WSTĘP 2
ROZDZIAŁ I. INTERNET JAKO ZJAWISKO WSPÓŁCZESNEJ KULTURY 4
1.1. Istota i początki Internetu 4
1.2. Zasięg i oddziaływanie Internetu 7
1.3. Charakterystyka użytkowników Internetu 12
1.4. Internet wobec kultury 15
1.5. Internet wobec procesów globalizacyjnych 17
ROZDZIAŁ II. METODOLOGICZNE PODSTAWY BADAŃ WŁASNYCH 25
2.1. Przedmiot i cel badań 25
2.2. Problemy i hipotezy badawcze 36
2.3. Metody i techniki badań 39
2.4. Teren i organizacja badań 40
2.5. Charakterystyka próby badawczej 45
ROZDZIAŁ III. ROLA I ZNACZENIE INTERNETU W ŻYCIU WSPÓŁCZESNEJ MŁODZIEŻY W ŚWIETLE BADAŃ WŁASNYCH 47
3.1. Analiza i interpretacja wyników badań 47
3.2. Wnioski i weryfikacja hipotez 57
3.3. Korzyści i zagrożenia wynikające z użytkowania sieci przez młodych ludzi 60
ZAKOŃCZENIE 66
BIBLIOGRAFIA 68
SPIS RYSUNKÓW 71
SPIS TABEL 72
SPIS WYKRESÓW 73
ZAŁĄCZNIK 74
WSTĘP
Istnieje jakiś koszmarny paradoks życia, przejawiający się w tym, że zyskanie czasu (dzięki nowoczesnej technice) nie zawsze oznacza, że mamy go więcej, a otwarcie na świat niekoniecznie poszerza naszą świadomość, wiedzę o świecie. Komputer wraz z Internetem jest tego najlepszym przykładem. Jego obecność ułatwia wykonanie wielu zadań, skraca czas ich realizacji, podnosi komfort życia w sposób trudny wprost do przecenienia, ale jednocześnie może ograniczyć ekspansję życiową człowieka, wyalienować go z otoczenia, zaburzyć potrzeby fizyczne i psychiczne, ograniczyć ambicje i dążenia, może stać się przyczyną ubóstwa i wreszcie spowodować głęboką depresję, a nawet doprowadzić do śmierci. Uzależnienie od TV, od gier wideo, od komputera, od Internetu (IAD – Internet Addiction Disorder) – cyberzależność, siecioholizm, sieciozależność, netoholizm, internetoholizm, infozależność – stają się największym problemem psychicznym i społecznym współczesnych czasów i każda z tych nazw stanowi zaledwie jedną z możliwości zachowania patologicznego związanego z wykorzysta¬niem mediów.
Pierwsze niepokojące doniesienia terapeutów, psychologów czy pedagogów na temat zagrożeń ze strony mediów pojawiły się w latach 80. XX w. i wiązały się z upowszechnieniem techniki wideo oraz komputera, a wraz z nimi różnego typu gier ekranowych. Jednak prawdziwy problem pojawił się, kiedy w 1993 r. utworzono pierwsze przeglądarki internetowe www (World Wide Web), a Internet stał się ogól¬nie dostępny. Obecnie uzależnienie od elektronicznych środków przekazu najczęściej związane jest z takimi mediami, jak telewizja (i jej „przystawki” odtwarzacze CD, DVD), komputer (gry, przetwarzanie plików, opracowywanie programów itp.), Internet (poszukiwanie informacji, tworzenie informacji, gry interaktywne, nawiązywanie kontaktów interpersonalnych, hazard, przeglądarki, pokoje tematyczne, fora dyskusyjne, zakupy, poczta itp.), przenośne odtwarzacze (CD, MP3 itp.), automaty do gier, telefony komórkowe.
Kiedy na corocznym zjeździe Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychologicznego w Toronto, w 1996 r., Kimberly Young wygłosiła referat o nałogu Internetu (Internet Addiction: The Emergency of New Clinical Disorder), wielu uczestników potraktowało go jako histeryczną ekspresję własnych lęków autorki. Porównywanie z alkoholikiem internauty, który drżącą ręką naciska kolejny przycisk klawiatury, podobnie jak alkoholik sięga po kolejny kieliszek, wydawało się tak absurdalne, że jeden z internautów Ivan Goldberg dla przekory otworzył forum dyskusyjne na ten temat. Jakież było jego zdziwienie, kiedy uczestnicy okazali się ludźmi rozpaczliwie potrzebującymi pomocy, a psychologowie zaczęli poszukiwać informacji o możliwościach leczenia siecioholików.
Następnym posunięciem Goldberga było więc, już bez cienia ironii, uruchomienie internetowej grupy wsparcia dla AN – anonimowych netoholików. Dzisiaj jest on cenionym badaczem zjawiska uzależnienia od komputera. Coraz więcej pojawia się doniesień prasowych i badań naukowych pokazujących, jak poważny jest to problem (np. o przypadkach psychoz, śmierci z przeciążenia, zagłodzenia się maniaków komputerowych, którzy siedząc przy komputerze, zapomnieli, że trzeba też przynajmniej jeść, pić i spać). W Polsce mówi się już o pierwszych wyrokach sądowych, w których podstawą orzeczenia było uzależnienie od Internetu.
Przetwarzanie informacji, zakupy, poszukiwanie silnych wrażeń, korespondencja, gry symulacyjne, zabawy interakcyjne to tylko niewielka część możliwości, jakie stwarzają domowe media, które jednak wystarczą, aby spędzić przy komputerze 4-16 godzin dziennie.
Celem pracy jest określenie wpływu Internetu na życie współczesnej młodzieży.
Praca składa się z trzech rozdziałów.
W pierwszym opisany jest Internet jako zjawisko współczesnej kultury, a więc: istota i początki Internetu, zasięg i oddziaływanie Internetu, charakterystyka użytkowników Internetu, Internet wobec kultury oraz Internet wobec procesów globalizacyjnych.
W drugim rozdziale zaprezentowane są metodologiczne podstawy badań własnych, a więc: przedmiot i cel badań, problemy i hipotezy badawcze, metody i techniki badań, teren i organizacja badań oraz charakterystyka próby badawczej.
W trzecim rozdziale przedstawiona jest rola i znaczenie Internetu w życiu współczesnej młodzieży w świetle badań własnych, a więc: analiza i interpretacja wyników badań, wnioski i weryfikacja hipotez oraz korzyści i zagrożenia wynikające z użytkowania sieci przez młodych ludzi.