Wstęp 2
Rozdział I. Podstawy lokalnej gospodarki budżetowej 4
1. Jednostki samorządu terytorialnego 4
2. Ogólna charakterystyka funkcji i kompetencji organów lokalnych 11
3. Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego 18
Rozdział II. Dochody jednostek samorządu terytorialnego 22
1. Podatki 22
2. Opłaty 34
3. Subwencje 39
4. Dotacje 41
Rozdział III. Wydatki jednostek samorządu terytorialnego 45
1. Wydatki związane z obowiązkami nakładanymi odpowiednimi ustawami 45
2. Istota i rodzaje wydatków jednostek budżetowych 50
3. Wydatki bieżące 51
4. Wydatki majątkowe 52
5. Wydatki na obsługę długu 53
Zakończone 55
Bibliografia 57
Spis rysunków 62
Wstęp
Problematyka efektywnego zarządzania działalnością samorządu terytorialnego zyskuje w Polsce coraz większą rangę. Władze samorządowe zaczynają doceniać ekonomiczne i społeczne aspekty swojej pracy. Warto jednak zauważyć, że osiągnięcie zamierzonych celów przez samorządy nie jest możliwe bez nowoczesnego systemu zarządzania, którego istotnym elementem jest budżet.
Budżetowi będącemu, w formalnym znaczeniu, rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów powiązanych z zadaniami danej jednostki przypisuje się kluczową rolę. Doświadczenia samorządowej gospodarki budżetowej wskazują, że budżet to akt polityczny powstający w wyniku kompromisu zawartego między organem stanowiącym (radą gminy, radą powiatu, sejmikiem województwa), a organem wykonawczym (wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta i odpowiednio zarządem powiatu lub województwa) oraz grupami interesów. Kompromis ten w zasadzie zawierany jest na okres obowiązywania budżetu, wynoszący jeden rok. Zasada posługiwania się budżetem uchwalanym na okres jednego roku, wynikająca z konstrukcji prawnej polskiego systemu budżetowego, ogranicza rolę budżetu jako narzędzia służącego kompetentnym organom do podejmowania strategicznych decyzji związanych z zarządzaniem jednostkami samorządu.
Warto podkreślić, że każdy podmiot gospodarczy do prowadzenia działalności musi posiadać niezbędne środki. Dla zapewnienia sobie możliwości działania jednostki samorządu terytorialnego gromadzą środki finansowe, które potem wydatkują na realizowanie zadań związanych z zaspokajaniem potrzeb lokalnego i regionalnego społeczeństwa.
W związku z powyższym celem niniejszej pracy było omówienie problematyki dochodów i wydatków jednostek samorządu terytorialnego.
Praca składa się z trzech rozdziałów.
W rozdziale pierwszym ukazano podstawy lokalnej gospodarki budżetowej. Na wstępie omówiono zagadnienia związane z pojęciem jednostek samorządu terytorialnego. Następnie w sposób ogólny scharakteryzowano funkcje i kompetencje organów lokalnych. Pod koniec rozdziału omówiono samodzielność finansową jednostek samorządu terytorialnego.
W rozdziale drugim ukazano dochody jednostek samorządu terytorialnego. Kolejno omówiono podatki, opłaty, subwencje i dotacje.
W rozdziale trzecim ukazano wydatki jednostek samorządu terytorialnego. Na wstępie tego rozdziału omówiono wydatki związane z obowiązkami nakładanymi odpowiednimi ustawami. Przedstawiono także istotę i rodzaje wydatków budżetowych, a następnie kolejno omówiono wydatki bieżące, wydatki majątkowe i wydatki na obsługę długu.
Praca została napisana w oparciu o dostępną literaturę fachową, raporty i artykuły zamieszczone w prasie i w internecie oraz w oparciu o aktualne akty normatywne i prawne.