KONSPEKT PRACY MAGISTERSKIEJ
Temat:
Gospodarka finansowa jednostki samorządu terytorialnego na przykładzie gminy X
Pierwszym krajem który rozpoczął proces transformacji systemowej od gospodarki centralnie kierowanej w kierunku gospodarki rynkowej była niewątpliwie Polska. Głównym elementem tych zmian ustrojowych i gospodarczych było odrodzenie się samorządu terytorialnego w naszym kraju po 1990 r. Była to szansa dla przemian demokratycznych. W wyniku ukształtowania się władz lokalnych w nowych warunkach gospodarki rynkowej pojawiło się wiele wyzwań dla nowych instytucji, jakimi są samorządy terytorialne.
Jednostkami samorządu terytorialnego w Polsce są: gminy, powiaty, województwa. Są one istotnie zróżnicowane pod względem obszaru, potencjału ludnościowego, infrastruktury, siły dochodowej itd. Nie bagatelizując znaczenia jednostek samorządowych o charakterze województwa, trzeba wyraźnie podkreślić, że idea samorządu najsilniej przejawia się na szczeblu lokalnym, czyli gminnym, a także w pewnym stopniu na poziomie powiatu. Podstawą tej tezy jest dystans, jaki dzieli „zwyczajnego” obywatela od władz samorządowych.
Gminy stanowią mniej lub bardziej złożoną strukturę rozważaną z różnych punktów widzenia. Stopień złożoności jest znacznie większy w przypadku dużych gmin miejskich niż w przypadku gmin w mniejszych miastach i gmin wiejskich, dlatego też celem niniejszej pracy będzie analiza gospodarki finansowej gminy wiejskiej X. Gmina ta została wybrana na przedmiot badań ze względu na łatwość dostępu do niektórych informacji.
Celami szczegółowymi pracy będzie:
- zaprezentowanie podstawowych informacji na temat gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego,
- przedstawienie kondycji finansowej gminy X,
- dokonanie oceny zmian tendencji zachodzących w gminie X.
Tezą badawczą pracy będzie stwierdzenie, że: w gospodarce finansowej gminy posiadanie budżetu stanowi warunek osiągnięcia celów i realizacji zadań podmiotu, jest on najważniejszym instrumentem zarządzania środkami publicznymi.
Powyższa teza będzie udowadniana za pomocą analizy empirycznej gospodarki finansowej gminy X. Analiza budżetu zostanie podzielona na analizę struktury i dynamiki dochodów oraz wydatków budżetowych w latach 2017-2019.
Całość rozważań zostanie zawarta w czterech rozdziałach:
Charakterystyka samorządu terytorialnego zostanie zawarta w rozdziale pierwszym. Rozważania zostaną rozpoczęte od zdefiniowania pojęcia samorządu terytorialnego i przedstawienia jego istoty. Następnie zostaną zaprezentowane podstawy prawne funkcjonowania samorządu terytorialnego oraz jego struktura. Pod koniec rozdziału zostaną omówione zadania publiczne realizowane przez samorządy terytorialne.
W rozdziale drugim dokonana będzie ogólna charakterystyka gminy jako jednostki samorządu terytorialnego. Na wstępie rozdziału zostanie zdefiniowane pojęcie gminy oraz jej istota. Następnie będą omówione zadania gminy i jej zakres działania. W dalszej części rozdziału zostaną scharakteryzowane władze gminy oraz jednostki pomocnicze w gminie.
Rozdział trzeci dotyczyć będzie zasad gospodarki finansowej gminy. Rozważania zostaną rozpoczęte od ogólnej charakterystyki samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego. Następnie przedstawione będzie pojęcie budżetu jego istota, oraz polityka budżetowa. Pod koniec rozdziału zostanie zdefiniowane pojęcie dochodów i wydatków budżetowych.
W rozdziale czwartym zostanie dokonana analiza gospodarki finansowej gminy X w latach 2017-2019. Wpierw zostanie dokonana ogólna charakterystyka badanej gminy. Następnie zostanie zaprezentowany budżet gminy X w latach 2017-2019. W dalszej części rozdziału przeprowadzona będzie analiza dochodów i wydatków budżetowych gminy X w latach 2017-2019.
Źródła informacji, w oparciu o które będzie powstać niniejsza praca będą tworzyć katalog licznych publikacji zestawionych w spisie bibliograficznym – książek, artykułów prasowych, opracowań i raportów naukowych, jak również baz danych i serwisów informacyjnych zamieszczonych na portalach internetowych. Rozważania będą opierały się na podstawie obowiązujących przepisów prawa. Ponadto w pracy zostaną wykorzystane materiały wewnętrzne gminy X.
PLAN PRACY MAGISTERSKIEJ
WSTĘP
ROZDZIAŁ I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
1.1. Pojęcie i istota samorządu terytorialnego
1.2. Podstawy prawne funkcjonowania samorządu terytorialnego
1.3. Struktura samorządu terytorialnego
1.4. Zadania publiczne realizowane przez samorząd terytorialny
ROZDZIAŁ II. GMINA JAKO JEDNOSTKA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
2.1. Pojęcie i istota gminy
2.2. Zadania i zakres działania gminy
2.3. Władze gminy
2.4. Jednostki pomocnicze w gminie
ROZDZIAŁ III. ZASADY GOSPODARKI FINANSOWEJ GMINY
3.1. Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego
3.2. Pojęcie i istota budżetu
3.3. Polityka budżetowa
3.4. Dochody i wydatki budżetowe
ROZDZIAŁ IV. GOSPODARKA FINANSOWA GMINY X W LATACH 2017-2019
4.1. Ogólna charakterystyka gminy X
4.2. Budżet gminy X w latach 2017-2019
4.3. Analiza dochodów gminy X w latach 2017-2019
4.4. Analiza wydatków X w latach 2017-2019
ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA
SPIS RYSUNKÓW
SPIS TABEL
BIBLIOGRAFIA
- Piekary A. (red.), Samorząd terytorialny – zagadnienia prawne i administracyjne, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1998
- Zysnarska A., Dokumentacja zasad (polityki) rachunkowości w jednostkach budżetowych, w zakładach budżetowych i gospodarstwach pomocniczych jednostek budżetowych, ODDK, Gdańsk 2008
- Brzeziński B., Matuszewski W., Morawski W., Olesińska W., Prawo finansów publicznych, C.H. Beck, Toruń 2000
- Kosikowski C. (red.), Finanse samorządowe 2005. 395 pytań i odpowiedzi. Wzory uchwał, deklaracji, decyzji, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2005
- Kosikowski C., Ruśkowski E., Finanse i prawo finansowe, Agencja ER, Białystok 1994
- Nowak E., Rachunkowość. Kurs podstawowy, PWE, Warszawa 2008
- Śnieżek E. (red.), Wprowadzenie do rachunkowości, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006
- Olchowicz I., Podstawy rachunkowości, część I – wykład, Difin, Warszawa 2006
- Komorowski J., Budżetowanie jako metoda zarządzania przedsiębiorstwem, PWN, Warszawa 1997
- Sawicki K. (red.), Podstawy rachunkowości, PWE, Warszawa 2009
- Sawicki K. (red.), Rachunkowość finansowa przedsiębiorstw po przystąpieniu Polski do Wspólnoty Europejskiej, EXPERT – Wydawnictwo i Doradztwo, Wrocław 2005
- Winiarska K., Wołoszyn A. J., Rachunkowość budżetowa, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2004
- Winiarska K., Kaczurak-Kozak M., Rachunkowość budżetowa, Oficyna Wolters Kluwer Polska, Kraków 2007
- Gmytrasiewicz M., Karmańska, A., Rachunkowość finansowa, Difin, Warszawa 2006
- Agopszowicz A., Gilowska Z., Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym, C.H. Beck, Warszawa 1999
- Harasimowicz J., Finanse i prawo finansowe, PWE, Warszawa 1988
- Salachna J., Pojęcie dyscypliny finansów publicznych i zasady odpowiedzialności za jej naruszenie, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2001
- Jóźwiak M., Zasada jawności finansów publicznych i jej ograniczenia a udostępnianie informacji gromadzonych w wyniku działalności kontrolnej regionalnych izb obrachunkowych, ,,Finanse Komunalne” 2001, Nr 6
- Weralski M., Polityka budżetowa, Ossolineum, Warszawa 1971
- Wyrok NSA z dnia 18 kwietnia 2000 r., III S.A. 397/2000, ONSA 2001, nr 3, poz. l 17
- Problemy współczesnej rachunkowości, praca zbiorowa pod redakcją pracowników Katedry Rachunkowości SGH w Warszawie, Warszawa 2009
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. z 2006 r. nr 107, poz. 726)
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. z 2010 r., Nr 38, poz. 207)
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2010 r., Nr 128, poz. 861)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. z 2004 r., nr 33, poz. 289)
- Bolland S., Wstęp do nauki finansów, PWE, Warszawa, 1986
- Owsiak S. (red.), Budżet władz lokalnych, PWE, Warszawa 2002
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno-prawną (Dz. U. Nr 116, poz. 783)
- Cebrowska T. (red.), Rachunkowość finansowa i podatkowa, WN PWN, Warszawa 2005
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r., o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 29 września 1994 r., o rachunkowości (tekst jedn.: U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, Nr 157, poz. 1241 i Nr 165, poz. 1316 oraz z 2010 r. Nr 47, poz. 278)
- Ziółkowska W., Finanse publiczne, teoria i zastosowanie, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 2005
- Hellich E., Funkcje rachunkowości jednostek sektora publicznego, „BDO Finanse Publiczne”, nr 10(1), październik 2007
- Gajoch H., Rachunkowość budżetowa, C.H. Beck, Warszawa 2005
- Gmytrasiewicz M., Rachunkowość. Podstawowe założenia i zasady, Difin, Warszawa 2008
- Kiziukiewicz T., Organizacja rachunkowości w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2002