Wstęp 2

Rozdział I. Źródła kłamstw dzieci w młodszym wieku szkolnym w świetle literatury przedmiotu i dotychczasowych badań 4
1.1. Zdefiniowanie pojęcia kłamstwo 4
1.2. Przyczyny i powody kłamstwa u dzieci 13
1.3. Charakterystyka i rodzaje kłamstwa 21
1.4. Czynniki sprzyjające pojawianiu się kłamstwa u dzieci 24
1.5. Zasady postępowania rodziców i nauczycieli w przeciwdziałaniu kłamstwu 29

Rozdział II. Metodologia badań 34
2.1. Cel i przedmiot badań 34
2.2. Problemy i hipotezy badawcze 35
2.3. Metody i technika badań 40
2.4. Charakterystyka próby badawczej 44

Rozdział III. Wyniki badań ankietowych 46
3.1. Prezentacja i analiza wyników badań 46
3.2. Wnioski 57

Zakończenie 61
Bibliografia 63
Spis tabel 65
Spis wykresów 66
Aneks 67

Wstęp

Sytuacja społeczna, w której znajduje się uczeń, implikuje szereg interakcji z różnymi osobami. Pozostawanie w interakcji z kimś, ozna­cza możliwość wywierania na siebie wpływu. Jednostka stawiając sobie określone cele i podejmując w związku z tym aktywność, wpływa nie tylko na swoją sytuację, ale także na sytuację innych – na sytuację osób pozostających z nią w bezpośrednim kontakcie. Uczestnicy interakcji wpływają więc wzajemnie na swoje zachowania, stan psychiczny, tj.: pro­cesy emocjonalne, poznawcze, motywacyjne, a także na sytuację partne­ra, czyli na jego relacje z otoczeniem.

Kłamstwa uczniów szkół podstawowych są nieuchronnym zjawiskiem społecznym, bowiem ludzie różnią się między sobą pod wieloma względami, co stanowi o ich indywidualności i autentyczności. W toku nawiązywanych inter­akcji owe różnice w postaci niezgodności, sprzeczności zostają ujawnio­ne, a gdy stają się przeszkodą w utrzymaniu harmonijnych stosunków z partnerem, przeistaczają się w sytuacje konfliktu.

Celem pracy jest uzyskanie informacji o przyczynach kłamstw uczniów szkół podstawowych.

Praca składa się z trzech rozdziałów.

W pierwszym rozdziale opisane są źródła kłamstw, a więc: zdefiniowanie pojęcia kłamstwo, przyczyny i powody kłamstwa u dzieci, charakterystyka i rodzaje kłamstwa, czynniki sprzyjające pojawianiu się kłamstwa u dzieci, oraz zasady postępowania rodziców i nauczycieli w przeciwdziałaniu kłamstwu.

W drugim rozdziale zawarta jest metodologia badań, a więc: cel i przedmiot badań, problemy i hipotezy badawcze, metody i technika badań, oraz charakterystyka próby badawczej.

W trzecim rozdziale przedstawione są wyniki badań ankietowych, wraz z analizą i wnioskami.

Wszelakie kłamstwa nie muszą jednak oznaczać braku akceptacji, sympatii czy – miłości. Wynika z nich bowiem, iż większość dziecięcych kłamstw odnosi się do związków przyjacielskich, które charakteryzuje między innymi potrzeba stałych kontaktów, częstego obcowania, wzajemnego zwierzania się z kłopo­tów i radości, a także ich współprzeżywania.

Zważywszy więc na czas, jaki razem spędzają uczniowie, różnorod­ność wspólnie podejmowanych celów, a także kształtowanie się w okresie dzieciństwa podstaw tożsamości osobistej kłamstwa mię­dzy rówieśnikami nie powinny zaskakiwać. Ni­welowaniu natomiast muszą być poddane akty agresji, dość powszechnie występujące wśród dzieci w fazie rozwoju procesu konfliktowego. Zada­niem moderatora, mającego na celu rekompozycję zachowań agresora, wydaje się być przede wszystkim zakwestionowanie konieczności zarea­gowania przemocą w danej sytuacji oraz przeprowadzenie analizy strat i zysków takiego postępowania.