głosowa, ćwiczenia rytmiczne oraz ćwiczenia polegające na wyodrębnianiu, różnicowaniu i artykulacji.

Zakończeniem jest terapia właściwa, czyli ćwiczenia nauki czytania i pisania. Po przebyciu tego etapu dziecko umie: czytać, rozumie co czyta, przepisywać, napisać z pamięci proste słowa.

  1. Metoda dobrego startu.

Wiele jest metod wykorzystywanych w terapii pedagogicznej, które stosuje się indywidualnie, jedną z nich jest metoda dobrego startu, którą chciałabym nieco bliżej przedstawić jej forma zajęć jest bardzo atrakcyjna, dlatego też dziecko aktywnie w niej uczestniczy poprzez wykonywanie konkretnych ćwiczeń oraz w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami. Przeznaczona jest dla dzieci z zaburzonymi funkcjami percepcyjno – motorycznymi. W metodzie tej istotną rolę pełnią trzy elementy:

  • wzrokowy, znak graficzny,
  • słuchowy, piosenka,
  • motoryczny, odtwarzanie znaków graficznych w rytm piosenki.

Wykonując ćwiczenia te metody doskonalimy jednocześnie analizatory:

  • wzrokowy,
  • słuchowy,
  • kinestetyczno ruchowy.

Kształtują one orientację w schemacie ciała i przestrzeni oraz kształcą zdolność operowania symbolami.

Zajęcia wprowadzające mają charakter dyscyplinujący, korygujący postawę ciała. Podczas tych zajęć dzieci słuchają piosenki, omawiają jej treść ćwiczą słuch fonematyczny na podstawie tekstu.

Następne są ćwiczenia ruchowe prowadzone w postaci zabaw ruchowych. Ćwiczenia te relaksują i usprawniają motorykę.

Kolejne to ćwiczenia słuchowo ruchowe dzieci wówczas śpiewają piosenkę i rytmicznie uderzają dłonią i palcami w wałeczki z piaskiem.

Trzecie są to ćwiczenia ruchowo – słuchowo – wzrokowe, oparte na zestawie wzorów graficznych i odpowiednio do nich dobranych piosenek. Ćwiczenia te są zasadniczą częścią metody.

Zajęcia końcowe polegają na zabawie o charakterze muzyczno – ruchowym, związanych zazwyczaj z wprowadzoną piosenką.

Zestaw wzorów oraz zestaw piosenek do wzorów jest inny dla dzieci w różnym wieku.

Podsumowanie

Terapia pedagogiczna jest całokształtem oddziaływań pedagogicznych, stosowana u dzieci z różnorakimi trudnościami w uczeniu się. Ma swoje wyznaczone cele do, których dąży się poprzez stosowanie odpowiednich metod, ukierunkowanych na jednostkę. Jest też kilka pewnych zasad, które stosuje się w terapii pedagogicznej. Należy ich przestrzegać aby praca z dzieckiem przynosiła korzyści. Wszelkie oddziaływania mają charakter zajęć korekcyjno – kompensacyjnych, gdzie z jednej strony działają na usprawnienie zaburzonej funkcji tak zwana korekcja, a z drugiej strony na wspomaganie dobrze rozwijającej się funkcji, tak aby mogła ona wspierać funkcję zaburzoną lub ją zastąpić tak zwana kompensacja. Jedną z wielu metod jest metoda dobrego startu, dzieci chętnie w niej uczestniczą ponieważ jest ona bardzo atrakcyjna, gdyż do ćwiczeń wykorzystuje się piosenki. Metoda ta bardzo dobrze wpływa na orientację w schemacie ciała i przestrzeni. Jest jeszcze wiele innych metod, z których się korzysta. Ważne jest jednak by jak najwcześniej nawet już na etapie przedszkola wykryć zaburzenia rozwojowe, a wtedy podjąć odpowiednie działania. Aby dziecko mogło się w prawidłowy sposób przygotować do dalszej nauki oraz kariery szkolnej i zawodowej.

Bibliografia

  1. Dąbrowska – Jabłońska, ,, Terapia dzieci i młodzieży .” wyd. Impuls, Kraków 2008.
  2. Kaja Barbara, ,,Zarys terapii dziecka. ” wyd. Akademia Bydgoska, Bydgoszcz 2001.
  3. Skorek E., M., ,, Terapia pedagogiczna. ” wyd. Impuls, Kraków 2004.
  4. Włodek – Chronowska J., ,, Terapia pedagogiczna. ” wyd. II Nakładem Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków 1993.